Nhờ cuộc cách mạng công nghệ thông tin (CNTT) và sự phát triển của nền kinh tế dịch vụ, giá trị của tài sản trí tuệ ngày càng chiếm ưu thế, nhất là đối với việc định giá tài sản của doanh nghiệp (DN) đang tạo ra lợi thế cạnh tranh cho chủ sở hữu, giúp DN vươn ra chiếm lĩnh thị trường nước ngoài.
 |
Các đối tượng bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) như kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý... luôn được xuất hiện và gắn chặt trên các sản phẩm và dịch vụ của DN, trở thành dấu hiệu nhận diện, giúp phân biệt hàng hóa, dịch vụ của DN này so với các DN khác. SHTT còn góp phần tạo ra giá trị cho DN thu hồi vốn đầu tư hiệu quả thông qua các hình thức chuyển giao quyền SHTT.
Tại Đà Nẵng, trong những năm gần đây, hầu hết các DN trên địa bàn thành phố đã có nhận thức đúng đắn về vai trò của tài sản trí tuệ, việc đăng ký bảo hộ và bảo vệ quyền SHTT đối với chiến lược kinh doanh dài hạn, vươn ra thị trường khu vực và quốc tế. Số lượng đơn đăng ký và văn bằng bảo hộ được cấp của thành phố năm sau luôn cao hơn năm trước.
Theo thống kê của Cục SHTT, trong giai đoạn 2011- 2014, trung bình mỗi năm, thành phố Đà Nẵng có khoảng 415 đơn đăng ký bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp. Đến đầu năm 2015, thành phố Đà Nẵng có 2.474 văn bằng được cấp. Trong đó, nhãn hiệu là 2.340 văn bằng (chiếm 95%), kiểu dáng công nghiệp 100 văn bằng (chiếm 4%), sáng chế và giải pháp hữu ích 34 văn bằng (chiếm 1%).
Cũng theo thống kê của tổ chức SHTT thế giới (WIPO), Đà Nẵng có tổng cộng 8 đơn đăng ký quốc tế về nhãn hiệu thông qua Thỏa ước Madrid và 2 đơn đăng ký quốc tế về sáng chế thông qua hiệp ước PCT (Patent Cooperation Treaty).
Trong quá trình phát triển thương hiệu, mở rộng phạm vi kinh doanh, một số DN của thành phố Đà Nẵng rất chú trọng đến công tác bảo hộ quyền SHTT, tiêu biểu như Công ty CP Dược Danapha (166 văn bằng bảo hộ nhãn hiệu và 1 văn bằng bảo hộ kiểu dáng công nghiệp), Công ty CP Khoa học công nghệ An Sinh Xanh (7 văn bằng bảo hộ sáng chế/giải pháp hữu ích), Công ty CP Dệt may 29-3 (10 văn bằng bảo hộ nhãn hiệu, 3 văn bằng bảo hộ kiểu dáng công nghiệp)... Đây cũng là những DN đã đạt “Giải thưởng Cúp Vàng SHTT” - giải thưởng dành cho DN xuất sắc trong việc áp dụng hệ thống SHTT vào hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc bảo hộ quyền SHTT của các DN thành phố Đà Nẵng vẫn còn những hạn chế nhất định. Phần lớn các DN chú trọng đến vấn đề phát triển tài sản trí tuệ và bảo vệ quyền SHTT đều là những DN lớn, có chiến lược kinh doanh dài hạn và bền vững. Trong khi đó, việc bảo hộ quyền SHTT vẫn là một vấn đề còn bỏ ngỏ ở nhiều DN nhỏ và các cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ.
Nhiều DN vẫn chưa hình thành ý thức tôn trọng quyền SHTT. Các chủ thể SHTT chưa chủ động thực hiện việc bảo vệ quyền và tài sản của mình mà còn mang nặng tâm lý trông chờ, ỷ lại vào các cơ quan Nhà nước. Chỉ khi xảy ra tranh chấp quyền SHTT, họ mới tìm đến các cơ quan chức năng để giải quyết, việc này gây ra rất nhiều tổn thất về chi phí và thời gian cho DN khi theo đuổi vụ việc.
Vì vậy, các DN của thành phố, đặc biệt là những DN nhỏ cần trang bị các kiến thức cần thiết để có thể sử dụng công cụ SHTT hiệu quả. Nhất là trong việc xây dựng thương hiệu phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh nhằm chủ động đối mặt với những điều kiện cạnh tranh gay gắt từ quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế khu vực và thế giới.
Ngoài việc tự đào tạo, DN nên tham gia tích cực các lớp đào tạo, bồi dưỡng do các cơ quan chức năng như Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Công thương hoặc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng tổ chức. Các tổ chức, cá nhân có nhu cầu đăng ký xác lập bảo hộ quyền SHTT có thể đến trực tiếp tại Sở Khoa học và Công nghệ thành phố để được hướng dẫn, tư vấn các quy định liên quan đến thủ tục đăng ký xác lập quyền SHTT, cách thức tự bảo vệ và bảo vệ quyền SHTT để tránh những xung đột quyền SHTT trong tương lai.
Hy vọng rằng, ngày càng có nhiều DN của thành phố có khả năng sử dụng công cụ SHTT hữu hiệu để xây dựng và phát triển thương hiệu ngày càng lớn mạnh và đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế-xã hội của thành phố.
ĐẶNG THỊ PHƯƠNG CHI
