Giới quan sát cho rằng, sẽ không có sự đột phá nào tại hội nghị thượng đỉnh Nga - Liên minh châu Âu (EU) ngày 9 và 10-6.
 |
| Một quầy hàng rau và trái cây ở Mátxcơva. Nga là thị trường rau lớn nhất của EU. Ảnh: AFP |
Các nhà lãnh đạo của Điện Kremlin và EU nhóm họp tại thành phố Nizhny-Novgorod thuộc miền Trung của Nga. Nhưng căng thẳng xung quanh phản ứng của Mátxcơva đối với dịch E.coli bùng phát đe dọa phủ bóng hội nghị này. Trong khi đó, mục đích ban đầu được đặt ra tại cuộc gặp cấp cao là thúc đẩy những nỗ lực của Nga để gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và mở rộng quan hệ ngoại giao.
Chính phủ Nga khẳng định: Lệnh cấm nhập khẩu rau từ EU được ban hành vào tuần trước nhằm ngăn chặn sự lây lan của khuẩn E.coli, vốn làm ít nhất 25 người thiệt mạng và hơn 2.600 người nhiễm bệnh. Song, các quan chức của liên minh tức giận và bày tỏ quan ngại rằng, động thái của Nga mâu thuẫn với các quy định của WTO, vi phạm các thỏa thuận thương mại giữa 2 bên. EU cho rằng, lệnh cấm nhập khẩu rau không phù hợp và thiếu cơ sở khoa học.
Trước thềm hội nghị, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jose Manuel Barroso cam kết 2 bên sẽ giải quyết thỏa đáng tất cả những vướng mắc liên quan đến tiến trình Nga tham gia WTO. Theo ông Barroso, cuộc gặp cấp cao giữa Nga với EU là chặng đường cuối cùng để Mátxcơva có tên trong cơ quan thương mại toàn cầu này.
Hãng thông tấn RIA Novosti dẫn lời Thủ tướng Vladimir Putin cho biết, Nga sẽ dỡ bỏ lệnh cấm chỉ khi nào EU cung cấp chi tiết về nguồn gốc dịch E.coli. Nhưng cho đến nay, các nhà chức trách vẫn chưa xác định được nguyên nhân ban đầu của dịch. Potemkina, một chuyên gia của Nga, giải thích: Việc cấm nhập rau không gây trở ngại cho đối thoại của Mátxcơva về vấn đề WTO bởi Chính phủ của Thủ tướng Putin cũng như EU hiểu rằng, họ là những đối tác tự nhiên và việc xung đột sẽ không có lợi cho bên nào. Đại sứ Nga tại EU, Vladimir Chizhov, cũng cho hay, Chính phủ của ông không có ý định giữ mãi lệnh cấm nhưng cần có thêm thông tin từ các nhà chức trách châu Âu về nguyên nhân bùng phát bệnh. Ông Chizhov nhấn mạnh: Vấn đề không phải là lệnh cấm của Nga mà chính là “E.coli của EU”.
Năm 2010, EU xuất khẩu sang Nga 1,1 triệu tấn rau tươi, trị giá 580 triệu euro, chủ yếu từ Hà Lan, Ba Lan, Bỉ và Tây Ban Nha. Nga là thị trường lớn nhất của EU, tiêu thụ hơn 1/2 trong số 1,6 triệu tấn rau tươi xuất khẩu của liên minh gồm 27 thành viên.
Nga muốn thúc đẩy đàm phán để tiến vào WTO trong vòng vài tháng tới. Sau nhiều năm đối thoại, Mátxcơva đã đạt được sự hậu thuẫn của EU nhưng vẫn còn một số vấn đề tồn đọng, trong đó có những quy định liên quan đến việc nhập khẩu thực phẩm. Ông Barroso cho biết, tiến trình đưa Nga vào WTO sẽ đạt được trong năm nay. Tuy nhiên, một quan chức EU tuần trước cảnh báo, lệnh cấm đơn phương có thể ảnh hưởng đến việc Nga vào Tổ chức Thương mại thế giới.
E.coli là bất đồng mới nhất trong hàng loạt căng thẳng giữa Nga với EU. Trước đó, 2 bên cũng tranh cãi về việc cung cấp khí đốt hay việc bắt giam nhà tài phiệt Mikhail Khodorkovsky.
PHÚC NGUYÊN
