Bộ Ngoại giao Nga vừa cho biết, nước này hài lòng với những kết quả của vòng đàm phán đầu tiên với Mỹ về hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới, sẽ thay thế Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược giai đoạn I (START-I) hết hạn vào tháng 12 tới.
 | |
|
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Rose Gottemoeller (phải) và Anatoly Antonov, trưởng đoàn đàm phán của Nga trong một cuộc trao đổi sơ bộ ở Rome, Italia. |
Tại cuộc họp báo chung sau đó, đại diện của Nga và Mỹ đều nói rằng, cuộc trò chuyện là “hữu ích”. Moscow cũng cho biết, họ mong muốn được thấy có sự cắt giảm cả những phương tiện tác chiến hạt nhân như tên lửa và tàu ngầm, chứ không chỉ cắt giảm các đầu đạn nguyên tử. Đề xuất này không có trong bất cứ thỏa thuận hạt nhân song phương nào đang tồn tại. Nga cũng hy vọng, cuộc đàm phán hạt nhân sẽ đề cập tới kế hoạch triển khai hệ thống lá chắn tên lửa của Mỹ ở châu Âu.
Theo thỏa thuận, hai đoàn đàm phán của Nga và Mỹ sẽ phải thống nhất về các nguyên tắc của văn kiện mới trước ngày 6-7, thời điểm bắt đầu chuyến thăm Nga chính thức của Tổng thống Mỹ Obama. Vấn đề này sẽ là một trong những đề tài thảo luận trọng tâm giữa hai tổng thống Nga và Mỹ tại cuộc hội đàm tới. Hơn nữa, đối với cả hai bên, hiệp ước mới có ý nghĩa thực tế đối với việc điều chỉnh lại quan hệ Nga-Mỹ. Nếu hai bên không kịp soạn thảo và thông qua văn kiện mới để thay thế START-I, điều này đồng nghĩa với việc chưa có biến chuyển gì trong quan hệ song phương.
Giới phân tích cho rằng, kết quả thành công bước đầu sẽ thúc đẩy quan hệ hai nước trước chuyến thăm Moscow vào tháng 7 của Tổng thống Mỹ Barack Obama. Tổng thống Nga và Mỹ đều mong muốn thỏa thuận mới sẽ thúc đẩy hiệp ước mà những người tiền nhiệm của họ thông qua năm 2002 về việc mỗi nước cắt giảm kho vũ khí hạt nhân từ 1.700 đến 2.200 đầu đạn tới năm 2012. Nguồn tin từ Nga cho biết, các cuộc thảo luận đã được tiến hành trong bầu không khí xây dựng và phía Nga coi đây là thành công. Một nhà ngoại giao giấu tên của Nga tiết lộ:
“Hai bên đã đồng ý sẽ báo cáo những kết quả đầu tiên của vòng thương lượng về hiệp ước mới tại cuộc họp thượng đỉnh Nga-Mỹ tại Moscow vào đầu tháng 7 tới”. Theo nhà ngoại giao này, hai bên cũng đã đồng ý nhóm họp trong vòng thảo luận thứ hai tại Geneva từ ngày 1 đến 3-6.
Theo Hiệp ước START-I mà hai bên ký kết năm 1991, hai nước sẽ phải cắt giảm số đầu đạn hạt nhân xuống còn 6.000 và phương tiện phóng mang đầu đạn hạt nhân xuống còn 1.600. Số liệu do Bộ Ngoại giao Mỹ công bố hồi tháng 4 cho biết, tính đến ngày 1-1-2009, Nga có 3.909 đầu đạn hạt nhân và 814 phương tiện phóng mang đầu đạn hạt nhân, gồm các tên lửa đạn đạo xuyên lục địa phóng từ bệ phóng trên đất liền (ICBM), các tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) và máy bay ném bom chiến lược. Cũng theo báo cáo này, Mỹ có 5.576 đầu đạn hạt nhân và 1.198 phương tiện phóng mang đầu đạn hạt nhân.
GIA HUY (Theo RIA Novosti, AP, BBC)
