Việc ông Rex Tillerson, Giám đốc điều hành tập đoàn Exxon Mobil, được Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump lựa chọn làm Ngoại trưởng trong chính phủ mới là điều bất ngờ.
 |
| Ông Rex Tillerson là Giám đốc điều hành kiêm Chủ tịch Tập đoàn Exxon Mobil. Ảnh: Reuters |
Hãng Reuters cho biết, ngày 13-12, Tổng thống đắc cử Donald Trump chính thức công bố việc lựa chọn ông Rex Tillerson làm Ngoại trưởng, đồng thời cho rằng ông chủ Exxon Mobil sẽ là “người ủng hộ mạnh mẽ và thể hiện rõ ràng vì lợi ích quốc gia quan trọng của Mỹ”. Trong khi đó, ông Tillerson bày tỏ chia sẻ quan điểm của ông Trump về việc khôi phục uy tín của các mối quan hệ ngoại giao Mỹ và thúc đẩy an ninh quốc gia.
Ông Tillerson đã vượt qua những cái tên sáng giá khác như thượng nghị sĩ Bob Corker, Tướng David H. Petraeus, cựu Thị trưởng New York Rudolph W. Giuliani, ứng viên tổng thống năm 2012 của đảng Cộng hòa Mitt Romney, để được chọn phụ trách các vấn đề đối ngoại của nước Mỹ khi ông Donald Trump tiếp quản Nhà Trắng. Giới quan sát cho rằng, sự lựa chọn này sẽ làm dấy lên tranh cãi và chất vấn xung quanh mối quan hệ lâu dài và gần gũi giữa ông chủ 64 tuổi của Exxon Mobil với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Ông Tillerson nhận được sự ủng hộ nhiệt thành từ một số nhân vật chủ chốt của đảng Cộng hòa như: cựu Ngoại trưởng James Baker, cựu Ngoại trưởng Condoleeza Rice và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates. Sự ủng hộ của các nhân vật này cũng được xem là yếu tố quan trọng có thể sẽ giúp ông Tillerson vượt qua chặng đường cam go khi phải cần sự phê chuẩn của Thượng viện đối với cương vị được bổ nhiệm của ông. Người đứng đầu Exxon Mobil trên thực tế đã tích lũy được kinh nghiệm ngoại giao từ việc đạt được những thỏa thuận làm ăn với các quốc gia khác cho tập đoàn năng lượng lớn nhất thế giới mà ông làm Giám đốc điều hành.
Vấn đề được quan tâm nhiều nhất là mối quan hệ hữu hảo giữa ông Tillerson với Tổng thống Putin. Năm 2013, ông Putin từng trao tặng huân chương Order of Friendship cho ông Tillerson, đánh dấu sự ghi nhận của Nhà nước Liên bang Nga với công dân nước ngoài có những đóng góp tốt đẹp cho đất nước và nhân dân Nga.
Các nghị sĩ đảng Cộng hòa và Dân chủ cho biết, chắc chắn ông Tillerson sẽ bị chất vấn về mối quan hệ với Nga, bởi nhà lãnh đạo Exxon Mobil từng gặp gỡ ông Putin nhiều lần. Ngày 12-12 vừa qua, ông Tillerson cũng đã được Mátxcơva ngợi khen.
Sự lựa chọn của ông Donald Trump được công bố đúng thời điểm mối quan hệ Nga - Mỹ vốn “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt” bị cuốn vào vòng xoáy căng thẳng mới khi Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) cáo buộc Nga đứng sau các cuộc tấn công mạng nhằm thao túng kết quả bầu cử vừa qua để giúp ông Trump giành chiến thắng. Tuy nhiên, Mátxcơva bác bỏ cáo buộc này.
Có thể nhiều thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa sẽ không chấp nhận ông Tillerson làm Ngoại trưởng. Vì vậy, ông Tillerson sẽ gặp khó ở Thượng viện. Song, nếu vượt qua rào cản này và chính thức đứng đầu Bộ Ngoại giao, ông Tillerson sẽ phải giải quyết bài toán: mối quan hệ giữa hai cường quốc Mỹ và Nga.
Không những thế, các nghị sĩ thuộc cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đều đặt ra những câu hỏi liên quan tới ông Tillerson và cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc John Bolton. Ông Bolton có thể sẽ nắm giữ vị trí số 2 trong Bộ Ngoại giao Mỹ, đồng thời cũng là người thường nêu quan điểm không thỏa hiệp với các vấn đề liên quan đến Iraq và Iran.
Trong lúc đó, mặc dù bận rộn với việc hoạch định nhân sự cho nội các mới, Tổng thống đắc cử Donald Trump cũng phải tìm cách trả lời những câu hỏi về việc ông sẽ tách bạch như thế nào khỏi công việc kinh doanh trước khi chính thức tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20-1-2017. Ông Trump nói rằng sẽ rời bỏ công việc kinh doanh trước ngày 20-1-2017 để có thể tập trung toàn thời gian cho công việc của tổng thống. Theo đó, “đế chế” kinh doanh của tỷ phú này sẽ do hai con trai ông là Donald Trump Jr và Eric Trump điều hành. “Sẽ không có bất cứ hợp đồng làm ăn nào mới được ký kết trong thời gian tôi tại nhiệm”, Tổng thống đắc cử khẳng định.
PHÚC NGUYÊN - ĐẮC LUÂN
