Các quan chức Philippines ngày 12-8 cho biết, sự hiện diện của các binh sĩ Mỹ ở quốc gia châu Á này không mang tính vĩnh viễn và chỉ hỗ trợ Manila hiện đại hóa quân đội. Ngày 14-8 tới, các nhà chức trách Mỹ và Philippines sẽ nhóm họp tại Manila để trao đổi về thỏa thuận gia tăng binh sĩ Mỹ.
Theo Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ Philippines, ông Carlos Sorreta, hàng trăm binh sĩ Mỹ đã có mặt tại miền nam của nước ông trong sứ mệnh huấn luyện chống khủng bố từ năm 2001 và một thỏa thuận mới được cho là sẽ gia tăng số binh sĩ của Washington.
Phát biểu tại cuộc họp báo, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario và Bộ trưởng Quốc phòng Voltaire Gazmin không nhắc đến Trung Quốc, nhưng nhấn mạnh rằng Manila cần nâng cấp quân đội để bảo vệ chủ quyền trên Biển Đông - vùng biển đang có tranh chấp với Bắc Kinh. Ông Gazmin khẳng định sự hiện diện của quân đội Mỹ không phải là vĩnh viễn và sẽ phải tuân thủ Hiến pháp của Philippines.
Hãng AP cho biết, sự có mặt của binh sĩ nước ngoài là vấn đề nhạy cảm ở Philippines, vốn là thuộc địa cũ của Mỹ. Năm 1991, Thượng viện Philippines bỏ phiếu quyết định việc đóng cửa các căn cứ Mỹ tại Vịnh Subic và Clark, gần Manila. Năm 1999, cơ quan lập pháp này thông qua hiệp ước, mở đường cho việc hàng trăm binh sĩ Mỹ tham gia các cuộc tập trận và huấn luyện quân đội Philippines chống lại các chiến binh có liên quan Al-Qaeda ở khu vực miền nam.
Trong việc tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông, Mỹ tuyên bố không đứng về phía nào nhưng vẫn ủng hộ Philippines đưa vấn đề lên LHQ và thúc đẩy một thỏa thuận của khu vực. Trong khi đó, Trung Quốc chỉ trích Manila đang đẩy căng thẳng lên cao và cũng cảnh báo bất kỳ sự can thiệp nào của bên ngoài vào cuộc tranh chấp.
PHÚC NGUYÊN