(ĐNĐT) - "Thừa hưởng" một nền kinh tế đang trong cơn nguy biến, Tổng thống mới đắc cử Barack Obama cảnh báo rằng nước Mỹ đang đối mặt với một trong những thách thức to lớn nhất và tuyên bố sẽ đương đầu với cuộc khủng hoảng này ngay sau khi nhận nhiệm sở vào tháng 1 tới.
Các nhà đầu tư đang hết sức trông ngóng quyết định lựa chọn Bộ trưởng Tài chính, người sẽ đi đầu trong công cuộc phục hồi kinh tế, tuy nhiên ông Obama nói rõ rằng sẽ không vội vã trong việc bổ nhiệm. Thông thường, một Tổng thống chưa nhậm chức cần đến nhiều tuần để giải quyết khâu lựa chọn Nội các. Tuy vậy, trong bối cảnh của cuộc khủng hoảng tài chính, ông Obama đang gấp rút hành động và có thể sẽ sớm chỉ định nhóm kinh tế của mình. Bị “kìm hãm” bởi việc phải chờ đợi tới lúc nhận nhiệm sở vào ngày 20-1, ông Obama cho biết sẽ làm theo ý kiến của Tổng thống Bush và nhóm kinh tế của ông đối với các quyết định quan trọng. “Nước Mỹ chỉ có một Chính phủ và một Tổng thống tại một thời điểm”, ông nói.
 |
|
Ông Obama cùng với Phó Tổng thống đắc cử Joe Biden (trái) và cựu Giám đốc Cục Dự trữ Liên bang Paul Volcker trong cuộc gặp với các cố vấn kinh tế. Ảnh: AFP |
Tại buổi họp báo đầu tiên từ khi đắc cử hôm 7-11, ông Obama nhắc đến các số liệu Bộ Lao động đưa ra cho thấy, với 240.000 người bị mất việc trong tháng 10, tổng số người mất việc cho đến nay tăng lên 1,2 triệu. Tỷ lệ thất nghiệp cũng tăng từ 6,1% lên 6,5% trong tháng 9, chạm mức cao nhất trong vòng 14 năm qua.
Ông Obama nói rằng gói giải cứu nhằm thúc đẩy nền kinh tế đã bị trì hoãn khá lâu, do đó ưu tiên số 1 của ông là mong muốn Quốc hội thông qua gói khuyến khích thứ 2 càng sớm càng tốt để bình ổn nền kinh tế mà các nhà phân tích e ngại rằng sẽ lún sâu vào suy thoái tại thời điểm ông nhậm chức Tổng thống. Theo ông Obama, gói khuyến khích kinh tế phải được thông qua trước hoặc ngay sau khi ông nhậm chức, nhằm tăng thêm lợi ích cho những người thất nghiệp, viện trợ lương thực cho người nghèo, phân phối các quỹ viện trợ y tế cho các bang và chi hàng chục tỷ USD cho các dự án về công trình công cộng. Nếu kế hoạch này không được phê duyệt trong tháng này, ông Obama tuyên bố, thì “đó sẽ là điều đầu tiên tôi sẽ hoàn thành với tư cách là Tổng thống của nước Mỹ” tại phiên họp đặc biệt của Quốc hội.
Bên cạnh đó, với việc các nhà sản xuất ô-tô của Mỹ hôm qua cũng báo cáo thua lỗ hàng tỷ USD, ông Obama đã hối thúc chính quyền Bush triển khai nhanh hơn kế hoạch trợ giúp 25 tỷ USD đã được Quốc hội thông qua. Ngành công nghiệp này cũng đang vận động hành lang cho khoản tiền 50 tỷ USD nhằm cứu vãn sự sụp đổ có thể khiến 2 triệu người thất nghiệp.
Trong tuyên bố chính thức đầu tiên về chính sách ngoại giao với vai trò Tổng thổng chưa nhậm chức, ông Obama kêu gọi nỗ lực quốc tế nhằm ngăn chặn việc phát triển vũ khí hạt nhân của Iran. Khi được hỏi về lá thư chúc mừng chiến thắng bầu cử từ Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad, ông Obama cho biết sẽ có lời hồi âm thích hợp. Đây là lần đầu tiên Iran có lời chúc mừng tới một Tổng thống Mỹ chưa nhậm chức kể từ cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979.
Dự kiến, ông Obama sẽ thảo luận về tình hình kinh tế với Tổng thống Bush tại Nhà Trắng vào ngày 10-11 tới. Tuy nhiên, các quan chức cấp cao cho biết ông sẽ không tham dự hội nghị thượng đỉnh kinh tế G20 sẽ được tổ chức tại Washington vào cuối tuần tới.
Nhật Lê (Theo AP, BBC, Reuters)
