Hôm nay (29-8), Nhật Bản sẽ bầu chọn lãnh đạo Đảng Dân chủ (DPJ) và cũng là người kế nhiệm Thủ tướng Naoto Kan.
 |
| 5 ứng viên cạnh tranh chức Thủ tướng đều cam kết phục hồi kinh tế. Ảnh: Kyodo |
Bộ trưởng Thương mại Banri Kaieda hiện dẫn đầu trong cuộc đua kế nhiệm Thủ tướng Naoto Kan, người vừa từ chức vào cuối tuần qua do những chỉ trích xung quanh phản ứng của Chính phủ sau thảm họa động đất, sóng thần. Song, theo khảo sát của truyền thông Nhật Bản ngày 28-8, cơ hội để ông Kaieda giành đa số phiếu trong vòng bầu cử đầu tiên vẫn ít ỏi.
Hôm nay (29-8), DPJ sẽ bỏ phiếu bầu chọn lãnh đạo đảng. Ngày 30-8, lãnh đạo mới của DPJ sẽ được bổ nhiệm làm Thủ tướng thứ 6 của Nhật Bản trong 5 năm bởi đảng này nắm đa số trong Quốc hội. Trong lúc đó, quốc gia vùng Đông Bắc Á này đối mặt với các thách thức khổng lồ, như đồng yen tăng tỷ giá đe dọa đến xuất khẩu, chính sách năng lượng mới cần có khi kết thúc vụ khủng hoảng hạt nhân nghiêm trọng nhất kể từ thảm họa Chernobyl ở Ukraine, đồng thời tìm kiếm quỹ để tái thiết đất nước sau thảm họa kép hồi tháng 3, cũng như phải chi trả các phúc lợi xã hội giữa tình trạng dân số già hóa.
Theo khảo sát của Báo Mainichi, Bộ trưởng 62 tuổi Kaieda hiện có sự ủng hộ của cựu Tổng Thư ký DPJ Ichiro Ozawa và cũng nhận được hậu thuẫn của 115 trong số 398 nghị sĩ thuộc đảng này. Ứng viên số 2 là cựu Ngoại trưởng Seiji Maehara, 49 tuổi, vốn được lòng dân. Nhưng ông Maehara sẽ phải vượt qua các ứng viên khác như: Bộ trưởng Tài chính Yoshihiko Noda, 54 tuổi; Bộ trưởng Nông nghiệp ít được biết đến Michihiko Kano, 69 tuổi; cựu Bộ trưởng Giao thông Sumio Mabuchi, 51 tuổi. Người có ảnh hưởng lớn trên chính trường Nhật Bản Ozawa không được tham gia tranh cử bởi DPJ đã hủy bỏ tư cách thành viên của ông từ tháng 2 vừa qua do liên quan đến scandal quỹ chính trị.
Nếu không ứng viên nào giành đa số phiếu trong vòng đầu tiên, 2 người có số phiếu cao nhất sẽ bước vào cuộc đua song mã. Nhật báo Nikkei dẫn lời trợ lý của ông Ozawa nhận định khó có ứng viên chiến thắng ngay từ vòng một.
Mặc dù đứng trước hàng loạt vấn đề như có tăng thuế để chi trả cho công tác tái thiết hay không và làm thế nào để giành sự ủng hộ trong một Quốc hội chia rẽ, nhưng không ai trong số 5 ứng viên đưa ra kế hoạch chi tiết về việc kết thúc nhiều thập niên trì trệ của Nhật Bản, đồng thời làm sống lại nền kinh tế lớn thứ ba thế giới. Song, cả năm ứng viên đều cam kết chung chung về việc giải quyết khủng hoảng hạt nhân và phục hồi kinh tế. Cựu Ngoại trưởng Maehara cho rằng, việc chống lạm phát là ưu tiên hàng đầu và chống việc tăng thuế mà theo ông sẽ gây tác hại đến nền kinh tế đang có dấu hiệu hồi phục. Nếu đắc cử, ông sẽ là vị Thủ tướng trẻ nhất ở Nhật Bản kể từ sau Thế chiến thứ hai. Ông Maehara đã từ chức Ngoại trưởng hồi tháng 3 sau khi thừa nhận việc nhận hơn 7.000 USD quà tặng của 4 người nước ngoài và công ty do một người ngoại quốc điều hành từ năm 2005-2010.
Ngày 28-8, ông Maehara và Noda đã một lần nữa kêu gọi “liên minh lớn” với các đảng đối lập chính nhưng Bộ trưởng Thương mại Kaieda lại bác bỏ ý tưởng này. Theo ông Kaieda, “liên minh lớn” sẽ không mang lại hiệu quả.
Hãng AFP cho biết, 6 tháng sau thảm họa kép, hàng chục ngàn người vẫn sống chen chúc trong các lều và nhà tạm. Nhiều người ngày ngày vẫn tưởng nhớ về người thân đã qua đời và lo sợ chất phóng xạ rò rỉ cũng như tình trạng không có việc làm, nhà ở. Vấn đề tái thiết quốc gia Đông Bắc Á này đang chờ đợi chính sách của một tân Thủ tướng.
VĨNH AN
