ĐNĐT - Ngày 13-11, tại Hội nghị thượng đỉnh Đông Á ở thủ đô Naypyitaw của Myanmar, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã đề xuất một hiệp ước hữu nghị với các quốc gia ASEAN, tuy nhiên, ông đã nhắc lại lập trường của Trung Quốc rằng, sẽ giải quyết các tranh chấp lãnh thổ trực tiếp với các nước liên quan.
 |
| Lãnh đạo các nước Australia, Ấn Độ, Trung Quốc, Mỹ và Nga cùng các nhà lãnh đạo ASEAN chụp ảnh trước khi diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Đông Á (EAS) trong kỳ họp Hội nghị cấp cao ASEAN, ngày 13-11-2014. |
Phát biểu trước các nhà lãnh đạo Đông Á, ông Lý nói rằng: “Trung Quốc sẵn sàng trở thành một đối tác đối thoại đầu tiên ký với ASEAN một hiệp ước hữu nghị và hợp tác".
Tuy vậy, ông Lý Khắc Cường đã không quên nhắc lại rằng, giải pháp bảo vệ chủ quyền và lập trường của Trung Quốc đối với các tranh chấp trên Biển Đông phải được giải quyết song phương, chứ không phải là giải quyết tập thể hoặc thông qua tài phán.
Trong khi đó, Philippines - một bên tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông - đã kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế về việc Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với 90% Biển Đông.
Các nguồn tin ngoại giao từ Philippines đã phản ứng lạnh lùng trước đề nghị hiệp ước của Trung Quốc vì cho rằng, nó thiếu sự thực chất và cũng tương tự như đề nghị của Manila năm 2012 và bị Bắc Kinh từ chối.
Các nhà phân tích cho rằng, đề xuất của Trung Quốc về tình hữu nghị và hợp tác nói trên chẳng qua là một động thái nhằm xua tan ý nghĩ cho rằng Trung Quốc là một mối đe dọa.
Hiện tại, các nhà lãnh đạo ASEAN vẫn hy vọng họ sẽ thuyết phục Trung Quốc nên ít có các cách tiếp cận hiếu chiến đối với các tuyên bố chồng lấn khi họ gặp lãnh đạo Trung Quốc vào ngày hôm nay (13-11).
Cho dù có diễn ra cuộc gặp gỡ trên, ASEAN vẫn còn ngần ngại phản đối Trung Quốc khi Tuyên bố của Chủ tịch ASEAN ngày 13-11 cho thấy rất ít sự thay đổi so với những gì đã có tại cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao hồi tháng 8.
Bản tuyên bố của Chủ tịch ASEAN chỉ nêu rằng: “Chúng tôi vẫn còn quan ngại trước tình hình trên Biển Đông” mà không nói tới Trung Quốc.
Trong khi đó, tại cuộc gặp gỡ đầu tiên chính thức với Thủ tướng Việt Nam, Nguyễn Tấn Dũng, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã phát biểu: “Chúng tôi rất chia sẻ niềm tin rằng, quan trọng nhất là tất cả các nước trong khu vực, dù lớn hay nhỏ, đều phải tuân thủ các luật lệ dựa trên các nguyên tắc trong việc giải quyết các tranh chấp”.
Quang Hiển (Theo Reuters)
