Sách viết về Guantanamo bán chạy nhất

Quyết định của Tổng thống Mỹ Barack Obama về việc đóng cửa nhà tù Guantanamo trong vòng 1 năm đã nhận được những phản ứng tích cực ở Afghanistan và Pakistan. Song, những tác phẩm viết về Guantanamo của những tù nhân dường như đang làm cho nỗ lực “thu phục nhân tâm” của ông Barack Obama trở nên khó khăn hơn.

	Nhà tù Guanatanamo. Ảnh: AFP

Những tù nhân đã xuất bản các ấn phẩm viết về những gì họ đã trải qua trong suốt thời gian bị giam giữ ở căn cứ Guantanamo của Mỹ tại Cuba. Nhiều cuốn sách được viết bằng tiếng Pashto đã trở thành sách “bestseller” (bán chạy nhất). Tất cả những gì được viết trong những cuốn sách này đều hướng về một điều: sự tàn bạo và phi nhân tính.

Một cuốn sách bằng ngôn ngữ Pashto của Mullah Abdul Salam Zaeef, cựu đại sứ Taliban ở Pakistan - người bị giam giữ hơn 3 năm ở Guantanamo, sẽ được dịch sang tiếng Anh trong năm nay. Sau khi được phóng thích vào tháng 9-2005, Zaeef đã viết Da Guantanamo Anzoor (Bức tranh Guantanamo) dày 156 trang, trở thành sách bestseller ở Afghanistan và Pakistan - điều hiếm thấy đối với một cuốn sách bằng ngôn ngữ Pashto. Ngoài ra, cuốn sách này cũng được dịch sang tiếng Urdu, Ba Tư và tiếng Pháp.

Da Guantanamo Mati Zawlanay (Phá vỡ xiềng xích của Guantanamo) là một ví dụ khác. Tác phẩm này do hai anh em Badar Zaman Badar và Abdul Rahim viết sau khi bị giam giữ nhiều năm ở Guantanamo. Hai người này bị các cơ quan an ninh Pakistan bắt giữ vào cuối năm 2001 khi họ là những người tị nạn Afghanistan và giao cho Mỹ.

Trong số những người bị giam giữ ở nhà tù Guanatanamo kể từ khi cơ sở này được thành lập vào năm 2001, có đến 600 tù nhân là người Afghanistan. Chính quyền của Tổng thống G.W.Bush lúc đó cho rằng những người này là nghi can khủng bố. Theo các nhóm nhân quyền, hầu hết các tù nhân người Afghanistan vô tội, họ bị bắt là do những nhận định sai của cơ quan tình báo.
 
Hàng trăm tù nhân Afghanistan, bị giam giữ hơn 8 năm, đã được chuyển đến nhà tù ở thủ đô Kabul. Đến nay còn khoảng 240 người, trong đó có 26 người Afghanistan vẫn bị giam giữ ở Guantanamo. Ngày 23-2-2009, Binyam Mohamed, 30 tuổi, người gốc Ethiopia, là tù nhân đầu tiên ở Guantanamo được trả tự do sau khi Tổng thống Mỹ Barack Obama lên nắm quyền. Mohamed bị bắt tại Pakistan vào tháng 4-2002 với cáo buộc tham gia các trại huấn luyện của Al-Qaeda ở Afghanistan và âm mưu kích nổ một quả bom ở Mỹ.

Báo cáo của Lầu Năm Góc về nhà tù Guantanamo vừa được công bố cho rằng, các điều kiện giam giữ ở đây vẫn theo Công ước Geneva. Song, báo cáo kêu gọi giảm bớt cô lập một số phạm nhân. Theo đô đốc Patrick Walsh, việc tạo cơ hội cho những tù nhân nguy cơ an ninh cao có thêm hoạt động xã hội là cần thiết để duy trì việc đối xử nhân đạo.

PHÚC NGUYÊN