Tổng thống Mỹ đến Trung Quốc

Sau khi bế mạc Hội nghị APEC, tối 15-11, Tổng thống Mỹ Obama đã đến Thượng Hải, bắt đầu chuyến công du  đầu tiên tới Trung Quốc.

	Tổng thống Obama trả lời các câu hỏi của sinh viên Trung Quốc tại Viện Bảo tàng khoa học và kỹ thuật ở Thượng Hải hôm 16-11.

Trong chuyến công du Trung Quốc lần đầu tiên này, ông Obama sẽ thảo luận với người đồng cấp Trung Quốc Hồ Cẩm Đào nhiều vấn đề từ chương trình hạt nhân ở Iran và Triều Tiên, việc chi tiêu cho quốc phòng ngày càng tăng của Trung Quốc, đến việc mất cân bằng thương mại và biến đổi khí hậu.

Hôm 16-11, Tổng thống Mỹ đã có cuộc gặp gỡ với các sinh viên đại học Trung Quốc tại Viện Bảo tàng khoa học và kỹ thuật Thượng Hải để trả lời các câu hỏi liên quan đến quyền tự do, quan hệ hợp tác Mỹ-Trung. Sau khi rời Thượng Hải, Tổng thống Obama sẽ tới Bắc Kinh, nơi ông sẽ tham quan Tử Cấm Thành và Vạn Lý Trường Thành.

Theo các nhà phân tích, sau 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, mối quan hệ giữa hai nước vẫn đang phát triển tốt đẹp nhưng còn tồn tại nhiều bất đồng. Hiện, Mỹ và Trung Quốc đang tham gia tích cực hơn bao giờ hết vào cuộc chiến chống lại sự ấm lên của trái đất, nhưng giữa họ vẫn tồn tại nhiều khác biệt sâu sắc về các mục tiêu cắt giảm khí thải nhà kính.
 
Trung Quốc ủng hộ các lệnh cấm vận khắt khe hơn nhằm làm ngừng chương trình vũ khí hạt nhân của CHDCND Triều Tiên, nhưng vẫn chưa nhất trí cứng rắn hơn nữa trong việc kiềm chế Iran làm giàu uranium. Trung Quốc là một thị trường rộng lớn và sinh lời đối với các hàng hóa và dịch vụ Mỹ. Tuy nhiên, thâm hụt thương mại giữa hai bên rất lớn. Bộ Quốc phòng hai nước đã tăng cường hợp tác, nhưng vẫn có “đụng độ” xảy ra và Mỹ vẫn lo ngại Trung Quốc đang ngày càng tăng cường chi tiêu cho quốc phòng, vốn đang có đội quân lớn nhất thế giới.

“Mỹ không tìm kiếm để kìm hãm Trung Quốc. Ngược lại, sự đi lên của một Trung Quốc lớn mạnh và thịnh vượng có thể là một nguồn sức mạnh cho cộng đồng các nước”, Tổng thống Mỹ Obama phát biểu từ thủ đô Tokyo, Nhật Bản hôm 14-11.

Trong bối cảnh đó, Obama đã chấp nhận cách tiếp cận thực tế theo hướng tích cực, khiến đôi khi ông bị chỉ trích là quá “mềm mỏng” với Bắc Kinh. Ông Obama cũng nhận ra rằng, một Trung Quốc đang đi lên, với tư cách là nền kinh tế lớn thứ ba thế giới đang trên đà trở thành nền kinh tế thứ 2 và là “chủ nợ” nước ngoài lớn nhất của Mỹ, đã bắt đầu có bước biến chuyển tới vị thế cân bằng với Mỹ.

Chẳng hạn, Mỹ cần phải trả lời các câu hỏi của Trung Quốc về việc các chính sách chi tiêu của Washington sẽ ảnh hưởng thế nào đến tình trạng thâm hụt vốn đang tăng vọt của Mỹ cùng với sự an toàn của các khoản đầu tư Trung Quốc. 

Thứ hai, ông Obama không muốn làm mất lòng Bắc Kinh, nhưng phải khuyến khích được nước này tham gia vào những vấn đề chính trị và kinh tế thế giới hơn nữa, giải quyết một trong những vấn đề cấp bách toàn cầu, trong đó có cuộc khủng hoảng kinh tế, vấn đề trái đất ấm lên và hạn chế vũ khí hạt nhân.

GIA HUY