Cuộc bầu cử Quốc hội Ukraine ngày 26-10 được cho là sẽ tạo ra cơ quan lập pháp thân phương Tây, thúc đẩy sứ mệnh của Tổng thống Petro Poroshenko trong việc kết thúc xung đột với lực lượng ly khai ở miền đông, nhưng có thể làm gia tăng căng thẳng với Nga.
 |
| Cử tri đi bỏ phiếu tại thủ đô Kiev. Ảnh: AP |
Ngày 26-10, cử tri Ukraine đi bỏ phiếu bầu cử Quốc hội sớm sau 8 tháng diễn ra cuộc nổi dậy lật đổ Tổng thống Viktor Yanukovych. Song, cuộc bầu cử bị phủ bóng bởi xung đột giữa lực lượng chính phủ với quân ly khai thân Nga ở miền đông. Reuters cho rằng, đây là bước đi cuối cùng trong tiến trình chuyển đổi toàn bộ chính phủ Ukraine, đồng thời khép lại “di sản” của ông Yanukovych.
Trong số 36,5 triệu cử tri mà Ukraine từng có, khoảng 1,8 triệu người sống ở bán đảo Crimea hiện do Nga kiểm soát, 3 triệu người sống ở các tỉnh Lugansk và Donetsk do phe ly khai kiểm soát. Bầu cử không được tổ chức ở những khu vực này.
Có 7.000 ứng cử viên thuộc 29 chính đảng và phong trào tham gia tranh cử, giành 450 ghế, nhưng không có đảng phái nào nổi trội để có thể giành được sự tín nhiệm của cử tri. Thăm dò ngay trước ngày bầu cử cho thấy, khoảng 30% số cử tri chưa quyết định bỏ phiếu cho ai. Theo AFP, đảng của Tổng thống Poroshenko có thể chiến thắng nhưng không chiếm đa số ghế nên ông phải tìm kiếm liên minh để thành lập chính phủ. Các đảng khác dự kiến giành được ghế tại Quốc hội, bao gồm đảng của Thủ tướng Arseniy Yatsenyuk và đảng của cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko.
Theo các nhà quan sát, bầu cử sớm của Ukraine thu hút sự chú ý của cả thế giới bởi cuộc bỏ phiếu diễn ra trong lúc khủng hoảng chính trị và năng lượng, ngoài các cuộc xung đột ở miền đông còn là việc Nga cắt nguồn cung cấp khí đốt cho Kiev. Giới quan sát quốc tế đặc biệt quan ngại bạo lực ở phía đông ảnh hưởng đến bầu cử.
Phát biểu trên truyền hình một ngày trước khi bỏ phiếu, Tổng thống Poroshenko nói rằng, ông muốn đảng của miền chiếm đa số ghế để dễ dàng thông qua các dự luật ủng hộ kế hoạch thân châu Âu và phá vỡ liên minh với Liên Xô cũ trong quá khứ. “Nếu không giành đa số ghế trong Quốc hội, chương trình của Tổng thống… sẽ đơn giản nằm trên giấy”, ông Poroshenko nói. Trong khi đó, Thủ tướng Yatsenyuk cũng thúc giục nhanh chóng thành lập chính phủ mới để “tiếp tục chiến đấu vì tương lai của đất nước”.
AFP cho biết, chính ông Poroshenko đã kêu gọi bỏ phiếu sớm để hạ bệ nốt những người ủng hộ cựu Tổng thống Yanukovych và thành lập một Quốc hội gồm các nghị sĩ thân châu Âu. Ông cũng hy vọng đây sẽ là bước đệm để ông hoàn tất kế hoạch hòa bình vốn gây nhiều tranh cãi mà Ukraine và Nga đã ký kết hồi đầu tháng 9 vừa qua. Đồng thời, việc ổn định tình hình của Ukraine sẽ mở cánh cửa để đất nước này vực dậy nền kinh tế đang có nguy cơ sụp đổ, với GDP được dự đoán giảm từ 7-10% trong năm nay.
Tuy nhiên, nếu đảng của ông Poroshenko chiến thắng sẽ dẫn đến quan hệ giữa Kiev và Mátxcơva ngày càng xấu đi. Chính phủ Kiev và phương Tây hiện vẫn đổ lỗi cho Nga đứng sau các vụ bạo lực ở đông Ukraine, làm hơn 3.700 người thiệt mạng.
PHÚC NGUYÊN
