Ngày 21-9, hai tập đoàn sản xuất máy bay hàng đầu thế giới, Airbus và Boeing, chính thức xác nhận đã được chính phủ Mỹ cấp phép bán máy bay chở khách cho Iran. Tuyên bố này được đưa ra khi các nhà lãnh đạo Iran và Mỹ đang có mặt ở New York để tham dự cuộc họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Theo AP, điều này cho thấy, chính phủ sắp mãn nhiệm của Tổng thống Mỹ Barack Obama tôn trọng những điều khoản kinh tế trong thỏa thuận hạt nhân lịch sử giữa Iran với nhóm P5+1.
Hãng Reuters dẫn nguồn tin từ Airbus cho hay, Bộ Tài chính Mỹ đã chấp thuận cho tập đoàn này xuất khẩu 17 máy bay loại A320 hoặc A330 đầu tiên với tổng trị giá khoảng 1,8 tỷ USD sang Iran theo hợp đồng bán hơn 118 máy bay cho Hãng hàng không quốc gia Iran Air, được ký kết hồi tháng 1 vừa qua. Giấy phép bán số máy bay còn lại dự kiến sẽ được cấp trong vài tuần tới.
Trong khi đó, Boeing được phép bán 80 máy bay cho Iran Air với tổng trị giá 17,6 tỷ USD. Việc bàn giao sẽ chính thức được tiến hành vào năm sau và kéo dài đến hết năm 2025.
Từ đầu năm nay, Iran đặt mua hơn 200 máy bay với tổng trị giá 50 tỷ USD của Airbus và Boeing. Song, nhiều ngân hàng quốc tế e ngại bởi điều kiện thanh toán với Iran vẫn bị ràng buộc do Mỹ chưa gỡ bỏ hoàn toàn trừng phạt và vẫn xếp Iran là quốc gia tài trợ cho khủng bố.
Tuy nhiên, đảng Cộng hòa Mỹ hiện lo ngại loại máy bay phản lực mà Iran mua có thể được sử dụng trái phép cho mục đích quân sự. Theo AP, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ có thể cũng gây tác động đến những những thương vụ này. Ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa, tỷ phú Donald Trump, đe dọa sẽ “dập tắt” thỏa thuận hạt nhân nếu ông đắc cử.
Trong khi đó, phe bảo thủ ở Iran cho rằng, hầu hết người dân nước Cộng hòa Hồi giáo sẽ chẳng được hưởng lợi gì từ những thỏa thuận kinh tế này.
THƯ LÊ
