Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo cho biết, nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-il đang hiện diện tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới để tìm hiểu những bài học cải cách.
 |
| Ông Kim Jong-il (trái) gặp gỡ Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào vào năm 2010. Ảnh: Yonhap |
Tham dự Hội nghị thượng đỉnh Đông Nam Á tại thủ đô Tokyo của Nhật Bản, Thủ tướng Ôn Gia Bảo xác nhận rằng, ông Kim Jong-il đến Trung Quốc theo lời mời của Chính phủ Bắc Kinh để áp dụng cho sự phát triển của CHDCND Triều Tiên. Tuy nhiên, giáo sư Cai Jian thuộc Đại học Fudan ở Thượng Hải nhận định: CHDCND Triều Tiên đối mặt với nhiều khó khăn nên khó có thể áp dụng được những cải cách kiểu Trung Quốc.
Hãng Reuters cho biết, phát biểu của Thủ tướng Ôn Gia Bảo về việc ông Kim Jong-il có mặt ở Trung Quốc là sự đột phá bởi trước đây, Bắc Kinh và Bình Nhưỡng thường công bố thông tin về chuyến đi của lãnh đạo CHDCND Triều Tiên sau khi ông này trở về nước. Đây cũng là lần thứ ba trong năm nay ông Kim Jong-il đến Trung Quốc. Theo Reuters, đây là động thái bất thường của một nhà lãnh đạo hiếm khi công du nước ngoài và là minh chứng cho thấy ông Kim cần sự ủng hộ của Bắc Kinh, nhà cung cấp lương thực và nhiên liệu cũng như bảo vệ ngoại giao chính của Bình Nhưỡng.
Trung Quốc và CHDCND Triều Tiên muốn nối lại đàm phán 6 bên về chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng, vốn bị đình trệ kể từ cuối năm 2008 đến nay. Trong khi đó, Mỹ, Hàn Quốc nói rằng, quốc gia phía Bắc trên bán đảo Triều Tiên trước hết phải thể hiện thiện chí muốn giải giáp hạt nhân.
Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng, họ không có thông tin về chuyến thăm bí mật của ông Kim Jong-il đến Trung Quốc. Các nhà chức trách Mỹ dự kiến hôm nay (24-5) đến Bình Nhưỡng để đánh giá nhu cầu lương thực của đất nước này. Theo Liên Hợp Quốc, 6 triệu người (1/4 dân số của CHDCND Triều Tiên) cần được hỗ trợ lương thực khẩn cấp sau khi thời tiết xấu làm hư hại mùa màng.
Ông Kim Jong-il được cho là đã đến Trung Quốc từ ngày 20-5. Người phát ngôn của Đảng Cộng sản Trung Quốc xác nhận với hãng AFP rằng, người đứng đầu CHDCND Triều Tiên vẫn còn lưu lại tại đất nước này nhưng không cung cấp thêm chi tiết. Việc đến thăm thành phố Dương Châu thuộc tỉnh Giang Tô, điểm du lịch bên sông Dương Tử, vào ngày 22-5 có thể mang ý nghĩa đặc biệt với ông Kim Jong-il. Tại đây, 20 năm trước, cha của ông, nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành, đã hội đàm cùng Chủ tịch Trung Quốc lúc đó là ông Giang Trạch Dân. Ngày 23-5, Chủ tịch Kim Jong-il rời một nhà khách Chính phủ ở Dương Châu để đến một địa điểm bí mật khác với sự tháp tùng của đoàn xe hộ tống. Báo chí Hàn Quốc còn cho hay, ông Kim Jong-il sẽ đến Thượng Hải để xem xét những thành tựu cải cách kinh tế và sau đó dừng chân ở Bắc Kinh để gặp gỡ Chủ tịch Hồ Cẩm Đào.
Đối mặt với các biện pháp trừng phạt quốc tế và quan hệ “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt” với nước láng giềng Hàn Quốc, việc liên kết kinh tế với Trung Quốc trở thành vấn đề quan trọng đối với sự sống còn của CHDCND Triều Tiên. Năm 2010, giao dịch thương mại giữa Bắc Kinh và Bình Nhưỡng đạt 3,5 tỷ USD, tăng 29,6% so với năm trước đó.
Giáo sư Yang Moo-jin thuộc Đại học Nghiên cứu CHDCND Triều Tiên tại Seoul cho rằng, có thể sau chuyến công du Trung Quốc, nhà lãnh đạo Kim Jong-il sẽ công bố các biện pháp hướng đến giải giáp hạt nhân để tạo điều kiện nối lại đàm phán 6 bên và các hình thức đối thoại khác.
PHÚC NGUYÊN
