Đã 25 năm trôi qua, số người chết do thảm họa Chernobyl vẫn gây nhiều tranh cãi. Sáng sớm 26-4, chuông nhà thờ ở Kiev đã điểm 25 lần khi Ukraine kỷ niệm 25 năm sự kiện Chernobyl, thảm họa hạt nhân nghiêm trọng nhất trong lịch sử thế giới.
 |
| Nến và hoa tưởng niệm các nhân viên cứu hỏa Chernobyl. Ảnh: AP |
Giáo trưởng Kirill, người đứng đầu nhà thờ ở Kiev, đã cùng Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych thắp nến tưởng niệm các nạn nhân. Hàng trăm người dân Ukraine, hầu hết là quả phụ của các công nhân nhà máy Chernobyl và những người được cử đến để đối phó với thảm họa, đã bày tỏ sự tưởng niệm đối với người thân, đồng nghiệp. Nước mắt lăn dài, họ thắp nến và cùng nhau yên lặng trong thanh âm của thánh ca.
Lễ tưởng niệm bắt đầu từ 1 giờ 23 phút, thời khắc xảy ra vụ nổ vào ngày 26-4-1986 tại lò phản ứng số 4 ở Chernobyl. Buổi lễ tương tự cũng được tổ chức vào cùng thời điểm ở Slavutich, thị trấn cách Chernobyl khoảng 40km được xây dựng dành cho người sơ tán. Vụ nổ đã tạo ra mây phóng xạ lan khắp bầu trời châu Âu, khiến ít nhất 30 người thiệt mạng ngay trong “đêm ác mộng” đó. Đồng thời, hàng trăm ngàn người ở khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất tại Ukraine, Belarus và phía tây nước Nga phải sơ tán.
Hãng AP cho biết, vụ nổ phát thải lượng phóng xạ gấp 400 lần quả bom nguyên tử Mỹ thả xuống thành phố Hiroshima của Nhật Bản. Không những hàng trăm ngàn người mang bệnh mà cả rừng nguyên sơ và đất nông nghiệp đến nay vẫn còn bị ô nhiễm. Tại Hội nghị các nhà tài trợ tại thủ đô Kiev vào tuần trước, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính trung bình 600.000 người nhiễm phóng xạ nặng thì có 4.000 người chết vì ung thư. Số người chết sau đó do các căn bệnh liên quan phóng xạ vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Hiện vùng cấm vẫn được duy trì trong phạm vi 30km xung quanh nhà máy Chernobyl. Các kỹ sư đã dựng lên một vỏ bọc bê-tông bao quanh lò phản ứng số 4 nhằm ngăn chặn phóng xạ rò rỉ. Song, theo các chuyên gia, cần phải xây một vỏ bọc mới. Hội nghị Kiev cũng nhận được cam kết tài trợ 798 triệu USD để xây dựng lá chắn mới và một cơ sở lưu trữ nhiên liệu đã qua sử dụng. Song, Ukraine còn cần thêm 300 triệu USD cho dự án này và Tổng thống Viktor Yanukovych đang kêu gọi “hầu bao” của các nhà tài trợ.
Lễ tưởng niệm Chernobyl diễn ra sau gần 2 tháng nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi ở Nhật Bản bị hư hại do động đất và sóng thần, gây ra mối quan ngại về an toàn của năng lượng hạt nhân. Tập đoàn Điện lực Tokyo (TEPCO), đơn vị điều hành nhà máy Fukushima Daiichi, bị chỉ trích vì đã không nhanh chóng công bố thông tin về rò rỉ phóng xạ. Theo Tổng thống Nga Dmitry Medvedev, cần phải minh bạch hơn trong các trường hợp khẩn cấp về hạt nhân. Nhà lãnh đạo Điện Kremlin cho rằng, các quốc gia hiện đại phải học bài học chính về những gì xảy ra ở Chernobyl và bi kịch mới đây nhất ở Nhật Bản rằng, cần thiết cho người dân biết sự thật. Trong những năm gần đây, Nga, Ukraine, Belarus đã cắt giảm các gói lợi ích dành cho công nhân mang bệnh tật từ thảm họa Chernobyl và nhiều người đã khiếu nại trực tiếp lên Tổng thống Medvedev trong buổi lễ ở Mátxcơva ngày 25-4. Ông Medvedev đến thăm Chernobyl vào tối 26-4 cùng Tổng thống nước chủ nhà Yanukovych.
BÌNH YÊN
