Đó là một Tổng thống thay vì sống trong dinh thự sang trọng do Nhà nước cấp lại chọn sống trong ngôi nhà nông trang xiêu vẹo, nằm trên con đường đất bẩn; một Tổng thống tự tay canh tác, sống với mức thu nhập bằng mức trung bình của người dân trong nước.
 |
| Tổng thống Mujica trong khuôn viên nhà của vợ. |
Quần áo được phơi bên ngoài nhà. Nước được lấy từ chiếc giếng trong khu vườn cỏ mọc um tùm. Chỉ có 2 cảnh sát và Manuela, con chó 3 chân, canh chừng ở bên ngoài.
Đây chính là nơi ở của Tổng thống Uruguay, Jose Mujica, người có cuộc sống đối nghịch với hầu hết các nhà lãnh đạo khác trên thế giới.
Tổng thống Mujica đã từ chối ngôi nhà sang trọng mà Nhà nước Uruguay cấp cho các nhà lãnh đạo của mình và chọn sống trong ngôi nhà nông trang của vợ ông, nằm trên con đường đất bẩn bên ngoài thủ đô Montevideo.
Cuộc sống khắc khổ này và việc Tổng thống Mujica cống hiến khoảng 90% tiền lương hằng tháng của mình, tương đương 12.000 USD cho từ thiện, đã khiến ông được mệnh danh là Tổng thống nghèo nhất thế giới. “Tôi có thể là một ông già kỳ cục… Nhưng đây là lựa chọn của riêng tôi”, ông Mujica nói. “Tôi đã sống như thế này hầu hết cuộc đời mình”, ông cho biết khi ngồi trên chiếc ghế cũ trong vườn, dùng chiếc gối đệm được chú chó Manuela ưa thích. “Tôi có thể sống tốt với những gì tôi có”.
Trừ các khoản từ thiện đã đóng góp, nhằm làm lợi cho người nghèo và các doanh nghiệp nhỏ, lương tháng của ông giờ chỉ xấp xỉ ngang bằng với thu nhập trung bình của người Uruguay, 775 USD/tháng.
Năm 2010, kê khai tài sản cá nhân hằng năm của ông là 1.800 USD - giá trị của chiếc Volkswagen Beetle cũ kỹ đời 1987 của ông.
Năm nay, ông đã kê thêm một nửa tài sản của vợ, gồm đất, máy cày và một ngôi nhà, nên tổng tài sản lên tới 215.000 USD. Song, con số này vẫn chỉ bằng khoảng 2/3 tài sản kê khai của Phó Tổng thống Danilo Astori và bằng 1/3 con số của người tiền nhiệm, Tổng thống Tabare Vasquez.
Được đắc cử Tổng thống vào năm 2009, trong những năm 1960, 1970, ông Mujica từng là thành viên của lực lượng du kích Uruguay Tupamaros, nhóm vũ trang cánh tả đi theo đường lối cách mạng Cuba.
Ông đã bị bắn 6 lần và bị tù giam 14 năm. Hầu hết những năm tháng ngồi tù, ông sống trong điều kiện khắc khổ và bị cách ly. Đến năm 1985, khi Uruguay quay trở lại nền dân chủ, ông mới được tự do.
Theo Tổng thống Mujica, chính những năm tháng trong tù đã giúp ông định hình cách nhìn về cuộc sống. “Tôi được gọi là Tổng thống nghèo nhất, nhưng tôi không cảm thấy nghèo. Người nghèo là những người chỉ làm việc để cố duy trì một cuộc sống giàu có và luôn muốn nữa, muốn nữa”, ông nói. Tổng thống Mujica còn nói thêm: “Đây là vấn đề tự do. Nếu bạn không có nhiều tài sản thì bạn không cần phải làm việc suốt cả cuộc đời như một kẻ nô lệ để duy trì chúng và vì vậy bạn có nhiều thời gian cho chính bạn hơn”.
Tổng thống Uruguay đã đưa ra quan điểm tương tự khi ông phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Rio+20 hồi tháng 6 năm nay. “Chúng ta đã nói suốt cả chiều về phát triển bền vững để đưa dân chúng thoát khỏi đói nghèo”. “Nhưng chúng ta đang nghĩ gì vậy? Chúng ta có muốn mô hình phát triển và tiêu thụ của các nước giàu? Giờ tôi hỏi các bạn: Điều gì sẽ xảy ra đối với hành tinh này nếu người Ấn Độ sẽ có số lượng xe hơi/hộ gia đình nhiều hơn người Đức? Chúng ta sẽ còn lại bao nhiêu oxy?”. Ông nhấn mạnh: “Liệu hành tinh này có đủ nguyên liệu để 7 hay 8 tỷ người có thể có cùng mức tiêu thụ và chất thải như ở các xã hội giàu có hiện nay? Chính mức tiêu thụ hoang phí này đang gây hại cho hành tinh của chúng ta”.
Tuy nhiên, dù có khác biệt lớn giữa Tổng thống “ăn kiêng” Mujica và các nhà lãnh đạo khác, ông vẫn không “miễn dịch” được với sự thăng trầm của đời sống chính trị.
“Nhiều người thông cảm với Tổng thống Mujica trước cách sống của ông. Nhưng điều đó không khiến ông không khỏi bị chỉ trích vì cách làm của chính phủ hiện nay”, Ignacio Zuasnabar, một nhà thăm dò ý kiến Uruguay cho hay.
Phe đối lập Uruguay cho rằng, sự thịnh vượng kinh tế gần đây của Uruguay đã không mang lại các dịch vụ công cộng trong giáo dục, y tế tốt hơn. Và lần đầu tiên kể từ khi ông Mujica đắc cử vào năm 2009, tỷ lệ ủng hộ ông giảm xuống dưới 50%.
Năm nay, Tổng thống Mujica cũng bị chỉ trích vì hai động thái gây tranh cãi. Thứ nhất, Quốc hội Uruguay gần đây đã thông qua dự luật cho phép nạo phá thai khi thai nhi trong vòng 12 tuần tuổi. Không giống người tiền nhiệm, ông Mujica không phủ quyết nó.
Thứ hai, ông cũng đang ủng hộ cho tranh luận về việc hợp pháp hóa tiêu thụ cây dầu gai, trong một dự luật sẽ cho phép Nhà nước độc quyền buôn bán cây này. “Tiêu thụ cây dầu gai không phải là vấn đề đáng lo ngại nhất, đối phó với ma túy mới là vấn đề thực sự”, ông cho hay.
Tuy nhiên, Tổng thống Mujica không phải lo lắng nhiều về tỷ lệ ủng hộ dành cho mình. Theo luật Uruguay, ông không được phép tái tranh cử vào năm 2014. Và ở tuổi 77, ông chắc chắn sẽ từ giã chính trường.
Và khi thời điểm đó đến, ông sẽ nhận được trợ cấp của Nhà nước. Nhưng không giống như các cựu Tổng thống khác, ông sẽ không thấy thu nhập bị thụt giảm nhiều nên không phải chật vật để làm quen với nó.
P.V st
