Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) đã lên án Israel và kêu gọi điều tra công bằng về cuộc tấn công của Israel nhằm vào các tàu viện trợ nhân đạo cho Dải Gaza.
Người Palestine biểu tình phản đối Israel. (Ảnh: THX) |
Hãng AP cho hay, tuyên bố nói rằng cần phải có cuộc điều tra “nhanh chóng, công bằng, đáng tin cậy và minh bạch” theo các tiêu chuẩn quốc tế. Tuyên bố lên án “các hành động như thế” làm nhiều người thiệt mạng, nhưng không chỉ đích danh Israel, đồng thời thúc giục tất cả các tàu bị bắt giữ cùng với các công dân phải được phóng thích. Các cuộc đàm phán đã kéo dài và khó khăn với sự chủ trì của Mỹ cùng với Thổ Nhĩ Kỳ và Lebanon.
Thổ Nhĩ Kỳ, vốn là đồng minh thân thiết của Israel, đã chỉ trích kịch liệt việc Tel Aviv tấn công vào các tàu viện trợ, trong đó có một tàu của Istanbul, làm 9 nhà hoạt động ủng hộ Palestine thiệt mạng. Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan gọi cuộc tấn công của Israel là vụ thảm sát đẫm máu, vi phạm luật quốc tế, lương tri và hòa bình thế giới. Trong khi đó, nhà quan sát của LHQ tại Palestine Riyad Mansour gọi hành động này là “tội phạm chiến tranh”. Nói về cuộc điều tra của LHQ, AP dẫn lời đại sứ của tổ chức này tại Mexico Claude Heller nói rằng “công bằng” phải mang nghĩa “độc lập”, đồng thời Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon phải có trách nhiệm tổ chức điều tra.
Đến chiều 1-6, các quan chức chính phủ Tel Aviv vẫn chưa xác định danh tính của 9 người thiệt mạng và ước tính có 34 người bị thương. 50 trong số 679 nhà hoạt động trên tàu viện trợ đã được đưa đến sân bay quốc tế của Israel để trục xuất về nước. Các nhà chức trách cho biết, những người khác sẽ bị giam giữ trong nhà tù ở miền Nam Israel. Song, ngay sau khi tuyên bố của LHQ được đưa ra, một số chiến binh Gaza đã băng qua biên giới vào lãnh thổ Israel và đụng độ với binh sĩ nước này. Hai chiến binh đã thiệt mạng.
Theo báo New York Times, việc Israel tấn công các tàu viện trợ Gaza đã làm phức tạp thêm nỗ lực của Tổng thống Mỹ Barack Obama trong việc thúc đẩy đàm phán hòa bình Trung Đông. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã kết thúc sớm chuyến công du Canada, hoãn kế hoạch đến Washington vào ngày 1-6 và trao đổi qua điện thoại với người đứng đầu Nhà Trắng hàng giờ đồng hồ về cuộc tấn công này. Reuters cho hay, những vấn đề lớn vẫn chưa được giải đáp như: Israel có tiếp tục phong tỏa Dải Gaza - nơi có 1,5 triệu người Palestine sinh sống sau khi bị các đồng minh chỉ trích… Trong khi đó, các nhà hoạt động ủng hộ Palestine cam kết sẽ cử thêm hai tàu nữa đến Gaza nhằm thách thức Tel Aviv phong tỏa khu vực này.
PHÚC NGUYÊN