Vụ giải cứu con tin bất thành hôm 23-8 của lực lượng Đặc nhiệm và Chiến thuật (SWAT) Philippines làm cho nhiều du khách người Hồng Kông, Trung Quốc bị thiệt mạng, đang là bài học quý giá cho nhiều nước trong cuộc đấu tranh chống lại những kẻ bắt cóc. Bởi chỉ cần một sai sót nhỏ, thiếu đi sự chuẩn bị chu đáo, hoặc quá trình thương lượng và thời điểm tấn công… cũng đều gây ra hậu quả thảm khốc cho các con tin.
Hôm ngày 4-9 phát ngôn viên Phủ Tổng thống Philippines nhấn mạnh rằng Tổng thống Philippines Benigno Aquino tuyên bố với tư cách nguyên thủ quốc gia, nhận toàn bộ trách nhiệm về vụ bắt con tin tại Manila ngày 23-8 mà kết cuộc là 8 du khách Hồng Kông thiệt , đồng thời cho hay điều đó không có nghĩa là xóa tội cho các quan chức khác nếu họ bị xem là có lỗi trong vụ này.
Việc Tổng thống Benigno Aquino chính thức đưa ra lời xin lỗi là một trong hai yêu cầu của cơ quan lập pháp Hồng Kông. Về yêu cầu thứ hai là bồi thường cho gia đình các nạn nhân, Tổng thống Benigno Aquino cho biết là chính phủ của ông sẽ xem xét vấn đề này. Một uỷ ban cao cấp do tổng thống Philippines chỉ định hiện đang tiến hành điều tra về vụ bắt con tin và sẽ đệ trình báo cáo vào tuần tới, sau khi kết thúc các cuộc điều trần vào ngày hôm nay, thứ hai (6-9).
Trong cuộc điều trần mới đây, dư luận được biết là vào đúng thời điểm mà kẻ bắt cóc con tin ngừng thương thuyết và bắt đầu nổ súng, cả Đô trưởng và phó đô trưởng Manila, tức là hai người chỉ đạo xử lý vụ bắt con tin đều đã rời khỏi bộ chỉ huy, để mặc cho lực lượng cảnh sát tại chỗ tự quyết định. Còn bản thân Giám đốc cảnh sát quốc gia Philippines thì thừa nhận là cảnh sát đã bỏ lỡ nhiều cơ hội bắn hạ kẻ bắt con tin. Chưa hết, ba linh cữu đựng thi hài của du khách Hồng Kông bị bắn chết khi được đưa về nhà xác Hồng Kông lại được phát hiện là đã bị gắn nhầm tên.
Trong khi đó, phản ứng từ phía chính phủ Trung Quốc và chính quyền Hồng Kông (Trung Quốc) là rất dữ dội. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Khương Du nói: “Chúng tôi cho rằng điều cấp thiết nhất là có được kết quả điều tra rõ ràng vụ việc này càng sớm càng tốt”. Tổng thống Philippines Benigno Aquino III cho biết sẽ cử Phó Tổng thống Jejomar Binay và Ngoại trưởng Philippines Alberto Romulo tới Bắc Kinh để trao cho các quan chức Trung Quốc bản báo cáo về vụ bắt cóc con tin này sau khi cuộc điều tra kết thúc. Nhằm để xoa dịu dư luận trong nước và Hồng Kongo, Tổng thống Philippines Benigno Aquino đã công bố ngày quốc tang để tưởng nhớ tám nạn nhân người Hồng Công (Trung Quốc) thiệt mạng trong vụ bắt cóc nói trên.
Trong khi đó, ngày 29-8 , khoảng 80 ngàn người người đã tuần hành ở Hồng Kông để bày tỏ nỗi tức giận và đòi được biết sự thật về vụ bắt con tin. Những người biểu tình chỉ trích cảnh sát Philippines xử lý yếu kém trong vụ bắt cóc xe buýt ở thủ đô Manila. Từng dòng người, dẫn đầu là các nhóm chính trị và dân sự, đã tuần hành tới Lãnh sự quán Philippines tại Hồng Kông - nơi lực lượng cảnh sát đang được tăng cường - để biểu thị sự phẫn nộ. Alex Tou, Chủ tịch Liên đoàn các hiệp hội Cửu Long, dẫn đầu một nhóm biểu tình gồm 40 người nói: “Chúng tôi rất tức giận trước cách xử lý vụ việc của Chính phủ Philippines “.
Cũng nhằm tỏ thái độ bất bình, hai trong số ba người Trung Quốc được trao giải thưởng Ramon Magsaysay, đặt theo tên của một tổng thống Philippines và được coi như là giải Nobel Hoà bình châu Á, đã không đến dự tiệc chiêu đãi hôm thứ ba vừa qua ở Manila. Chính quyền Hồng Kông đã ban bố lệnh báo động đi lại “đen”- mức cao nhất đối với du khách Hồng Kông tới Philippines sau vụ khủng hoảng con tin trên. Trong một tuyên bố, ông Andy Ho, người phát ngôn cho Trưởng Đặc khu Hành chính Hồng Công Tăng Âm Quyền (Donald Tsang) nói: “Đã xảy ra vụ bắt cóc nghiêm trọng tại Philippines. Các cư dân Hồng Kông nên tránh tới nước này”.
Do tác động tiêu cực của vụ bắt cóc con tin, theo hãng tin AP, hàng ngàn du khách Trung Quốc đã hủy các chuyến bay hoặc các chuyến du lịch đến Philippines. Cụ thể, hãng hàng không quốc gia Philippines Airlines và hãng hàng không giá rẻ Cebu Pacific cho biết tổng cộng đã có hơn 1000 vé bị hủy chỉ tính riêng từ Hồng Kông. Như vậy, vụ bắt con tin đẫm máu này đang gây thiệt hại ngày càng nặng nề cho ngành du lịch Philippines. Trung Quốc hiện là đối tác thương mại đứng hàng thứ ba của Philippines, sau Mỹ và Nhật Bản.
Các nhà quan sát cũng cho hay, bị vạ lây trong vụ này là cộng đồng người Philippines ở Hồng Kông, được ước lượng là khoảng 200 ngàn người, đại đa số làm nghề giúp việc gia đình, đang rất lo ngại cho an ninh của họ vì sợ bị trả thù, tuy rằng hiện giờ chưa có vụ nào xảy ra. Kể từ sau vụ bắt con tin 23-8, Đại sứ quán Philippines tại Bắc Kinh đã hai lần ra khuyến cáo gởi đến đồng hương của họ ở Trung Quốc và Hồng Kông để nhắc nhở mọi người nên thận trọng.
Vụ bắt cóc con tin người nước ngoài ở Philippines và cách giải cứu của lực lượng cảnh sát Đặc nhiệm nước này là bài học không thừa cho lực lượng an ninh và cảnh sát các nước trong cuộc đấu tranh chống các loại tội phạm nói chung, trong đó có bọn tội phạm bắt cóc.
Nguyên Châu
