(ĐNĐT) - Hôm 23-1, Thủ tướng Anh David Cameron đã hứa sẽ để cho người dân Anh lựa chọn trong cuộc trưng cầu dân ý về việc có nên tiếp tục ở lại hay rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) nếu ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào năm 2015.
Thủ tướng David Cameron đã có bài phát biểu rất được mong đợi ở London về tầm nhìn đối với EU và Anh. Đúng như dự kiến, ông đã đề nghị một cuộc trưng cầu dân ý về việc Anh có ở lại EU hay không, nhưng chỉ sau khi ông có thể đàm phán lại các điều khoản về tư cách thành viên của Anh.
"Cơ sở pháp lý của cuộc trưng cầu dân ý này sẽ được dự thảo trước cuộc bầu cử kế tiếp, và nếu một chính phủ bảo thủ được bầu, chúng tôi sẽ ngay lập tức trình dự luật này và thông qua vào cuối năm đó. Sau đó chúng tôi sẽ hoàn thành đàm phán và tổ chức cuộc trưng cầu vào nửa đầu của nhiệm kỳ quốc hội tiếp theo.". Giải thích lý do tại sao ông muốn chờ đợi, Cameron nói rằng, cuộc khủng hoảng khu vực đồng euro sẽ khiến EU biến đổi rất nhiều và rằng nước Anh muốn giúp định hình tương lai của khối.
Thủ tướng cho rằng, cuộc bỏ phiếu này sẽ chỉ diễn ra một khi ông đã đàm phán lại các điều khoản về tư cách thành viên của Anh trong EU, và một khi nền tài chính của khối ổn định hơn. Ông cũng ca ngợi thị trường tự do và các khía cạnh khác của liên minh, nói rằng nếu Brussels nhượng bộ, ông sẽ ủng hộ việc Anh ở lại EU.
Thủ tướng cũng nhắc lại rằng, việc Anh quyết định không tham gia đồng tiền chung châu Âu không thể cản trở khả năng hưởng lợi từ thị trường chung.
 |
| Thủ tướng Anh David Cameron đã có bài phát biểu về quan hệ giữa Anh và EU tại trung tâm London ngày 23-01. |
Bài phát biểu đã gây bất đồng trong các đối tác thuộc liên minh của Thủ tướng Cameron, đảng Dân chủ tự do. Chủ tịch đảng, Phó Thủ tướng Nick Clegg nói rằng kế hoạch này sẽ hủy hoại sự phục hồi nền kinh tế.
Các đối tác châu Âu của Anh nói với Thủ tướng David Cameron hôm 23-1 rằng, yêu cầu của ông về sự cải cách mạnh mẽ EU và một cuộc trưng cầu dân ý về tư cách thành viên của Anh thể hiện một thái độ ích kỷ và không sâu sắc.
Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius nói rằng "Nếu Anh muốn rời khỏi châu Âu, chúng tôi sẽ trải thảm đỏ cho các bạn".
Hai bộ trưởng nội các Pháp cho rằng ông Cameron xem châu Âu như một thực đơn “gồm những món lẻ” và Anh nghĩ rằng mình có thể tùy ý lựa chọn.
Peter Mandelson, cựu ủy viên thương mại EU gọi đây là một bài phát biểu "kỳ cục" và cho biết châu Âu sẽ không phản ứng tích cực trước việc bị đối xử như một "quán ăn tự phục vụ”.
Ông Fabius nói rằng cứ như thể nước Anh đã tham gia một câu lạc bộ bóng đá và sau đó đột nhiên tuyên bố "chúng ta hãy chơi bóng bầu dục".
Chủ tịch Nghị viện Châu Âu Martin Schulz tỏ ra tức giận với bài phát biểu: “Anh đã đổ lỗi cho châu Âu về tất cả sự chậm trễ" và "Ông ấy chỉ muốn thay đổi lợi ích đơn lẻ của Anh và đó là không công bằng."
"Cameron đang sử dụng tư cách thành viên EU như một công cụ chiến thuật phục vụ cho chính trị trong nước", ông Manuel Sarrazin thuộc đảng Xanh của Đức nói.
"Việc tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý sẽ càng đem lại sự bất ổn định và chúng tôi không cần điều đó," Martin Sorrell, giám đốc điều hành tập đoàn truyền thông WPP phát biểu tại Diễn đàn kinh tế thế giới ở Davos, Thụy Sỹ.
Ngay cả những đồng minh ngoài EU cũng tỏ ra cảnh giác: Mỹ cho biết, họ muốn Anh ở lại châu Âu với “một tiếng nói mạnh mẽ”.
Vĩnh Thụy (AP, AFP, Reuters)
