Nhật Bản kêu gọi Trung Quốc tôn trọng luật pháp quốc tế

Sách Trắng quốc phòng của Nhật Bản được công bố ngày 5-8 cảnh báo rằng, “hành động nguy hiểm” của Trung Quốc xung quanh việc tuyên bố chủ quyền trên biển Hoa Đông có thể dẫn đến “những hệ quả khó lường” ở khu vực, đồng thời kêu gọi Bắc Kinh tôn trọng luật pháp quốc tế.

Các thành viên lực lượng phòng vệ Nhật Bản trong một cuộc diễn tập ở căn cứ Asaka, phía bắc Tokyo. Ảnh: AP

Sách Trắng dày 505 trang, được nội các Nhật Bản thông qua vào ngày 5-8, trong đó nhắc nhiều đến Trung Quốc. AFP cho biết, Sách Trắng bày tỏ quan ngại sâu sắc về hành động tăng cường sức mạnh quân sự của Trung Quốc và những hành động của cường quốc này trên cả biển Hoa Đông lẫn Biển Đông, đồng thời chỉ trích việc Bắc Kinh thiết lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) chồng lấn với ADIZ của Nhật Bản. “Nhật Bản quan ngại sâu sắc về việc Trung Quốc thiết lập ADIZ ở vùng biển Hoa Đông. Đây là hành động cực kỳ nguy hiểm, làm leo thang căng thẳng và có thể dẫn tới những diễn biến khó lường”, Sách Trắng viết.

Tháng 11 năm ngoái, Trung Quốc lập ADIZ, làm dấy lên những chỉ trích của các nước trong khu vực cũng như của Mỹ. Lúc đó, các nhà quan sát thậm chí dự báo nguy cơ xảy ra xung đột vũ trang giữa hai cường quốc châu Á. Nhật Bản và Trung Quốc đến nay vẫn tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. Trong cuộc đụng độ hồi tháng 6 vừa qua trên bầu trời khu vực này, Tokyo cho rằng, hai máy bay chiến đấu của Bắc Kinh đã bay cách các máy bay của Nhật chỉ 30m và việc bay quá gần như vậy là điều nguy hiểm.

Đề cập đến các xung đột về lợi ích trên biển, báo cáo của Bộ Quốc phòng Nhật Bản gọi các giải pháp của Trung Quốc là “thiếu minh bạch trong quân sự và an ninh”, đồng thời một lần nữa cho rằng đây là “những hành động nguy hiểm”, làm gia tăng quan ngại về “sự định hướng tương lai của nền kinh tế hàng đầu châu Á”. Tokyo kêu gọi Bắc Kinh cần tôn trọng luật pháp quốc tế và nhấn mạnh quân đội Nhật Bản cần thiết phải thúc đẩy vai trò lớn hơn ở cả trong nước lẫn ngoài nước.

AP dẫn báo cáo của Bộ Quốc phòng Nhật Bản cũng cho biết, ngân sách quốc phòng Trung Quốc tăng lên tới 808 tỷ Nhân dân tệ (131 tỷ USD), trong khi ngân sách quốc phòng Nhật là 48 tỷ USD. Song, con số 48 tỷ USD trong năm tài khóa 2014 đánh dấu ngân sách quốc phòng của Nhật tăng 2,2% so với năm tài khóa trước đó. Đây là năm thứ hai chi phí quốc phòng của Nhật gia tăng kể từ khi ông Shinzo Abe trở lại nắm quyền vào tháng 12-2012. Thủ tướng Abe hiện nỗ lực nới lỏng những hạn chế đối với việc xuất khẩu vũ khí và cho phép lực lượng quân đội Nhật Bản chiến đấu ở nước ngoài để bảo vệ các đồng minh, đồng thời điều chỉnh chính sách an ninh thời hậu chiến phù hợp. Sự thay đổi của chính phủ Abe được gọi là “những bước đi lịch sử”.

Những công bố của Bộ Quốc phòng Nhật Bản được đưa ra chỉ một ngày sau khi các nhà chức trách nước này xác nhận việc Tokyo đang nỗ lực sắp xếp cuộc hội đàm thượng đỉnh giữa Thủ tướng Abe với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hội nghị APEC ở Bắc Kinh vào tháng 11 tới.

PHÚC NGUYÊN