(ĐNĐT)- Ngày 7-1, Bộ trưởng Dầu mỏ Iran đã thừa nhận, xuất khẩu dầu của nước này đã sụt giảm 40% do lệnh trừng phạt của phương tây đối với chương trình hạt nhân của Iran.
Hãng tin Iran, ISNA, dẫn lời Bộ trưởng Dầu mỏ Rostam Qasemi nói với Ủy ban ngân sách và kế hoạch quốc hội Iran ngày 7-1 rằng, bên cạnh việc lượng dầu bán ra giảm mạnh, còn có “sự sụt giảm 45% nguồn tiền thu từ dầu mỏ”.
Sự thừa nhận của ông Qasemi cho thấy, lệnh cấm vận của EU và Mỹ đã tác động mạnh tới kinh tế của Iran. Trước đó, Qasemi là người từng bác bỏ kịch liệt nhất nhận định này.
Từng là nước xuất khẩu dầu mỏ lớn thứ hai thế giới trong khối OPEC, chỉ sau Saudi Arabia, Iran chủ yếu dựa vào nguồn thu xuất khẩu dầu để trang trải phần lớn ngân sách quốc gia.
Vào năm 2011, xuất khẩu dầu mang lại cho Iran khoảng 100 tỉ USD, đảm bảo được 60% chi tiêu quốc gia.
Tuy nhiên, dưới sức ép lệnh cấm vận của phương tây, Tổ chức các nước xuất khẩu dầu (OPEC) và Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) ước tính Iran chỉ xuất khẩu được hơn một nửa sản lượng dầu trong năm 2012, khoảng 1 triệu thùng/ngày vào cuối năm 2012, so với 2,4 triệu thùng/ngày trong năm 2011.
Kết quả là, Iran hiện chỉ đứng thứ năm trong khối OPEC, tụt hạng so với Iraq, Kuwait và Venezuela theo các dữ liệu của hãng tin Bloomberg.
 |
| Một khu hóa dầu ở cảng Assaluyeh ở phía nam Iran, cách Vùng Vịnh 1.400 kilomet. Ảnh: Reuters |
Vào tháng 7 năm ngoái, các nước phương tây bắt đầu nhắm vào khu vực năng lượng của Iran bằng một lệnh cấm vận khắt khe đối với chương trình làm giàu uranium của Iran.
EU cấm các quốc gia thành viên mua dầu từ Iran. Hậu quả là, EU cũng cấm luôn việc bảo hiểm vận chuyển dầu Iran sang châu Á; đồng thời lệnh trừng phạt của Mỹ cũng nhằm vào Ngân hàng Trung ương Iran.
Lệnh trừng phạt của Mỹ đã hạn chế nghiêm ngặt khả năng của Iran sử dụng các giao dịch ngân hàng quốc tế để thu tiền dầu về nước đang làm cho Iran thiệt hại khoảng 5 tỉ USD mỗi tháng.
Vào hôm 7-1, hãng tin nhà nước Iran, Mehr dẫn một báo cáo từ Cơ quan tình báo Kinh tế Iran (EIU) nói: “gần như tất cả nguồn xuất khẩu của Iran giờ đây là xuất sang Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ”.
Báo cáo trên dẫn một nguồn tin độc lập từ Trung Quốc, nước đang mua khoảng 50% tổng lượng dầu xuất khẩu của Iran.
Tuy nhiên, Trung Quốc cũng đã cắt giảm hơn 20% lượng dầu thô nhập khẩu từ Iran trong 11 tháng đầu của năm 2012, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết.
Mặc dù lệnh cấm vận đang tác động lên nền kinh tế của Iran, nước này vẫn còn xa mới chịu nhượng bộ với phương tây về chương trình hạt nhân của mình, với lý do rằng, một chương trình hạt nhân hòa bình là quyền bất khả xâm phạm đối với bất kỳ quốc gia nào.
Phương tây hy vọng rằng, lệnh cấm vận sẽ buộc Iran ngồi vào bàn đàm phán thay vì can thiệp quân sự.
Quang Hiển (theo RT)
