Hai chuyên gia Úc Malcolm Cook và Elliot Brennan cho rằng, Việt Nam không hề có hành động nào để Trung Quốc có thể coi là sự khiêu khích trong thời gian qua.
 |
| Giàn khoan Hải Dương-981 được Trung Quốc hạ đặt trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Ảnh: VnExpress |
Chuyên gia Malcolm Cook là Hiệu trưởng trường Nghiên cứu quốc tế thuộc ĐH Flinders ở Adelaide, chuyên gia cao cấp Viện Đông Nam Á đặt trụ sở tại Singapore. Còn ông Elliot Brennan là chuyên gia về an ninh Đông Nam Á, thuộc Viện Chính sách phát triển và an ninh Úc.
|
Hạm đội 7 của Mỹ muốn tăng tàu Reuters đưa tin, ngày 15-5, Hải quân Mỹ một lần nữa kêu gọi tăng cường các chuyến thăm của các tàu hải quân nước này tới Việt Nam. Trong một tuyên bố gửi cho hãng tin Reuters, Hạm đội 7 của Mỹ, chịu trách nhiệm bảo vệ lợi ích của Washington trong khu vực Thái Bình Dương đã tái khẳng định mong muốn được có các mối quan hệ hải quân mạnh mẽ hơn với Việt Nam. “Chúng tôi muốn tăng cường quan hệ với tất cả các đối tác ở Biển Đông và hoan nghênh việc tăng các chuyến thăm tới các cảng ở Việt Nam,” người phát ngôn hạm đội-Tư lệnh William Marks tuyên bố. Các chuyến thăm hiện chỉ hạn chế ở một chuyến (có thể gồm 3 tàu)/năm. |
Theo chuyên gia Cook, việc Trung Quốc đưa giàn khoan vào Biển Đông rõ ràng đi ngược lại Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) mà Bắc Kinh đã ký với 10 nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Hành động này là bằng chứng mới nhất của cách tiếp cận thiếu thiện chí của Trung Quốc trong việc tuân thủ các thỏa thuận đã ký hoặc tham gia đối thoại có tính xây dựng để giải quyết tranh chấp. Trong khi đó, Việt Nam không hề có hành động nào để Trung Quốc có thể coi là “khiêu khích” trong thời gian qua.
Ông Cook nhận định: việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương-981 vào Biển Đông một tuần trước khi Hội nghị cấp cao ASEAN diễn ra cho thấy nước này thiếu tôn trọng ASEAN cũng như phản ứng của khối này trước những đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc. Ông Cook cũng bày tỏ quan ngại về động cơ của Trung Quốc khi đưa giàn khoan khổng lồ vào Biển Đông.
Trong khi đó, ông Elliot Brennan khẳng định việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương-981 vào Biển Đông là động thái cực kỳ đáng lo ngại và thất vọng, nhất là động thái này diễn ra trong lúc các cuộc đối thoại, đàm phán song phương đang diễn ra thuận lợi. Theo ông Brennan, Việt Nam và Trung Quốc nên kiềm chế và thương lượng để tránh xung đột, đồng thời đề ra các cơ chế kiểm soát xung đột.
Tại cuộc họp báo ngày 14-5 ở Quai d’Orsay, trụ sở Bộ Ngoại giao Pháp, khi bình luận về những diễn biến căng thẳng ở Biển Đông sau khi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Pháp bày tỏ quan ngại trước tình hình hiện nay.
Tại Washington, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Susan Rice lên tiếng cảnh báo Trung Quốc về sự cô lập. “Trung Quốc ngày càng bị cô lập và trở thành một đối tượng gây lo ngại”, bà Rice nói.
Bà Rice cũng cho biết, các quốc gia mong muốn xây dựng mối quan hệ tốt, mang tính xây dựng với Trung Quốc “đang ngày càng khó chịu với hành động mà họ xem là hung hăng và khiêu khích của Bắc Kinh”. Theo bà, các cuộc họp gần đây của khối ASEAN cũng đã bày tỏ sự lo ngại nghiêm trọng về các vụ việc xảy ra trên Biển Đông gần đây. “Chúng tôi đã nói rất rõ rằng những hành động khiêu khích, hăm dọa và các bước đi nhằm tạo ra các diễn biến vốn có thể làm phức tạp giải pháp ngoại giao là hoàn toàn không có lợi”, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ nhấn mạnh.
Không những thế, bà Rice cũng thúc giục Trung Quốc giải quyết các tranh chấp hiện thời thông qua các cơ chế của luật pháp quốc tế.
|
Cộng đồng người Việt ở nước ngoài tiếp tục phản đối Trung Quốc Cộng đồng người Việt Nam tại Bulgaria và Malaysia đã có những hoạt động nhằm phản đối việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Hội người Việt Nam tại Bulgaria ra Tuyên bố gồm 5 điểm, trong đó lên án hành vi của Trung Quốc vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, Công ước LHQ về Luật Biển năm 1982 và Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông năm 2002 (DOC), đe dọa trực tiếp hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông. Cộng đồng người Việt Nam tại Bulgaria không chấp nhận và kiên quyết phản đối việc làm ngang ngược này của Trung Quốc, yêu cầu Trung Quốc rút hết giàn khoan Hải Dương-981 và các tàu hộ tống ra khỏi khu vực trên; cùng đàm phán để xử lý những bất đồng xung quanh vấn đề này. Hội người Việt Nam tại Bulgaria ủng hộ việc Chính phủ Việt Nam áp dụng mọi biện pháp phù hợp cần thiết để bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của mình. Trong khi đó, ngày 15-5, cộng đồng người Việt Nam tại Malaysia cũng ra tuyên bố phản đối hành động của Trung Quốc. Tuyên bố nêu rõ: ‘”Chúng tôi, những người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc tại Malaysia hết sức căm phẫn trước những hành động sai trái của phía Trung Quốc. Là công dân Việt Nam luôn hướng về Tổ quốc, chúng tôi nguyện cùng đồng bào toàn quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, chia sẻ những khó khăn của các chiến sĩ cảnh sát biển, kiểm ngư và ngư dân Việt Nam đang ngày đêm bám biển, thực thi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt Nam”. |
B.T tổng hợp
