Hôm 9-2, Iran đã chính thức thông báo với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) về kế hoạch của nước này bắt đầu làm giàu urani tới mức 20%. Động thái này đã gây phản ứng mạnh mẽ từ các nước phương Tây với những cảnh báo siết chặt trừng phạt đối với Tehran.
 | |||
|
Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad thăm Nhà máy làm giàu nhiên liệu Natanz. |
|||
Sau khi nhận được thông báo về việc làm giàu urani của Iran, người phát ngôn IAEA cho biết, cơ quan này lo ngại kế hoạch của Tehran sẽ phá hỏng những cơ hội cứu vãn thỏa thuận dự thảo về cung cấp nhiên liệu hạt nhân giữa Iran với các cường quốc. Theo Tổng Giám đốc IAEA Yukiya Amano, quyết định mới của Iran có thể ảnh hưởng tới những nỗ lực quốc tế đang có nhiều tiến triển nhằm bảo đảm cung cấp nhiên liệu hạt nhân cho lò phản ứng nghiên cứu Tehran. Ông Amano khẳng định, IAEA sẵn sàng đóng vai trò trung gian trong vấn đề cung cấp nhiên liệu cho trung tâm nghiên cứu hạt nhân này của Iran.
Các nước phương Tây như Mỹ, Pháp, Italia đã ngay lập tức kêu gọi cộng đồng quốc tế áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với Tehran để buộc nước này ngừng chương trình làm giàu urani. Từ Washington, một quan chức Mỹ cho rằng, kế hoạch mới của Iran làm giàu thêm urani là hành động khiêu khích và sẽ làm gia tăng mối quan ngại nghiêm trọng về chương trình hạt nhân của Tehran.
Trong cuộc gặp với Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy khi đang ở thăm Pháp, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates đã nhất trí cho rằng, cần phải thông qua những biện pháp trừng phạt mạnh và hy vọng có thể sớm nối lại đàm phán về vấn đề này. Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp và Mỹ cũng cho rằng, hai nước cần hợp tác để đưa ra những biện pháp trừng phạt mới đối với Iran. Sau cuộc họp cùng ngày tại Rome, Ngoại trưởng Italia Franco Frattini và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates đã hối thúc cộng đồng quốc tế gia tăng sức ép đối với Iran và nhất trí về sự cần thiết phải ban hành thêm các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc hơn. Trong khi đó, hãng tin Interfax dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga kêu gọi Iran thực thi thỏa thuận gửi urani của nước này ra nước ngoài làm giàu. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga cho rằng, lối thoát cho tình thế hiện nay là Iran nên theo thỏa thuận dự thảo đã được các nước phương Tây thông qua hồi tháng 10-2009.
|
Giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử Iran Ali Akbar Salehi cho biết, Iran bắt đầu sản xuất urani làm giàu ở cấp độ 20% vào ngày 9-2. Tuy nhiên, ông Salehi cũng ngụ ý rằng, việc sản xuất có thể được ngừng nếu Iran nhận được nhiên liệu làm giàu ở mức 20% từ nước ngoài. Iran đã tỏ ý sẵn sàng trao đổi urani cấp độ thấp lấy urani cấp độ cao hơn, nhưng muốn có những sửa đổi trong thỏa thuận do Liên Hợp Quốc soạn thảo. |
Theo Viện Khoa học và An ninh quốc tế (ISIS) của Mỹ, Iran có thể sản xuất urani đủ làm giàu tới 19,75% để làm nhiên liệu cho một lò phản ứng nghiên cứu vì mục đích y tế, song sẽ gặp phải một vài khó khăn. Báo cáo của các chuyên gia ISIS cho rằng, mặc dù có thể gặp khó khăn, song về mặt kỹ thuật, nước này được trang bị để sản xuất urani làm giàu ở mức 19,75% tại Nhà máy làm giàu nhiên liệu Natanz. Các chuyên gia cũng cho rằng, Iran chỉ cần có khoảng 200kg urani được làm giàu ở mức 3,5% để sản xuất 20kg urani được làm giàu ở mức 19,75%, nhiều hơn con số đủ để làm nhiên liệu hằng năm cho lò phản ứng nghiên cứu ở Tehran. Trong khi đó, Ngoại trưởng Pháp Bernard Kouchner lại cho rằng, Iran không có khả năng làm giàu urani tới 20% để sử dụng cho lò phản ứng nghiên cứu của họ, và thông báo mới này của Iran chỉ là một biện pháp tống tiền.
BĂNG CHÂU
