Nga bắt đầu chuyển vũ khí cho Chính phủ Syria, bất chấp những cảnh báo và dọa dẫm từ phía Israel.
 |
| Lực lượng trung thành với Tổng thống Assad gác tại một chốt ở Damascus. Ảnh: Reuters |
Báo al-Akhbar của Lebanon ngày 30-5 dẫn lời Tổng thống Syria Bashar al-Assad cho biết, Damascus bắt đầu tiếp nhận tàu đầu tiên chở hệ thống phòng thủ không trung - tên lửa S-300 chống máy bay do Nga cung cấp và sẽ sớm nhận các tên lửa S-300 còn lại. Trả lời phỏng vấn Đài truyền hình Al Manar thuộc quyền sở hữu của nhóm Hezbollah - đồng minh của Tổng thống Assad, nhà lãnh đạo của Damascus cũng khẳng định điều này.
Tên lửa S-300 có tầm bắn 200km, có khả năng cùng lúc nhằm vào nhiều mục tiêu. Nga lý giải, việc Mátxcơva chuyển hệ thống tên lửa cho Chính phủ Syria nhằm giúp ổn định sự cân bằng của khu vực, dù phương Tây phản đối kịch liệt. Mỹ, Pháp và Israel đều kêu gọi Mátxcơva dừng động thái này.
Theo Reuters, Nga - đồng minh của Chính phủ Syria - dường như đang thách thức phương Tây sau khi Liên minh châu Âu (EU) xóa lệnh cấm vận vũ khí đối với lực lượng nổi dậy ở Syria, mở ra khả năng phe đối lập có thể được trang bị vũ khí để lật đổ Tổng thống Assad. Mátxcơva vốn chỉ trích quyết định của EU bởi quyết định này được đưa ra khi Mỹ cùng Nga đang nỗ lực kiến tạo hòa bình cho Syria bằng một hội nghị giữa Chính phủ và phe đối lập (mặc dù Washington rất muốn ông Assad từ chức). Nhiều nhà phân tích quan ngại về triển vọng thành công của hội nghị Geneva (Thụy Sĩ) vào tháng 6 tới, bởi các bên chưa nhóm họp mà đã có quá nhiều lực cản. Đến nay vẫn chưa rõ phe đối lập ở Syria có tham gia đàm phán hay không, lực lượng này tuyên bố sẽ chỉ ngồi vào bàn nghị sự nếu ra thời hạn buộc ông Assad từ nhiệm.
Giới phân tích cũng cho rằng, việc Nga cung cấp vũ khí cho Damascus làm dấy lên quan ngại tạo ra căng thẳng với Israel. Trong lúc đó, Syria tuyên bố đáp trả trực tiếp nếu Tel Aviv tấn công vào lãnh thổ của quốc gia Trung Đông này.
Theo các quan chức ở Israel, tên lửa S-300 có thể vươn vào sâu trong lãnh thổ của Nhà nước Do Thái và đe dọa các chuyến bay trên bầu trời sân bay thương mại gần Tel Aviv. Chưa có phản ứng ngay lập tức từ phía Israel về diễn biến mới này. Song, Bộ trưởng Nội các Silvan Shalom thuộc đảng của Thủ tướng Benjamin Netanyahu cam kết Israel sẽ hành động. Bộ trưởng Quốc phòng Israel Moshe Yaalon trước đó cho rằng, kế hoạch Nga cung cấp vũ khí cho Syria là mối đe dọa và Tel Aviv chuẩn bị dùng vũ lực để ngăn chặn động thái này.
Một số nhà phân tích nhận định: Khả năng sử dụng tên lửa là sự thay đổi chiến lược trong cuộc xung đột ở Syria, nhưng có thể đe dọa những nỗ lực trong việc tổ chức hội nghị hòa bình tại Geneva. AP cho rằng, việc Nga hỗ trợ vũ khí cho Syria còn làm gia tăng quan ngại về cuộc chạy đua vũ trang, không chỉ giữa lực lượng của Tổng thống Assad và lực lượng nổi dậy, mà xung đột còn có khả năng lan rộng ra Trung Đông.
Năm ngoái, thỏa thuận mua bán tên lửa S-300 giữa Nga và Syria bị “đóng băng” do quan ngại về bạo lực ở quốc gia này. Tuy nhiên, theo một trong những nguồn tin thân cận với Rosoboronexport - nhà xuất khẩu vũ khí của Nga, Damascus đã trả trước 20% giá trị cho hợp đồng này. Hồi đầu tháng 5, Israel nói với Mỹ rằng, Syria bắt đầu trả tiền trong tổng hợp đồng 900 triệu USD để mua tên lửa S-300.
| Phát biểu trên truyền hình Syria, Ngoại trưởng nước này, ông Walid al-Moallem, nói rằng Tổng thống Bashar al-Assad vẫn tiếp tục tại vị cho đến khi diễn ra bầu cử vào năm 2014. Và ông Assad có thể tìm kiếm nhiệm kỳ mới. Theo AP, tuyên bố cứng rắn của ông Moallem đang làm phức tạp thêm nỗ lực của Mỹ và Nga trong việc đưa các bên liên quan xích lại gần nhau tại hội nghị quốc tế ở Gevena vào tháng 6 tới. |
PHÚC NGUYÊN
