Những năm qua, hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân mang lại cho quận Cẩm Lệ, nhất là các phường Hòa Xuân, Hòa An, Hòa Thọ Đông, Khuê Trung, số thu ngân sách lớn. Đây là nguồn thu có tỷ lệ điều tiết lớn cho khối phường, qua đó tạo nguồn ngân sách để chủ động thực hiện công tác an sinh xã hội... Tuy nhiên, việc khai thác hiệu quả nguồn thu này gặp nhiều khó khăn.
 |
| Một công trình nhà ở tư nhân đang xây dựng tại phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ. |
Những năm gần đây, phường Hòa Xuân (quận Cẩm Lệ) là một trong những địa bàn có hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân diễn ra sôi động, số thuế thu từ lĩnh vực này cũng tăng theo từng năm. Ông Võ Linh Thể, Chủ tịch UBND phường Hòa Xuân cho biết, tính đến ngày 19-6, tổng thu ngân sách trên địa bàn phường là 2,695 tỷ đồng, đạt 73,8% dự toán quận giao, tăng 40% so với cùng kỳ năm 2016; trong đó, số thu từ lĩnh vực xây dựng nhà ở tư nhân chiếm gần 65% tổng thu ngân sách.
Riêng 6 tháng đầu năm, trên địa bàn phường Hòa Xuân có khoảng 360 hộ đang xây dựng nhà ở, 887 hộ đã được cấp giấy phép xây dựng, trong đó có 135 hộ đã thực hiện nghĩa vụ thuế với tổng số tiền 995,11 triệu đồng, chiếm 40,7% tổng số hộ được cấp phép.
Ông Thể phân tích, theo quy định hiện nay, số thuế được thu tùy theo diện tích, số tầng xây dựng (đơn cử một ngôi nhà xây diện tích 200m2 phải đóng thuế xây dựng tư nhân khoảng 9-10 triệu đồng; với những căn biệt thự có diện tích lớn, tầm 600m2 thì phải đóng thuế khoảng 30 triệu đồng). Trên địa bàn phường Hòa Xuân, phần lớn các hộ xây nhà ở có diện tích từ 200-300m2.
Số liệu từ Chi cục Thuế quận Cẩm Lệ cho thấy, những năm gần đây, thu thuế xây dựng nhà ở tư nhân được Chi cục đặc biệt quan tâm. Chi cục thường xuyên chỉ đạo các đội thuế liên phường căn cứ vào số giấy phép được cấp do Phòng Quản lý đô thị quận chuyển để tham mưu chính quyền địa phương quản lý, khai thác tốt nguồn thu trong lĩnh vực này.
Riêng 5 tháng đầu năm 2017, số thuế thu được từ lĩnh vực này đạt hơn 2,7 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ lớn trong tổng thu thuế công thương nghiệp - ngoài quốc doanh. Toàn quận có 1.979 hộ được cấp phép xây dựng, trong đó đã thu thuế 474 hộ. Các phường có số thu lớn như phường Hòa Xuân thu 995,11 triệu đồng; phường Hòa An 639,77 triệu đồng; phường Hòa Thọ Đông 340,69 triệu đồng; phường Khuê Trung 428,65 triệu đồng; phường Hòa Phát 245,08 triệu đồng; phường Hòa Thọ Tây 132,45 triệu đồng.
Từ thực tế quản lý và khai thác nguồn thu, ông Võ Linh Thể nhận định, đây là lĩnh vực mang lại nguồn thu chính cho phường Hòa Xuân trong những năm gần đây nhưng việc khai thác nguồn thu này khá khó khăn.
Theo quy định, bên nhận thầu xây dựng cho các hộ gia đình, tổ chức phải có trách nhiệm đăng ký thuế, kê khai nộp thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân với UBND xã, đội thuế nơi thực hiện xây dựng công trình. Tuy nhiên, thực tế phần lớn đều do chủ nhà nộp. Không ít hộ tỏ ra chây ỳ hoặc cố tình trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế bằng cách hợp đồng với doanh nghiệp, không cung cấp bên nhận thầu.
Theo phân tích từ Chi cục Thuế quận Cẩm Lệ, mặc dù số thuế thu từ hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân được đánh giá tăng mạnh so với cùng kỳ các năm trước, nhưng vẫn thấp so với số giấy phép đã được cấp, 5 tháng đầu năm mới thu được 474/1.979 hộ được cấp giấy phép, chiếm 24% tổng số hộ cần thu thuế.
Ngay tại các phường có số thu lớn như Hòa Xuân, Hòa An, Khuê Trung, Hòa Thọ Đông cũng chưa khai thác hết nguồn thu này. Đơn cử, tại phường Hòa Xuân mới chỉ thu 135/887 giấy phép được cấp (chiếm 15,2%); phường Hòa An chỉ thu 117/436 giấy phép được cấp (26,8%), phường Khuê Trung chỉ thu 69/236 giấy phép được cấp (29,2%)… Từ kết quả trên cho thấy, tiềm năng về thuế từ hoạt động xây dựng tư nhân trên địa bàn quận Cẩm Lệ rất lớn. Nếu khai thác triệt để, hợp lý sẽ mang lại nguồn ngân sách lớn cho quận cũng như khối phường; đồng thời góp phần hạn chế thất thu cho ngân sách Nhà nước.
Lý giải về việc khó thu sắc thuế này, ông Võ Linh Thể cho rằng, bên cạnh nguyên nhân người dân cố tình tìm cách chây ỳ, không nộp thuế thì trong số các giấy phép xây dựng đã được cấp có không ít hộ phải sang năm sau mới bắt đầu xây nhà. Vì vậy, để phấn đấu đạt mục tiêu đến cuối năm 2017 phải thu được trên 50% tổng số hộ được cấp phép xây dựng, lãnh đạo phường Hòa Xuân đã rốt ráo chỉ đạo đội thuế, đội quy tắc đô thị phường thường xuyên kiểm tra, đôn đốc người dân nộp thuế khi xây dựng nhà ở. Riêng các hộ cố tình chây ỳ sẽ tiến hành một số biện pháp xử lý hành chính như không xác nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất…
Bài và ảnh: KHÁNH HÒA
