Tỷ phú Petro Poroshenko, nhà tài phiệt trong ngành kẹo với biệt danh “Vua chocolate”, đã tuyên bố chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Ukraine.
 |
| Nếu trở thành Tổng thống, ông Petro Poroshenko sẽ đối mặt với nhiều thách thức. Ảnh: AFP |
Kết quả cho thấy ông Petro Poroshenko giành chiến thắng ở vòng 1 với khoảng 54% số phiếu ủng hộ. Cựu Thủ tướng Ukraine, thủ lĩnh Cách mạng Cam - bà Yulia Tymoshenko - về thứ hai với 13% số phiếu. Nếu tỷ lệ này được chính thức xác nhận, ông Poroshenko sẽ không cần đối mặt với vòng 2 bầu cử dự kiến diễn ra vào ngày 15-6 tới.
Hàn gắn chia rẽ
Phát biểu vào sáng 26-5, ông Poroshenko cam kết “chấm dứt chiến tranh, bạo loạn, tội phạm và mang hòa bình đến với Ukraine”. AP dẫn lời tỷ phú 48 tuổi cho biết, khi chính thức trở thành Tổng thống, việc đầu tiên ông làm là đến thăm khu vực công nghiệp phía đông Donbass, nơi lực lượng ly khai thân Nga đang chiếm giữ các tòa nhà chính quyền. Vốn ủng hộ thúc đẩy quan hệ với châu Âu nhưng cũng muốn hàn gắn quan hệ với Nga, ông Poroshenko nói rằng, Ukraine sẽ đàm phán về một hiệp ước an ninh với Mátxcơva. Hơn nữa, ông còn gọi Nga là “đối tác quan trọng”.
Cũng trong ngày 26-5, một số người thân Nga phong tỏa con đường dẫn đến sân bay ở Donetsk, thành phố phía đông của Ukraine, khiến nhiều chuyến bay bị trì hoãn. Giao tranh đã xảy ra tại nơi đây. Theo các nhà quan sát, thách thức lớn nhất với tân Tổng thống Ukraine là phải hàn gắn một đất nước đang bị chia rẽ. Ông Poroshenko cam kết đối thoại với người dân ở phía đông Ukraine - nơi có đông người Nga sinh sống, có quan hệ kinh tế, văn hóa gần với Nga và mang tư tưởng ly khai. Đồng thời, “Vua chocolate” khẳng định sẵn sàng mở rộng việc ân xá cho những ai hạ vũ khí.
Cuộc bầu cử ở Ukraine diễn ra sau 3 tháng Tổng thống thân Nga Viktor Yanukovych bị lật đổ bởi những cuộc biểu tình kéo dài trên đường phố, kéo theo cuộc đối đầu giữa Điện Kremlin với phương Tây. Bầu cử ở Ukraine được xem là một bước đi quan trọng hướng đến tháo gỡ khủng hoảng ở đất nước này.
Từng tham gia nội các của ông Viktor Yanukovych và các chính phủ trước đó với các vị trí Giám đốc Hội đồng An ninh quốc gia, Ngoại trưởng, Bộ trưởng Thương mại…, tỷ phú Poroshenko được cho là hội đủ kinh nghiệm chính trị để chèo lái đất nước trong lúc khủng hoảng.
Tuy nhiên, có những quan ngại về tính hợp pháp của cuộc bầu cử khi chỉ 15% số cử tri ở phía đông đi bỏ phiếu. Cựu ứng viên Tổng thống thân Nga Oleh Tsarov nói rằng, ông sẽ không xem Poroshenko là nhà lãnh đạo hợp pháp.
Nga sẵn sàng đối thoại
AP cho biết, trước bầu cử ở Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin nhấn mạnh sẽ tôn trọng sự lựa chọn của người dân của quốc gia từng thuộc Liên Xô cũ này. Theo đó, ông sẽ làm việc với người chiến thắng, cũng là giải pháp để xoa dịu khủng hoảng nghiêm trọng nhất giữa Mátxcơva với phương Tây và tránh bị cấm vận. Cả chính phủ lâm thời Kiev lẫn phương Tây đều cáo buộc Nga đứng sau lực lượng ly khai nổi dậy mặc dù Mátxcơva bác bỏ những chỉ trích này.
Song, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov ngày 26-5 nêu rõ Mátxcơva sẵn sàng đối thoại trực tiếp với Tổng thống mới của Ukraine mà không cần phương Tây làm trung gian. “Chúng tôi không cần bất kỳ trung gian hòa giải nào”, ông Lavrov nói. Cũng theo ông Lavrov, Nga có quan điểm tích cực với cuộc bầu cử Tổng thống ở Ukraine và sẵn sàng hợp tác với “Vua chocolate” Poroshenko, nhưng khuyến cáo các nhà chức trách Kiev không nên tiến hành các hoạt động vũ trang chống lại lực lượng ly khai ở phía đông. Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Nga cho hay, Điện Kremlin lưu ý tuyên bố của ông Poroshenko về tầm quan trọng trong việc bình thường hóa quan hệ giữa Kiev với Mátxcơva, đồng thời cần thiết lập đối thoại với các khu vực phía đông.
PHÚC NGUYÊN
