Căng thẳng quan hệ Mỹ-Trung

Cuối tuần qua, Trung Quốc tuyên bố tạm ngừng các cuộc tiếp xúc quân sự song phương và Bắc Kinh có kế hoạch trừng phạt các công ty liên quan tới gói hợp đồng bán vũ khí trị giá 6,4 tỷ USD cho Đài Loan và Mỹ đã phản ứng lại khi cho biết, nước này lấy làm tiếc về tuyên bố trên. Những diễn biến mới nhất này đã làm gia tăng căng thẳng trong mối quan hệ được cho là khá phức tạp giữa Mỹ và Trung Quốc, hai cường quốc ngày càng có nhiều mối liên hệ về an ninh cũng như kinh tế.

		Tên lửa Patriot do Mỹ sản xuất được phóng thử tại Ilan, cách Đài Bắc 80km về phía tây.

Trong khi Trung Quốc tuyên bố, kế hoạch của Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan “gây tổn hại” cho an ninh quốc gia của nước này, cũng như nỗ lực tái thống nhất giữa Đại Lục với Đài Loan, chính quyền Obama cho rằng, quyết định đã được trình Quốc hội Mỹ thông qua hôm 29-1 là biện pháp tăng cường an ninh khu vực. “Chúng tôi lấy làm tiếc khi chính phủ Trung Quốc tuyên bố, nước này có kế hoạch tạm ngừng các cuộc trao đổi quân sự cũng như liên quan đến an ninh song phương và có biện pháp chống lại các công ty Mỹ cung cấp các thiết bị phòng thủ cho Đài Loan”, P.J. Crowley, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ nói. “Chúng tôi tin rằng, chính sách của chúng tôi đóng góp cho hòa bình và an ninh trong khu vực”, ông này nhấn mạnh.

Hãng tin Tân Hoa Xã đăng tải một thông cáo của Bộ Quốc phòng Trung Quốc với lời lẽ mạnh mẽ, trong đó nói rằng các chuyến thăm song phương dự kiến của các giới chức quân sự đã bị hủy vì hợp đồng bán vũ khí của Mỹ cho Đài Loan.

Trung Quốc tuyên bố sẽ trừng phạt những công ty Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan, và sẽ tạm ngừng trao đổi quân sự với Hoa Kỳ sau khi Washington đề nghị bán vũ khí cho Đài Loan, trị giá 6,4 tỷ USD. Chương trình bán vũ khí này đã được chính quyền Bush cam kết, bao gồm hệ thống phòng thủ tên lửa và trực thăng. Bắc Kinh đã phản ứng giận dữ trước tin này khi nói rằng, hợp đồng bán vũ khí sẽ “ảnh hưởng nghiêm trọng” đối với mối quan hệ song phương. Hãng tin Xinhua của Trung Quốc dẫn tuyên bố của Bộ Quốc phòng nói, “quyết định tạm ngừng các chuyến thăm quân sự đã có trong kế hoạch”. Tin cũng cho biết, tùy viên quân sự Mỹ đã bị triệu tới để nghe phản đối.

Hợp đồng bán vũ khí hơn 6 tỷ USD không bao gồm chiến đấu cơ F-16, mặt hàng quân đội Đài Loan rất muốn sở hữu. Theo luật Mỹ, Cơ quan hợp tác quốc phòng phải thông báo cho Quốc hội Mỹ về hợp đồng bán vũ khí. Cho đến nay, hoạt động chuyển giao vũ khí chưa diễn ra. Các nhà làm luật Mỹ có 30 ngày để thảo luận về hợp đồng vũ khí này. Nếu không có phản đối, hợp đồng bán vũ khí cho Đài Loan sẽ được tiến hành.

Theo Cơ quan hợp tác an ninh quốc phòng (DSCA) của Lầu Năm Góc, việc bán vũ khí sẽ giúp Đài Loan “tiếp tục nỗ lực hiện đại hóa lực lượng vũ trang và củng cố khả năng phòng vệ”. Ngoài ra, cơ quan này còn cho rằng, hợp đồng bán vũ khí “giúp cải thiện an ninh của Đài Loan, hỗ trợ duy trì ổn định chính trị, cân bằng quân sự và phát triển kinh tế trong khu vực”.

Gói vũ khí của Mỹ bán cho Đài Loan theo dự kiến - 114 tên lửa Patriot (2,81 tỷ USD) -  60 trực thăng Black Hawk (3,1 tỷ USD) -  Thiết bị liên lạc (340 triệu USD) -  2 tàu dò mìn Osprey (105 triệu USD) -  12 tên lửa Harpoon (37 triệu USD)

Tuy nhiên, Trung Quốc thường phản ứng rất mạnh mẽ trước bất kỳ hợp đồng bán vũ khí nào của Mỹ cho Đài Loan. Năm 2008, nước này cũng cắt đứt các mối quan hệ quân sự với Mỹ sau khi chính quyền Bush công bố một hợp đồng bán vũ khí trị giá nhiều tỷ USD cho Đài Loan. Chủ nhiệm Văn phòng Đối ngoại Bộ Quốc phòng Trung Quốc, ông Tiền Lợi Hoa cũng chính thức lên tiếng phản đối về hợp đồng vũ khí nói trên và cho biết: “Trung Quốc chỉ trích mạnh mẽ hành động can thiệp thô bạo vào công việc nội bộ của Trung Quốc, gây tổn hại đến lợi ích an ninh quốc gia. Việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan vi phạm nghiêm trọng những thỏa thuận mà các nhà lãnh đạo cấp cao Mỹ và Trung Quốc đã đạt được”.   

GIA HUY