Bộ trưởng Tài chính Mỹ ngày 20-4 công bố một thay đổi mang tính lịch sử trong hàng thế kỷ về việc một số mẫu tiền của Mỹ sẽ được thiết kế lại và in ảnh những phụ nữ tiêu biểu. Thay đổi đáng kể nhất phải kể tới là ở tờ 20 USD khi hình ảnh cố Tổng thống Andrew Jackson ở mặt trước sẽ được thay bằng hình ảnh cựu nô lệ kiêm nhà giải phóng nô lệ, bà Harriet Tubman.
 |
| Hình ảnh bà Harriet Tubman sẽ được in trên tờ 20 USD từ năm 2020. Ảnh: Independent |
Đây quả là một sự “đổi ngôi” đầy ý nghĩa lịch sử khi người ta không chỉ biết về thân thế của bà Tubman mà còn biết rằng, cố Tổng thống Andrew Jackson là vị tổng thống từng chủ trương duy trì chế độ nô lệ ở Mỹ dưới thời của ông.
Bà Tubman, người Mỹ gốc Phi, sinh năm 1820 (hoặc 1821) trong một gia đình nô lệ tại hạt Dorchester, bang Maryland (Mỹ). Hồi nhỏ, bà bị một chấn thương ở đầu do người chủ nô trong lúc tức giận đã ném mảnh kim loại vào một nô lệ khác nhưng không may trúng đầu bà. Chấn thương này đeo đẳng suốt cuộc đời bà và thường xuyên gây cảm giác buồn nôn cũng như những cơn đau.
Năm 1849, bà Tubman trốn chạy đến bang Philadelphia. Sau đó, ngay lập tức bà trở lại Maryland để giải cứu gia đình mình. Bà cứu mọi người theo cách thức chậm rãi, từng nhóm người một và dần dần đưa được tất cả người thân thoát khỏi bang Maryland, đồng thời giải phóng được hàng chục nô lệ khác.
Hàng chục phi vụ giải cứu với hơn 70 nô lệ trốn khỏi sự hành hạ từ chủ nô của bà Tubman đã diễn ra trong đêm và vô cùng bí mật. Điều đáng nói là bà không để bất kỳ ai bị thất lạc trong những hành trình đó. Dĩ nhiên điều này khiến đám chủ nô lo lắng và tức giận, treo phần thưởng cho người nào bắt được bà.
Khi cuộc nội chiến nổ ra ở Mỹ, bà Tubman hoạt động cho quân đội Liên bang. Thoạt đầu bà làm đầu bếp và y tá, sau đó trở thành trinh sát và điệp viên. Bà chính là người phụ nữ đầu tiên đã chỉ huy một đoàn quân có vũ trang trong chiến tranh, giúp giải phóng hơn 700 nô lệ trong các đồn điền trồng lúa dọc sông Combahee.
Bà Tubman mất ngày 10-3-1913. Sau khi mất, bà trở thành biểu tượng cho lòng dũng cảm và tự do của nước Mỹ. Đó cũng là lý do vì sao hình ảnh của bà được chọn in trên tờ 20 USD mẫu mới của Mỹ.
Song, không chỉ có bà Tubman, hình ảnh của 5 phụ nữ tiêu biểu nhất trong lĩnh vực đấu tranh cho nhân quyền và nữ quyền cũng sẽ được in trên mặt sau của tờ 10 USD.
Có vẻ như Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew đã không giữ đúng cam kết mà ông đưa ra vào năm ngoái là sẽ in ảnh một người phụ nữ lên mặt trước tờ 10 USD. Trong thông báo ngày 20-4 của Bộ Tài chính, mặt trước tờ 10 USD vẫn giữ nguyên hình ảnh của Bộ trưởng Tài chính Mỹ đầu tiên, ông Alexander Hamilton. Tuy nhiên, ở mặt sau tờ bạc này, Bộ Tài chính Mỹ cũng in hình ảnh những người phụ nữ đấu tranh vì quyền được bỏ phiếu của nữ giới bao gồm: Lucretia Mott, Sojourner Truth, Susan B. Anthony, Elizabeth Cady Stanton và Alice Paul.
Mẫu tờ bạc 5 USD sẽ in hình ảnh các sự kiện nổi tiếng từng diễn ra tại Đài tưởng niệm Lincoln. Đó là khoảnh khắc lịch sử Đệ nhất phu nhân Eleanor Roosevelt mời Marian Anderson lên hát trên bậc thềm ở đài tưởng niệm Lincoln khi cô ca sĩ opera không được phép trình diễn tại Constitution Hall ở Washington. Đó cũng là khoảnh khắc mục sư Baptist, nhà hoạt động nhân quyền người Mỹ gốc Phi Martin Luther King, Jr. đọc bài diễn văn nổi tiếng “Tôi có một giấc mơ” trước hàng ngàn người cũng từ những bậc thềm của đài tưởng niệm Lincoln.
Các tờ bạc với thiết kế mới sẽ được in vào năm 2020 nhân kỷ niệm 100 năm sự kiện phụ nữ được quyền bỏ phiếu ở Mỹ.
TRẦN ĐẮC LUÂN
