Nghị định số 95/2011/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 202 ngày 10-2-2004 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng, có hiệu lực từ ngày 1-11-2011 đã đưa ra mức xử phạt từ 50 đến 100 triệu đồng và tịch thu tang vật đối với người bán ngoại tệ, đồng thời phạt từ 300 đến 500 triệu đồng với những cơ sở mua ngoại tệ trái phép.
 |
| Băng-rôn quảng cáo du lịch niêm yết giá bằng ngoại tệ. |
Đây là mức phạt được các chuyên gia kinh tế đánh giá rằng đủ sức răn đe những người mua bán ngoại tệ trái phép. Tuy nhiên theo tìm hiểu của chúng tôi, trên thực tế, hoạt động mua bán ngoại tệ trái phép trên địa bàn thành phố vẫn diễn ra, chỉ có điều từ mua bán công khai chuyển sang... bí mật hơn.
Trong vai một người đi bán USD, chúng tôi đã gọi điện thoại trước cho tiệm vàng P. để hỏi tỷ giá, tuy nhiên không như trước đây họ trả lời ngay qua điện thoại mà chỉ nói: “Nếu cần mua bán thì đến gặp trực tiếp” và... tắt máy. Tôi đến tiệm vàng P. và nói là vừa mới gọi điện thoại, sau khi quan sát tôi một lúc, cô chủ tiệm vàng nói ngắn gọn: “Bây giờ chưa có giá, anh để số điện thoại lại, có gì chúng tôi gọi sau”. Rời tiệm vàng P., chúng tôi đến một tiệm vàng khá nổi tiếng ở thành phố là H. trong vai người cần mua 20 ngàn USD, cũng nhận được câu trả lời: “Bây giờ chưa có giá, anh để địa chỉ, tôi thông báo sau, nếu đồng ý chúng tôi sẽ mang tiền đến tận nhà”.
| Mặc dù Điều 18 Nghị định 95/2011/NĐ-CP quy định sẽ phạt tiền từ 50 triệu đến 100 triệu đồng đối với hoạt động “niêm yết giá, quảng cáo hàng hóa, dịch vụ, quyền sử dụng đất bằng ngoại tệ”, tuy nhiên, hiện nay trên địa bàn thành phố còn khá nhiều dịch vụ niêm yết giá bằng USD. Một ví dụ điển hình là từ vài ngày nay, tại ngã tư Lê Lợi-Quang Trung có treo tấm băng-rôn quảng cáo du lịch các địa điểm trong và ngoài nước và được niêm yết giá bằng ngoại tệ. Không hiểu vì sao cơ quan chức năng không xử lý tình trạng vi phạm này? |
Một vòng gần chục tiệm vàng lớn nhỏ trên địa bàn lúc với vai người đi mua, lúc trong vai người đi bán, chúng tôi nhận thấy tất cả tiệm vàng đều thực hiện việc mua và bán ngoại tệ bình thường, chỉ có điều cẩn thận hơn, nếu với số lượng nhiều thì tất cả đều yêu cầu đến tận nhà của khách hàng giao tiền. Cũng trong những ngày đi tìm hiểu vấn đề này, chúng tôi đã phát hiện một số tiệm vàng còn cẩn thận hơn khi sử dụng “cò” giao dịch trước. Tức là với những người cần mua bán với số lượng ngoại tệ lớn, phải giao dịch qua “cò” và sau đó chính “cò” này sẽ có nhiệm vụ “điều tra thân nhân” của khách hàng, khi nhận thấy an toàn họ mới quyết định thực hiện việc mua, bán ngoại tệ. Theo “cò” T. - người tự xưng là “đại diện” của những tiệm vàng lớn trên địa bàn thành phố - hầu hết những người có nhu cầu mua bán lượng lớn ngoại tệ ở Đà Nẵng đều biết mặt, vì thế chỉ cần nhìn mặt là biết được có nhu cầu thật hay không (?)
Trong khi những tiệm vàng có khá nhiều chiêu để đối phó với các cơ quan quản lý Nhà nước, thì qua tìm hiểu của chúng tôi, rất nhiều người dân cho rằng không hề biết việc Nhà nước cấm mua bán ngoại tệ trái phép, một số người khác lại cho rằng “không rõ lắm”. Một số ít có biết Nghị định 95, tuy nhiên theo họ, với giao dịch vài trăm USD thì vô tiệm vàng mua bán vẫn tiện hơn và giá cũng tốt hơn mua bán ở ngân hàng. Đặc biệt, có khá nhiều người không muốn mua ngoại tệ số lượng lớn tại các ngân hàng vì phải có nhiều giấy tờ chứng minh rất phiền phức.
Rõ ràng, để tất cả việc mua bán ngoại tệ phải thông qua hệ thống ngân hàng và các điểm thu đổi ngoại tệ được cấp phép là vấn đề rất quan trọng, đặc biệt là tránh được hiện tượng “đô-la hóa” nền tài chính. Thế nhưng do công tác tuyên truyền còn hạn chế, khiến người dân không nắm thông tin và thực hiện, dẫn đến tình trạng giao dịch ngoại tệ vẫn diễn ra khá nhiều như hiện nay. Theo những người am hiểu về tài chính thì kiểu mua bán này rất nhiều rủi ro cho người dân, vì có thể bị phạt tiền mặt, bị tịch thu tang vật, thậm chí còn cả trường hợp mua phải ngoại tệ giả, nguồn gốc không rõ ràng.
Bài và ảnh: Thanh Vân
