Chuyến công cán của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đến Brazil ngày 13-8 được cho là nhằm khôi phục lòng tin trong lúc quốc gia Mỹ Latinh này quan ngại sâu sắc về chương trình gián điệp của Washington.
 |
| Ngoại trưởng Mỹ John Kerry phát biểu tại cuộc họp báo ở Bogota, Colombia. Ảnh: AP |
Trước mối quan ngại của Brazil và Colombia về chương trình gián điệp gây chấn động dư luận do Edward Snowden tiết lộ, Ngoại trưởng John Kerry đã lên tiếng bảo vệ chương trình của Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA). Phát biểu tại cuộc họp báo ở thủ đô Bogota của Colombia trước khi đến Brazil trong chuyến công du đầu tiên sang nước này trên cương vị Ngoại trưởng Mỹ, ông Kerry dẫn chứng vụ khủng bố 11-9-2001 và nhấn mạnh cần thiết phải nỗ lực để ngăn chặn khủng bố, bảo vệ tính mạng của những người dân vô tội. Ông Kerry đến Brazil vào ngày 13-8 (giờ địa phương) và sẽ có cuộc gặp gỡ Tổng thống nước chủ nhà Dilma Rousseff, Ngoại trưởng Antonio Patriota.
Có thông tin cho rằng, người dân Colombia, Brazil, Mexico cùng các nước khác là những mục tiêu hoạt động của NSA nhằm thu thập thông tin điện thoại và Internet trên khắp thế giới, trong khi Brazil và Colombia là những người bạn thân thiết nhất của Mỹ tại khu vực Mỹ Latinh. Theo báo O Globo của Brazil, thông tin do Snowden, người đang tị nạn tại Nga, tiết lộ cho thấy quốc gia lớn nhất khu vực Mỹ Latinh là mục tiêu hàng đầu của NSA. Cả Tổng thống Rousseff lẫn Ngoại trưởng Patriota đều bày tỏ quan ngại sâu sắc về vấn đề này, đồng thời yêu cầu lời giải thích rõ ràng từ Washington.
Vì vậy, theo AP, sứ mệnh hàng đầu của ông Kerry tại Brazil là khôi phục lòng tin của Brasilia sau vụ Snowden - vụ việc đã làm uy tín của Mỹ giảm sút nghiêm trọng. Nhật báo Terra cho hay, trong chuyến công cán của ông Kerry, Brazil chưa đặt vấn đề mua 36 máy bay chiến đấu F-18 của Mỹ với tổng trị giá lên tới 4 tỷ USD. Lý do mà Brazil đưa ra là nước này không thể nói chuyện với một quốc gia không tin tưởng mình. Các thượng nghị sĩ Brazil cũng tức giận, đặt quan ngại về chuyến thăm Mỹ chính thức của Tổng thống Rousseff vào ngày 23-10 tới và phản đối thỏa thuận mua bán vũ khí.
Để gạt bỏ những trở ngại và “dọn đường” cho chuyến công cán lần này thành công, Ngoại trưởng Kerry nhấn mạnh đến mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ với Brazil. Theo ông, hai nước đang hợp tác với nhau trên nhiều lĩnh vực như khoa học, giáo dục, quốc phòng và xử lý thảm họa; thương mại song phương hằng năm cũng đạt mức 75 tỷ USD. Trong chuyến thăm Brazil của Tổng thống Mỹ Barack Obama vào năm 2011, hai nước đã ký kết 10 thỏa thuận song phương và thêm 5 thỏa thuận nữa được ký khi bà Rousseff thăm Washington vào đầu năm nay.
Thực tế, ngoài việc xây dựng lại niềm tin với Brazil, Mỹ còn muốn “hâm nóng” quan hệ với nữ Tổng thống Rousseff hơn so với người tiền nhiệm Luiz Inacio Lula da Silva. Khi nắm quyền, ông Lula da Silva không được lòng Washington bởi ông ủng hộ Chính phủ của Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad và Chính phủ của cố Tổng thống Venezuela Hugo Chavez. Nhưng dù mang mục đích gì đi nữa, sự hiện diện của ông Kerry trên đất Colombia và Brazil trong những ngày này cũng được giới phân tích nhận định là nhằm biện minh cho chương trình gián điệp của NSA hơn cả. Theo các nhà quan sát, câu chuyện Snowden đã và đang làm Mỹ thật sự lúng túng.
THIÊN BÌNH
