Nga-Venezuela tăng cường quan hệ đồng minh

Trong tuần qua, sự kiện chuyến công du Nga hai ngày của Tổng thống Venezuela Hugo Chavez giữa lúc Nga và Mỹ đang có những bất đồng về lá chắn tên lửa ở Đông Âu đã gây không ít sự chú ý của dư luận.

Tổng thống Venezuela Hugo Chavez hội đàm với Tổng thống Nga trong chuyến thăm Nga của ông Chavez.

Theo các nhà quan sát, những căng thẳng mới đây giữa Mỹ và Nga chung quanh kế hoạch của Mỹ triển khai bộ phận “lá chắn tên lửa” ở Đông Âu và việc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây dương (NATO) có ý định kết nạp Ukraine và Gruzia khiến Nga gia tăng tìm kiếm đồng minh làm đối trọng với Mỹ. Một số ý kiến cho rằng, việc Venezuela thiết lập quan hệ chặt chẽ với Nga có thể khiến Colombia lo ngại do nước này đang hy vọng thuyết phục Kremlin giữ quan điểm trung lập về các vấn đề ở khu vực Andec. Tuy nhiên, sau tất cả những gì đã diễn ra thì vấn đề trọng tâm trước mắt của chuyến thăm này vẫn là tăng cường hợp tác năng lượng và bàn thảo việc mua bán vũ khí giữa Venezuela với Nga.

Trong thời gian gần đây, hai nước đã nỗ lực đẩy mạnh các cơ sở pháp lý để tạo thuận lợi cho hợp tác song phương, đa dạng hóa  mối quan hệ đôi bên thông qua những lĩnh vực mới như vận tải, hàng không, công nghệ cao, và tất nhiên là cả hợp tác quân sự và kỹ thuật. Nhân chuyến thăm Moscow này, Tổng thống Hugo Chavez coi Nga và Venezuela là hai đối tác chiến lược về hợp tác quốc phòng và dầu mỏ. Ông khẳng định, mối quan hệ này sẽ “bảo đảm cho sự toàn vẹn lãnh thổ của Venezuela - hiện đang chịu sự đe dọa của Mỹ”.

Tại cuộc gặp, Tổng thống Nga Medvedev, cựu Chủ tịch Gazprom, tuyên bố: “Venezuela hiện là đối tác quan trọng nhất của Nga”. Chủ nhân Điện Kremlin cũng cho biết, Nga có thể cùng Venezuela và một số quốc gia sản xuất khí đốt khác thành lập một tổ chức tương tự như Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC). Ông Medvedev cho rằng, sự hợp tác như vậy sẽ giúp bảo đảm an ninh năng lượng và không gây hại cho bất cứ quốc gia nào.

 Tổng thống Chavez đã ký với người đồng nhiệm Nga Dmitry Medvedev thỏa thuận cho phép 3 công ty lớn của Nga, gồm Tập đoàn khí đốt Gazprom, Công ty dầu mỏ Lukoil và Liên doanh dầu khí Nga - Anh TNK-BP, khai thác các mỏ mới ở vành đai Orinoco của Venezuela. Theo người phát ngôn của Thủ tướng Putin, tại cuộc gặp với ông Chavez, Thủ tướng Putin ghi nhận Chính phủ Nga muốn “đa dạng hóa” các mối quan hệ kinh tế với Venezuela “theo nhiều hướng khác nhau”.

Hiện Venezuela cũng là khách hàng mua vũ khí lớn nhất của Nga tại Mỹ La-tinh. Trong vài năm gần đây, Moscow và Caracas đã ký các hợp đồng mua bán vũ khí trị giá 4 tỷ USD. Venezuela đã mua của Nga 100.000 khẩu AK-103, 24 máy bay chiến đấu  Su-30MK2 và 50 trực thăng. Thời gian tới, hai nước sẽ phối hợp thiết lập một hệ thống phòng không cho Venezuela.

Quốc gia Nam Mỹ này cũng dự định mua 20 hệ thống phòng không Tor-M1 và 3 tàu ngầm của Nga với tổng trị giá 1 tỷ USD. Theo giới quan sát, chuyến thăm Moscow của ông Chavez và các cuộc gặp gỡ của ông với 2 vị nguyên thủ Nga là sự khẳng định cứng rắn về lập trường của quốc gia Nam Mỹ này đối với Hoa Kỳ.

Chính sự “gắn bó” với Moscow sẽ là điểm tựa, là động lực để ông Chavez có thể tiếp tục khẳng định vị thế của Venezuela trong khu vực Nam Mỹ, phớt lờ thái độ của Nhà Trắng, hay thậm chí là sẽ “chôn” đế quốc Mỹ trong thế kỷ 21 – như đã từng tuyên bố sau vụ tàu sân bay Mỹ cố ý “dạo” sát biên giới Venezuela.

ĐOÀN LƯƠNG