Ngôi đền Preah Vihear nằm ở phía bắc Phnom Penh, từ lâu đã là một vấn đề gây tranh cãi giữa Thái Lan và Campuchia khi cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền đối với di tích là di sản văn hóa thế giới này. Đền Preah Vihear tọa lạc trên một mỏm đồi thuộc lãnh thổ Campuchia, nhưng lối vào ngôi đền lại nằm trên đất của tỉnh Si Sa Ket, đông bắc Thái Lan, do ở phía Campuchia là một vách đá dựng đứng.
Chính điều này đã tăng thêm kịch tính trong tranh chấp giữa hai bên.
 |
| Binh lính Campuchia đi tuần quanh đền Preah Vihear vào sáng 17-7. |
Căng thẳng giữa hai nước bắt đầu leo thang khi Campuchia bắt giữ 3 người biểu tình của Thái Lan vào khu vực ngôi đền này. Chỉ huy Không lực Thái Lan Chalit Phukpasuk hôm 16-7 đã cắt cử các máy bay F-16 tới tuần tra biên giới tỉnh Si Sa Ket và đặt câu hỏi về việc Campuchia bắt giữ 3 người biểu tình. “Chủ quyền ở vùng giao nhau còn để ngỏ. Khi ranh giới chưa được thiết lập, liệu Campuchia có quyền bắt giữ chúng tôi nếu chúng tôi tiến vào khu vực hay không?”.
Tình hình tiếp tục trở nên nghiêm trọng hơn vào hôm 16-7, Thái Lan bắt đầu tăng cường quân tới khu vực biên giới nhạy cảm. Tướng Anupong Paojinda đã ra lệnh cho đơn vị Chiến đấu đặc biệt thứ nhất phải ở nguyên tại căn cứ tỉnh Lop Buri và sẵn sàng lên máy bay tới biên giới trong trường hợp khẩn cấp. Các binh sĩ thuộc Trung đoàn Pháo binh và Sư đoàn Bộ binh số 3 cũng đã lên đường tới các đồn quân sự giáp biên giới. Tổng số quân mà Thái Lan tăng cường vào khoảng 800 quân, chưa kể 150 thành viên của lực lượng bán quân sự đã có mặt ở khu vực tranh chấp.
Trong khi đó, Đại úy Soy Burin của lực lượng tuần tra biên giới Campuchia cho biết, nước này cũng đã tăng viện quân tới bảo vệ ngôi đền. Phnom Penh hiện có 380 lính đóng tại đây, theo phát ngôn viên Chính phủ Campuchia - Khieu Kanharith. Tuy nhiên, các quan chức cả hai nước đều ra lệnh cho binh sĩ của mình tránh đụng độ với phía bên kia.
Trung tướng Sujit Sithiprapa, Chỉ huy Quân đoàn 2 chịu trách nhiệm bảo vệ khu vực đông bắc Thái Lan, đã cho đóng cửa công viên quốc gia Khao Phra Viharn ở quận Kantharalak của Si Sa Ket và phong tỏa đường tới biên giới khu vực, cấm du khách tới ngôi đền từ phía Thái Lan. Điều này có nghĩa là các thành viên của Liên minh Nhân dân vì Dân chủ chống Chính phủ sẽ không thể tới khu vực biên giới trong ngày 17-7 như đã dự định. Tỉnh trưởng tỉnh Si Sa Ket, ông Sanee Jittakasem gợi ý rằng, thay vào đó họ có thể tổ chức biểu tình ở thị trấn. Khoảng 900 người Campuchia sống ở vùng núi quanh ngôi đền Preah Vihear cũng đã rời bỏ nhà cửa để tới nơi an toàn hơn.
Theo tin tức từ Bộ Ngoại giao Thái Lan, Hội đồng GBC sẽ nhóm họp tại tỉnh Sa Kaeo. Tuy nhiên, hiện chưa rõ Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan, Samak Sundaravej, và người đồng cấp Campuchia, Teah Banh, sẽ tham dự hay cử đại diện tới. Cuộc họp lẽ ra được tổ chức trong tháng 8 nhưng đã được quyết định gặp gỡ sớm hơn dự kiến, điều này cho thấy cả hai Chính phủ đều rất lo lắng trước tình hình căng thẳng đang ngày càng gia tăng giữa hai nước.
ĐOÀN LƯƠNG
