Việc Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel từ chức đặt ra nhiều vấn đề cho Tổng thống Barack Obama: tìm người mới cho Lầu Năm Góc, đồng thời có chính sách đối với hai cuộc chiến tranh ở Iraq và Syria.
 |
| Tổng thống Mỹ Barack Obama chính thức xác nhận việc ông Chuck Hagel (phải) từ chức Bộ trưởng Quốc phòng. Ảnh: AP |
AP cho rằng, Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel từ chức giữa thời điểm khó khăn nhất trong chính sách ngoại giao và quốc phòng của Mỹ, với một cuộc chiến tranh kết thúc, một cuộc chiến tranh khác mở ra và Lầu Năm Góc có thể phải cắt giảm ngân sách.
Trong lúc này, Tổng thống Obama đang chịu sức ép sau thất bại của Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa kỳ cũng như những chỉ trích về chiến dịch của Mỹ tại Afghanistan và Iraq, Syria.
Đầu năm ngoái, ông Hagel được Tổng thống Obama lựa chọn làm Bộ trưởng Quốc phòng, thay thế ông Leon Panetta. Lúc đó, nhiệm vụ được đặt ra cho ông chủ mới của Lầu Năm Góc là đưa Mỹ rút các cuộc chiến ở Trung Đông và thực hiện chiến lược “xoay trục” về châu Á. Tuy nhiên, sự nổi dậy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đang hoành hành ở Iraq và Syria đặt Washington trước những thách thức hoàn toàn mới.
Các nguồn tin cho rằng, chính Tổng thống Obama đã tạo sức ép để ông Hagel từ chức. Theo báo chí Mỹ, lý do căn bản là cuộc chiến chống IS quyết liệt nên đòi hỏi phải có những người “có khả năng mới”, trong khi ông Hagel dường như không phù hợp với những quyết sách mới. Theo đó, việc chống IS phải là ưu tiên hàng đầu của Bộ trưởng Quốc phòng mới, người sẽ kế nhiệm ông Hagel.
Tuy nhiên, sau khi ông Hagel đệ đơn từ chức, ngày 24-11 (đêm 24-11, giờ Việt Nam), tại Nhà Trắng, Tổng thống Obama nói rằng, đây là “thời điểm thích hợp” để ông Hagel kết thúc thời gian đảm nhiệm chức vụ. Nhà lãnh đạo Mỹ ca ngợi Hagel là “Bộ trưởng Quốc phòng gương mẫu”, đồng thời là cánh tay đắc lực trong chiến lược và ngân sách quốc phòng. Song, ông Hagel vẫn tiếp tục đảm nhận cương vị cho đến khi Thượng viện phê chuẩn người kế nhiệm vào năm tới.
Có nhiều đồn đoán về sự ra đi của ông Hagel. Nhiều nguồn tin cho hay, ông Hagel từ nhiệm vì thất vọng về Nhà Trắng, cụ thể là về chiến lược ở Iraq và Syria. Thượng nghị sĩ John McCain cũng khẳng định điều này. Còn các nhà quan sát nhận định, thực tế, dù nắm giữ cương vị Bộ trưởng Quốc phòng nhưng ông Hagel ít có tầm ảnh hưởng việc quyết định các chính sách an ninh.
Theo báo Los Angeles Times, rạn nứt giữa người đứng Lầu Năm Góc với Tổng thống Obama bắt đầu từ cuối tháng 10, khi ông Hagel đệ trình một bản ghi nhớ 2 trang, trong đó cảnh báo rằng kế hoạch tại Syria có thể sụp đổ do ý định của Mỹ đối với Tổng thống Bashar al-Assad không rõ ràng.
Song, phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest nói rằng, ông Obama không gây áp lực đối với Hagel vì bản ghi nhớ này; ngoài ra, bất đồng giữa Bộ trưởng Quốc phòng và Nhà Trắng về chiến lược ở Syria không ảnh hưởng đến việc ông Hagel từ chức.
Điều đáng nói là trong 2 năm còn lại ở nhiệm kỳ 2 của ông Obama sẽ không còn chính khách nào của Đảng Cộng hòa. Trong số các ứng viên thay thế ông Hagel có Michele Flournoy và Ashton Carter, đều là cựu Thứ trưởng Quốc phòng. Và như vậy, trong 6 năm nắm quyền, ông Obama có đến 4 Bộ trưởng Quốc phòng. Hai người nắm giữ cương vị này trước đó là Robert Gates và Leon Panetta.
THIÊN BÌNH
