Các nhà phân tích cho rằng, bất kỳ sự lựa chọn nào của chính phủ Kiev cũng gây chia rẽ đất nước, giữa phía tây nói tiếng Ukraine, thân Liên minh châu Âu (EU) với phía đông nói tiếng Nga và muốn gần Mátxcơva.
 |
| Những người biểu tình tập trung ở Quảng trường Độc lập tại Kiev. Ảnh: AFP |
Ngày 16-12, sức ép đang gia tăng đối với Tổng thống Viktor Yanukovych khi phe đối lập tuyên bố tổ chức cuộc biểu tình quy mô lớn thứ hai trong nhiều ngày để yêu cầu ông cải tổ nội các, đồng thời từ chối việc thân Nga. Đất nước có 46 triệu dân và từng thuộc Liên Xô cũ đang rơi vào khủng hoảng chính trị sau khi ông Yanukovych có quyết định gây sốc hồi tháng trước: bác bỏ thỏa thuận với EU, thay vào đó tìm kiếm quan hệ với Điện Kremlin.
Tổng thống Yanukovych đã có những nhượng bộ bằng việc sa thải các quan chức cấp cao liên quan đến việc cảnh sát dùng bạo lực và công bố ân xá cho những người biểu tình bị bắt giữ. Tuy nhiên, sự lùi bước của ông không làm vơi đi phản ứng tức giận của phe đối lập thân EU. Lực lượng này bác bỏ những động thái của nhà lãnh đạo Kiev và yêu cầu Thủ tướng Mykola Azarov phải từ chức, đồng thời tiến hành các cuộc bầu cử Tổng thống cũng như bầu cử Quốc hội sớm.
AFP cho biết, cuộc biểu tình lớn của phe đối lập sẽ diễn ra vào ngày 17-12, khi Tổng thống Yanukovych có cuộc hội đàm đối tác chiến lược với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại thủ đô Mátxcơva. “Ngày 17-12, ông Viktor Yanukovych đáp chuyến bay đến Mátxcơva và ký thỏa thuận gia nhập Liên minh Hải quan do Nga đứng đầu”, nghị sĩ đối lập Borys Tarasyuk nói. Ông thúc giục hàng ngàn người biểu tình đổ xuống đường phố để chống lại Tổng thống Yanukovych với cáo buộc nhà lãnh đạo này “phản bội đất nước”.
Cũng theo AFP, ngày 17-12, Nga và Ukraine dự kiến ký hàng loạt thỏa thuận. Song, Kiev bác bỏ thông tin có thỏa thuận Liên minh Hải quan. Quyết định của ông Yanukovych ngừng các thỏa thuận chính trị quan trọng và thương mại tự do với EU do bị Mátxcơva dọa cấm vận về kinh tế đang đẩy Ukraine vào cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất trong một thập niên qua. Suốt 3 tuần qua, hàng chục ngàn người xuống đường biểu tình, thủ đô Kiev và phía đông Ukraine trở thành biển người. Đây là các cuộc biểu tình lớn nhất kể từ Cách mạng Cam vào năm 2004 đến nay.
Ông Yanukovych đã nỗ lực xoa dịu những người biểu tình bằng cam kết với EU rằng, ông sẽ ký thỏa thuận hợp tác với liên minh và cử một phái đoàn đến Brussels (Bỉ). Tuy nhiên, ngày 15-12, khối này đột ngột ngừng đàm phán với các quan chức đến từ Kiev và cáo buộc nhà lãnh đạo Ukraine không trung thực. Trái lại, ông Yanukovych khẳng định việc hội nhập EU vẫn là ưu tiên của chính phủ.
Trong lúc này, ông Andrei Belousov - trợ lý Tổng thống Putin - cho biết Mátxcơva có thể cung cấp cho Ukraine khoản vay cần thiết nếu Kiev yêu cầu. Thực tế, Ukraine đang tìm kiếm sự hỗ trợ nhằm bù đắp khoảng trống ngân sách khi thời điểm đáo hạn các khoản vay nước ngoài trị giá 17 tỷ USD đến gần (năm 2014), tương đương với việc rút hết dự trữ tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Ukraine.
Trong cuộc họp tại Brussels ngày 16-12, các Ngoại trưởng EU khẳng định khối này sẵn sàng tiến đến một thỏa thuận với Ukraine nhưng quả bóng đang ở tòa án Kiev. “Nếu có một thông điệp rõ ràng từ Kiev, chúng tôi sẽ sàng ký thỏa thuận vào ngày mai”, Ngoại trưởng Thụy Điển Carl Bildt nói.
BÌNH YÊN
