(ĐNĐT) - Đúng một năm sau ngày bố ráp và tiêu diệt trùm khủng bố al Qaeda, Osama bin Laden, chính phủ Mỹ đã công bố các tài liệu thu được trong chiến dịch này. Các tài liệu cho thấy, những ngày cuối cùng của mình, bin Laden đã sống trong tuyệt vọng, âu lo và sợ hãi.
 |
| Trùm khủng bố, thủ lĩnh al Qaeda, Osama bin Laden (Ảnh: Getty) |
Ngày 3-5, Trung tâm chống khủng bố thuộc Học viện quân sự West Point đã công bố 17 tài liệu trong số 6.000 tài liệu thu giữ được từ vụ tiêu diệt bin Laden.
17 tài liệu đều là các thư điện tử hoặc bản thảo với tổng cộng 175 trang viết bằng tiếng Ả Rập, có ngày tháng từ tháng 9-2006 đến tháng 4-2011. Các tài liệu không hoàn toàn ghi rõ ai viết và ai nhận tài liệu này.
bin Laden lo lắng về sự yếu kém của tổ chức
Trung tướng Liam Collins, Giám đốc Trung tâm chống khủng bố và là một trong các tác giả của báo cáo, cho rằng: “Bin Laden buồn phiền bởi sự bất tài của các nhóm thuộc al Qaeda, bởi họ đã không lôi kéo được sự ủng hộ của công chúng, các chiến dịch truyền thông yếu kém, và các chiến dịch không chuẩn bị chu đáo của họ đã dẫn tới những cái chết không cần thiết của hàng nghìn người Hồi giáo”.
Theo các tài liệu, bin Laden đã quá lo lắng về các chiến dịch an ninh nên đã khuyến cáo không nên gặp gỡ trên đường. Bin Laden lo lắng khi nhiều người Hồi giáo bị al Qaeda giết hại trong các chiến dịch và ông muốn phụ nữ và trẻ em tránh xa nguy hiểm.
Có lẽ, tiết lộ đáng thuyết phục nhất từ tài liệu là chi tiết bin Laden đã tuyệt vọng với các nhóm Hồi giáo khu vực (jihad). Ông đã chuẩn bị để giành lấy quyền kiểm soát các hành động của các nhóm này, cũng như các tuyên bố ra công luận của họ.
bin Laden có vẻ đã đánh giá thấp Anwar al-Awlaki, một giáo sĩ phiến quân gốc Mỹ nói tiếng Anh bị buộc tội chủ mưu các cuộc tấn công bạo lực từ Yemen, người đã bị máy bay không người lái của Mỹ tiêu diệt vào năm ngoái.
Mục tiêu cao nhất vẫn là làm suy yếu Mỹ
Trong một lá thư không ghi ngày tháng vào năm 2010, bin Laden yêu cầu hai nhóm, một ở Pakistan và một nhóm khác ở khu vực Bagram thuộc Afghanistan, phải có nhiệm vụ định vị và nhằm mục tiêu vào máy bay chở Tổng thống Mỹ, Barack Obama hoặc tướng David Patreus, chỉ huy vùng này ở thời điểm đó.
Nhưng họ không nhằm vào Phó Tổng thống Joe Biden bởi nếu Obama ra đi, Biden sẽ “hoàn toàn chưa chuẩn bị cho vị trí đó, việc này sẽ đưa Mỹ tới một cuộc khủng hoảng”. Còn giết được Patreus thì sẽ “đổi chiều cuộc chiến”.
Một lá thư không ngày tháng viết: “Ngay cả khi chúng ta có cơ hội tấn công nước Anh, chúng ta cũng đừng nên phí sức để làm mà tập trung đánh bại bọn Mỹ, việc này sẽ dẫn tới làm suy yếu các nước khác”.
Một tuần trước khi chết
Trong một lá thư đề ngày 26-4-2011, một tuần trước khi chết, bin Laden viết về các cuộc cách mạng “Mùa xuân Ả Rập” dẫn tới việc lật đổ một số lãnh đạo Trung Đông. Y nói tới việc cần thiết “phải khuyến khích dân chúng, những người chưa tham gia bạo động, và khuyến khích họ chống lại các lãnh đạo và đưa ra các phương pháp”.
Trước khi bị giết, bin Laden đã đưa ra những chỉ thị về cách xử lý các con tin người Pháp đang bị những “người anh em tại vùng Maghreb” giam giữ. Nếu phải giết họ, thì nên giết sau các sự kiện tại Libya. Tuy vậy, y khuyên tốt nhất là nên trao đổi một con tin nữ, và hãy cố giữ một con tin quan trọng nhất cho đến cuộc bầu cử tổng thống Pháp.
Bin Laden bị các nhóm xem thường
Giới chức tình báo Mỹ và châu Âu từng cho rằng, al Qaeda ở Vùng Vịnh Ả Rập (AQAP), một nhóm hoạt động tại Yemen, đã nổi lên thành một nhóm nguy hiểm nhất. Trong khi đó, các tài liệu cho thấy, bin Laden lo lắng về nhóm này và y thúc giục các thủ lĩnh của nhóm đó tập trung vào việc tấn công Mỹ hơn là chính phủ hoặc các lực lượng của Yemen.
Các tài liệu còn cho thấy, hành động của nhóm al Qaeda tại Iraq lại là mối lo lớn nhất của bin Laden, đặc biệt là các cuộc tấn công tàn nhẫn của chúng vào những người Shiite sau khi Mỹ chiếm đóng Iraq.
Bin Laden còn muốn điều hành cả chi nhánh al Qaeda tại Somali, nhóm Al Shabaab, bởi y lo lắng cho tình trạng tổ chức và sắp xếp kém cỏi cũng như tính tàn bạo của nhóm này.
Quan hệ giữa bin Laden với chi nhánh Taliban tại Pakistan, TTP đã xấu đi đến mức gần như cả nhóm này “trở nên đối đầu công khai và trực tiếp” với thủ lĩnh trung tâm của al Qaeda mà bằng chứng là những vụ tấn công tàn bạo vào người Hồi giáo.
Quang Hiển (theo BBC, CNN, Reuters)
