(ĐNĐT) - Chính sách trợ giá lúa cho nông dân của nữ Thủ tướng Yingluck Shiwanatra đang khiến chính phủ Thái Lan “đau đầu”, khi việc trợ giá làm cho lúa lậu tuồng vào đất Thái và giá lúa cao chót vót so với thị trường.
Hàng trăm ngàn tấn lúa được chở trên các xe tải 18 bánh, xe bán tải đang được tuồng vào Thái Lan từ Campuchia và Myanmar, mặc dù nước này đang có đủ nguồn cung cho một nửa lượng gạo xuất khẩu hằng năm của thế giới.
 |
| Một nhân viên bảo vệ tình nguyện đứng trong một kho lúa tại tỉnh Ayuthaya, phía bắc Bangkok, Thái Lan, ngày 27-6-2013. Ảnh: Reuters |
Thực hiện một chương trình dân túy là hỗ trợ giá lúa cho nông dân, chính phủ Thái Lan đang trả gấp đôi giá thu mua cho nông dân nước này so với giá lúa tại Campuchia và Myanmar.
Nông dân và các thương lái tại các nước láng giềng đang tận dụng điểm này để đưa lúa gạo vượt biên vào đất Thái.
Theo ước tính của các nhà phân tích và thương lái, những người từng nghiên cứu các chuyến giao hàng trái phép, trong năm nay, có khoảng 750 ngàn tấn gạo đã được buôn lậu vào Thái Lan.
Ông Kiattisak Kalayasirivat, Giám đốc hãng thương lái Novel Agritrade của Thái cho biết: “Không ai có thể phân biệt được lúa nào của Thái và lúa nào của Campuchia. Vì vậy, rất dễ buôn lậu lúa và trục lợi từ việc bán lúa cho Chính phủ”.
Hiện buôn lậu lúa gạo đang làm chính phủ của Thủ tướng Yingluck Shiwanatra thêm “nhức đầu” bởi chính phủ Thái đã tăng giá hỗ trợ cho lúa lên 15.000 bạt (480 USD) mỗi tấn lúa, sau khi bà Yingluck lên nắm quyền vào năm 2011 để làm vui lòng cử tri nông dân vì đã ủng hộ bà.
Việc hỗ trợ đã làm cho giá lúa lên tới 480 USD/tấn, quy ra giá gạo cỡ 750 USD/tấn. Trong khi đó, giá gạo niêm yết tại thị trường Thái Lan là khoảng 475 USD/tấn và khoảng 400 USD/tấn tại Việt Nam.
Từ vị trí số 1, Thái Lan đã bị tụt xuống hạng 3 về xuất khẩu gạo, sau Ấn Độ và Việt Nam.
Sự hỗ trợ của bà Yingluck dựa đa phần vào các huyện nông thôn và chính phủ của bà lại đánh cược một cách sai lầm rằng, Thái Lan có thể thao túng thị trường lúa gạo thế giới bằng cách đầu cơ.
Chương trình trên đã không đạt kết quả như mong đợi, thay vào đó, chính phủ Thái đang phải gánh khoản thâm hụt ngân sách 300 tỷ bạt (9,59 tỷ USD) trong năm tài khóa, còn phải vật lộn để trang trải cho chương trình nhiều tỷ đô-la và tìm kiếm đối tác thu mua lúa gạo.
Theo đánh giá của chính phủ Thái Lan vào tháng trước, sự thất thoát từ dự án trên đã lên tới 4,4 tỷ USD trong niên vụ kết thúc vào tháng 9-2012.
Thái Lan đang ngồi trên đống lúa khoảng 18 triệu tấn, gấp đôi lượng xuất khẩu bình thường và chiếm gần một nửa lượng lúa hàng hóa toàn cầu (38 triệu tấn). Hiện Thái đang giữ lại lượng hàng này bởi nếu bán ra sẽ thua lỗ lớn.
Quang Hiển (theo Reuters)
