Thành phố Donetsk, phía đông Ukraine, đã thông qua tuyên bố độc lập, thành lập nước Cộng hòa nhân dân Donetsk có chủ quyền và muốn sáp nhập vào Nga như trường hợp của Crimea.
 |
| Các nhà hoạt động giăng quốc kỳ Nga trước cơ quan chính quyền địa phương ở Donetsk, Ukraine. Ảnh: AP |
Ngày 7-4, các nhà hoạt động thân Nga chiếm giữ trụ sở chính quyền ở Donetsk, tuyên bố tiến hành trưng cầu dân ý về việc sáp nhập vào Nga trước ngày 11-5 tới. AFP cho biết, khoảng 2.000 người ủng hộ đã bao vây trụ sở chính quyền Donetsk, một vài người trong số họ mang vũ khí.
Interfax dẫn tuyên bố thành lập nước Cộng hòa nhân dân Donetsk nêu rõ: Donetsk “sẽ xây dựng quan hệ (với các nước) phù hợp với luật pháp quốc tế, trên cơ sở bình đẳng và cùng có lợi”. Hội đồng Cộng hòa Donetsk đã gửi thỉnh cầu tới Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc đưa lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga đến khu vực này.
Một ngày trước đó, tại các thành phố phía đông Ukraine gồm: Donetsk, Lugansk và Kharkiv, những người biểu tình đụng độ với cảnh sát, treo quốc kỳ Nga ở các tòa nhà chính phủ và đòi tổ chức trưng cầu ý dân để quyết định quyền độc lập. Ngày 7-4, những người biểu tình thân Nga cũng kiểm soát các trụ sở của lực lượng an ninh ở Lugansk.
Những động thái trên diễn ra chỉ sau vài tuần Nga sáp nhập bán đảo Crimea, mặc dù chính phủ mới của Ukraine và phương Tây ra sức phản đối. Thị trưởng Donetsk Sergiy Toruta thúc giục chính phủ tổ chức cuộc họp khẩn cấp của hội đồng an ninh quốc gia và hội đồng quốc phòng tại khu vực của ông. “Hôm nay, một kế hoạch đang được thực hiện ở Donetsk, Lugansk và Kharkiv, nhằm gây bất ổn cho nền hòa bình và gây mất ổn định về kinh tế, xã hội”, ông Sergiy Toruta nói.
Thủ tướng Ukraine Arseny Yatseniuk cử Phó Thủ tướng thứ nhất Vitaliy Yarema đến Donetsk để kiểm soát tình hình, đồng thời đổ lỗi cho Nga đứng sau vụ việc mà Kiev cho là dẫn đến một “kịch bản” tương tự Crimea. Thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh quốc gia Ukraine Andriy Parubiy và Giám đốc Cơ quan An ninh Valentyn Nalyvaychenko được phái đến Lugansk; Bộ trưởng Nội vụ Arsen Avakov đến Kharkiv.
Các nhà chức trách ở Kiev vốn lo lắng về những cuộc biểu tình ở các thành phố phía đông Ukraine - nơi có đông người sắc tộc Nga sinh sống. Trong đó, Donetsk nằm giữa lòng vùng than đá Donbass và là một trong các thành phố công nghiệp chính của Ukraine. Người dân thành phố này chán ngán chính phủ và cho rằng, giới chức Kiev đang làm mọi người nghèo hơn. Còn theo Thủ tướng Arseny Yatseniuk, quân đội Nga vẫn đồn trú ở khu vực biên giới và thành phố Lugansk chỉ cách phía tây của Nga 25km, nên “những bất ổn” tương tự Crimea hoàn toàn có thể xảy ra.
Tổng thống lâm thời Ukraine Olexander Turchynov phải hoãn chuyến thăm Lithuania để ở lại giải quyết khủng hoảng.
Với NATO, Reuters cho hay, tổ chức này “không nhận thấy có những thay đổi đáng kể” khi quân đội Nga tiến gần biên giới phía đông Ukraine. Một quan chức NATO xác nhận điều này khi được hỏi rằng, liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương có phát hiện bất kỳ động thái nào của lực lượng Nga gần biên giới Ukraine hay không. NATO ước tính có khoảng 40.000 binh sĩ Nga đang đồn trú gần biên giới.
THIÊN BÌNH
