(ĐNĐT) - Tập đoàn năng lượng khổng lồ của Nga Gazprom hôm qua, 7-1, đã tạm ngừng nguồn cung cấp khí đốt cho Ukraina để trung chuyển sang châu Âu, làm sụt giảm nguồn năng lượng cho các ngành công nghiệp và hộ gia đình ở vùng đông nam châu Âu và gián đoạn nguồn cung cấp cho các nền kinh tế chủ chốt.
Trước tình hình khủng hoảng do tranh chấp giữa Nga-Ukraina ngày càng sâu sắc, Liên minh châu Âu (EU) đã kêu gọi nối lại việc vận chuyển khí đốt giữa hai bên.
 | |
| Gazprom đã cho ngừng nguồn cung cấp khí đốt cho Ukraina hôm qua. Ảnh: RIA |
Thủ tướng Nga Vladimir Putin đã cảnh báo người đồng sự Cộng hòa Czech rằng, Gazprom sẽ buộc phải cắt nguồn khí đốt cho Ukraina nếu Kiev không hủy bỏ mọi quyết định cho đóng toàn bộ 4 đường ống chuyển khí đốt của Nga sang EU.
Trước đó, cả hai bên đều đổ lỗi cho nhau về việc gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt sang châu Âu. Theo Phó Giám đốc điều hành Gazprom, Alexander Medvedev, Ukraina hôm qua đã cho đóng đường ống thứ tư và cũng là đường ống cuối cùng để bơm khí đốt của Nga sang châu Âu. Ông cũng cảnh báo rằng trong thời tiết giá lạnh như thế này, việc ngừng vận chuyển khí đốt có thể sẽ làm hư hại các đường ống và hệ thống này sẽ không thể khởi động lại một cách nhanh chóng.
Trong khi đó, Công ty năng lượng quốc gia Ukraina Naftogaz lại nói rằng, vì Gazprom đã ngừng cung cấp khí đốt cho các đường ống của Ukraina nên họ không thể tiếp tục việc phân phối cho châu Âu. Tuy nhiên, lần kiểm tra cuối cùng đã cho thấy rằng Ukraina đã không chuyển một lượng khí đốt nào sang châu Âu mặc dù Nga vẫn tiếp tục việc cung cấp khí đốt cho Ukraina qua trạm Sudzha.
Việc nguồn cung cấp khí đốt bị gián đoạn đã đưa thêm Áo, Cộng hòa Czech, Rumania và Slovakia vào danh sách các nước không nhận được khí đốt của Nga. 3 đường ống khác cũng đã bị đóng trong ngày 6-1, chấm dứt nguồn khí đốt thông qua Ukraina tới Hungary, Serbia, Macedonia, Croatia, Bulgaria, Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp và Bosnia. Lượng khí đốt tới Italia, Ba Lan, Pháp và Slovenia cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Phát ngôn viên chính thức của Gazprom cũng cho biết, Ukraina hôm qua đã ăn cắp 21 triệu mét khối khí đốt của Nga vận chuyển qua các đường ống ở Ukraina. Như vậy kể từ đầu năm đến nay, Ukraina đã không phân phối hơn 86 triệu mét khối khí đốt sang các nhà tiêu thụ ở châu Âu và Gazprom yêu cầu Kiev phải bồi thường cho lượng khí đốt thâm hụt này.
Cũng trong ngày hôm qua, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Putin và đề nghị cử các giám sát viên khí đốt quốc tế sang cả Ukraina và Nga. Trong một cuộc điện đàm với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jose Manuel Barroso, Thủ tướng Ukraina Yulia Tymoshenko đã thống nhất về sự có mặt lâu dài của các chuyên gia EU tại nước này để giám sát nguồn cung cấp khí đốt từ Nga.
Tổng thống Ukraina Viktor Yushchenko đã hối thúc Nga tái khởi động việc trung chuyển khí đốt của châu Âu thông qua nước này. Trong một bức thư gửi Tổng thống Nga Dmitry Medvedev và ông Barroso, ông Yushchenko nói rằng Kiev "đang hết sức quan ngại trước tình hình hiện nay" và có thể bắt đầu thương lượng lại ngay lập tức. Dự kiến các cuộc thương lượng sẽ lại tiếp tục vào ngày hôm nay (8-1), và giám đốc điều hành Naftogaz, Oleh Dubyna sẽ có mặt ở Moscow để gặp gỡ người đứng đầu Gazprom, Alexei Miller.
Tuy nhiên, chưa có dấu hiệu nào cho thấy Moscow và Kiev đã tiến gần đến việc giải quyết tranh chấp về giá cả và phí trung chuyển. Ông Dubyna cho biết, không có khả năng Ukraina sẽ đồng ý trả 450 USD/1000 mét khối cho khí đốt của Nga, mức giá mà ông Miller đưa ra từ trước.
Cộng hòa Czech, nước hiện đang giữ chức Chủ tịch luân phiên châu Âu, trước đó đã chọn cách không can thiệp vào vụ tranh chấp giữa hai công ty năng lượng, thì hôm qua lại nói rằng sẽ sẽ áp dụng biện pháp mạnh mẽ hơn nếu khí đốt không được cung cấp trở lại trước ngày hôm nay. "Chúng tôi đang kêu gọi cả hai bên hãy khôi phục lại và không để trì hoãn việc cung cấp khí đốt, và hãy làm trong nghĩa vụ của mình" một quan chức nước này nói.
Nhật Lê (Theo RIA Novosti, BBC, Reutes)
