Chính sách kinh tế, thâm hụt ngân sách là những nội dung chính mà Tổng thống Mỹ Barack Obama và ứng viên của Đảng Cộng hòa Mitt Romney tranh cãi nảy lửa ở Denver vào tối 3-10 (sáng 4-10, giờ Việt Nam).
 |
| Ứng viên Mitt Romney (trái) chiếm thế thượng phong trong cuộc tranh luận đầu tiên so với Tổng thống Barack Obama. Ảnh: AP |
Ứng viên Romney đưa ra thông điệp rõ ràng rằng, việc chèo lái nền kinh tế Mỹ của Tổng thống Obama đã thất bại nặng nề với tỷ lệ thất nghiệp luôn ở mức cao (hiện là 8,1%), tăng trưởng việc làm kém… Trái lại, theo người đứng đầu Nhà Trắng, đối thủ của ông chỉ tái dựng những chính sách thất bại của đảng Cộng hòa, vốn gây ra cuộc khủng hoảng kinh tế vào năm 2008.
Đây là lần tranh luận mặt đối mặt lần đầu tiên giữa Tổng thống Obama và ông Romney trước khi diễn ra bầu cử vào tháng 11 tới. AP cho biết, cả hai sẽ gặp lại nhau vào ngày 16-10 trong cuộc tranh luận thứ hai ở Long Island, New York; cuộc tranh luận thứ ba tại Boca Raton, Florida, vào ngày 22-10. Phó Tổng thống của Đảng Dân chủ Joe Biden và ứng viên Phó Tổng thống của phe Cộng hòa Paul Ryan cũng sẽ có cuộc tranh luận vào ngày 11-10 tại Danville, Kentucky. Điều đáng nói là xuất hiện ở Denver lần này trong cuộc tranh luận kéo dài 90 phút, ứng viên của Đảng Cộng hòa chiếm ưu thế hẳn khi phản pháo thành công đối với những đề xuất chính sách của ông Obama và bảo vệ kế hoạch của mình. Giới phân tích nhận định, đây là một bất ngờ lớn bởi các thăm dò trước đó đều cho thấy phần thắng thuộc về Tổng thống đương nhiệm.
Mở đầu cuộc tranh luận, ứng viên Romney phủ nhận việc ông có kế hoạch cắt giảm thuế 5.000 tỷ USD và cáo buộc Tổng thống Obama dự kiến tăng thuế đối với các doanh nghiệp nhỏ. “Tổng thống có quan điểm rất giống với quan điểm khi ông chạy đua trong cuộc bầu cử cách đây 4 năm, đó là tiêu thêm, đánh thuế thêm và điều chỉnh thêm. Nếu bạn cần một chính phủ dốc hết hầu bao thì bạn đã có”, cựu Thống đốc bang Massachusetts nói.
Đối với khoản thâm hụt ngân sách 15.000 tỷ USD, dù cả Tổng thống Obama lẫn ông Romney đều lập luận chặt chẽ, sắc bén nhưng các nhà phân tích vẫn hoài nghi về khả năng của 2 đảng bởi không dễ để vá được lỗ thủng này. Romney nói rằng, Chính phủ của Tổng thống Obama đã loay hoay mãi mà không giảm được thâm hụt ngân sách còn ½ như cam kết ban đầu. Ông nhắc đến các nước sử dụng đồng euro đang trượt trong suy thoái như những tấm gương và khẳng định Mỹ không được đi vào con đường của Hy Lạp hay Tây Ban Nha.
Đáp lại sự công kích của Romney, Tổng thống Obama nhấn mạnh, thay vì giảm thuế cho người giàu, kế hoạch của ông là tạo ra một chủ nghĩa yêu nước kinh tế mới để qua đó khẳng định “nước Mỹ chỉ tốt đẹp nhất khi tầng lớp trung lưu tốt đẹp nhất”. Ông chỉ trích đối thủ Romney thực chất đang thúc đẩy những đề xuất mà cựu Tổng thống G.W.Bush từng theo đuổi, nghĩa là đi vào vết xe đổ của những chính sách thảm họa dưới thời người tiền nhiệm, vốn khiến nước Mỹ chuyển từ thặng dư sang thâm hụt ngân sách, khơi mào cho cuộc đại suy thoái toàn cầu. Theo AP, Tổng thống Obama cũng hàm ý rằng, khoản thâm hụt ngân sách hiện tại không xuất phát từ chính phủ của ông. “Khi tôi bước vào Phòng Bầu dục, chào đón tôi là hơn 1.000 tỷ USD thâm hụt ngân sách. Và chúng ta biết khoản đó đến từ đâu”, ông Obama nói.
Vấn đề y tế cũng được đề cập. Theo đó, cựu Thống đốc Massachusetts chỉ trích luật cải cách y tế được gọi là “Obamacare” vào năm 2010 và cho rằng, chính luật này đã làm gia tăng chi phí y tế. Song, Tổng thống Obama lại cho biết, ông tự hào về luật cải cách y tế, mặc dù nó được gọi bằng cái tên đầy châm biếm “Obamacare”.
Ngay sau khi tranh luận, kết quả thăm dò do CNN thực hiện cho thấy, 67% số người được hỏi cho rằng, ông Romney chiến thắng, chỉ có 25% khẳng định Tổng thống Obama chiến thắng. Trong khi đó, theo thăm dò của CBS, con số này lần lượt là 46% và 22%. Các kết quả thăm dò khác cũng đều nghiêng về Romney. Quan trọng hơn nữa, theo CNN, 35% số cử tri được hỏi cho biết họ có thể bỏ phiếu cho Romney và chỉ có 18% bỏ phiếu cho vị Tổng thống đương nhiệm.
PHÚC NGUYÊN
