Việc Thủ tướng Syria Riyad Hijab đào tẩu đang đặt ra những thách thức mới cho Chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad giữa sự công kích từ phương Tây.
 |
| Ông Riyad Hijab trong lễ tuyên thệ nhậm chức trước Tổng thống Assad (bìa phải). Ảnh: Reuters |
Ngày 7-8, nội các mới của Syria đã nhóm họp khẩn cấp sau khi Thủ tướng Riyad Hijab đào tẩu và chỉ trích Chính phủ Damascus là “chế độ khủng bố”. Chủ trì cuộc họp, Thủ tướng lâm thời Omar Ghalawanji vừa được bổ nhiệm thay thế ông Hijab khẳng định tất cả các Bộ trưởng đều có mặt.
Theo các nhà hoạt động đối lập, ngoài Thủ tướng Hijab, 2 Bộ trưởng khác cũng đào tẩu và Bộ trưởng Tài chính Mohammad Jalilati bị bắt trong lúc tìm cách chạy khỏi Syria. Tuy nhiên, Bộ trưởng Thông tin Syria Omran al-Zoubi bác bỏ các nguồn tin rằng những Bộ trưởng khác cũng đào tẩu. Bộ trưởng Tài chính Jalilati cho hay, ông vẫn đảm nhận cương vị. Hãng thông tấn Sana của Syria dẫn lời Bộ trưởng Nguồn lực tôn giáo Mohammad Abdul-Sattar al-Sayyed cũng bác bỏ việc ông rời bỏ đất nước.
Đến nay, Hijab là quan chức cấp cao nhất của Syria đào tẩu. Gần 2 tháng trước, ông đã được bổ nhiệm làm Thủ tướng. Hiện vẫn chưa rõ ông đang ở đâu, nhưng Mohammed el-Etri - người phát ngôn của ông - xuất hiện trên Đài truyền hình al-Jazeera xác nhận vị Thủ tướng sinh năm 1966 đã rời Syria cùng gia đình và hiện ở “một nơi an toàn”. Người phát ngôn này còn dẫn lời ông Hijab gọi Chính phủ của Tổng thống Assad là “chế độ khủng bố, giết người”.
Nhà Trắng cho rằng, việc ông Hijab đào tẩu minh chứng Chính phủ của Tổng thống Assad đang “sụp đổ từ bên trong”. Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney nhận định: Các cuộc đào tẩu của những nhân vật cấp cao cho thấy Tổng thống Assad đang mất kiểm soát và ông nên từ chức. Trong lúc đó, các cuộc giao tranh giữa quân đội Chính phủ với quân nổi dậy vẫn diễn ra ở Aleppo, thành phố lớn thứ hai của Syria. Lực lượng Chính phủ đang nỗ lực giành lại quyền kiểm soát nơi này.
Giữa lúc phương Tây chỉ trích Chính phủ Syria, Tehran vẫn đứng về phía người đồng minh Damascus và lên án Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia cùng Qatar ủng hộ các chiến binh chống lại quân đội của Tổng thống Assad. Ông Saeed Jalili, người đứng đầu Hội đồng An ninh quốc gia tối cao Iran, trợ lý của nhà lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei, ngày 7-8 đã đến thủ đô Damascus trong một chuyến công cán bất ngờ và gặp gỡ Tổng thống Assad. Trước những quan ngại về số phận của 48 công dân Iran bị một nhóm phiến quân ở Syria bắt cóc vào cuối tuần qua, Tehran khẳng định tất cả những người bị bắt cóc đều là người hành hương chứ không phải thành viên của Lực lượng Bảo vệ cách mạng Iran. Đây là vụ bắt cóc lớn nhất xảy ra ở Syria kể từ khi cuộc nổi dậy ở quốc gia Trung Đông này bùng phát vào tháng 3 năm ngoái. Tehran quy trách nhiệm cho Mỹ trong vụ việc này bởi Washington đã “bật đèn xanh” cho các “nhóm khủng bố” ở Syria. Ngoại trưởng Iran Ali Akbar Salehi sẽ đến Thổ Nhĩ Kỳ vào tối 7-8 (giờ địa phương), gặp gỡ người đồng cấp Ahmet Davutoglu để bàn về khủng hoảng Syria và số phận của 48 con tin.
PHƯƠNG THẢO
