Đàm phán hòa bình Syria chưa ngã ngũ

Tổng thống Syria Bashar al-Assad khẳng định chính phủ của ông sẵn sàng bàn thảo mọi vấn đề trong các cuộc đàm phán hòa bình ở Kazakhstan. Song, hiện vẫn chưa xác định ngày đàm phán và chưa rõ ai sẽ đại diện phe đối lập tham gia nghị sự.

Tổng thống Syria Bashar al-Assad (thứ tư, từ trái sang) gặp gỡ phái đoàn Pháp tại thủ đô Damascus ngày 8-1. Ảnh: AFP

Hãng Reuters dẫn lời Tổng thống Bashar al-Assad nói rằng, lệnh ngừng bắn do Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang bị vi phạm; đồng thời quân đội sẽ giành lại tất cả lãnh thổ Syria, trong đó có khu vực do phiến quân chiếm giữ ở gần thủ đô Damascus - nơi lực lượng nổi dậy kiểm soát nguồn cung cấp nước chính cho thủ đô. Ông Assad khẳng định chính phủ của ông sẵn sàng bàn thảo mọi vấn đề trong các cuộc đàm phán hòa bình ở Kazakhstan. “Không có giới hạn nào trong các cuộc đàm phán”, ông Assad nói. Song, hiện vẫn chưa xác định ngày đàm phán và chưa rõ ai sẽ đại diện phe đối lập tham gia nghị sự.

Phát biểu đầy lạc quan nói trên của Tổng thống Assad được đưa ra với báo chí Pháp, đồng thời được hãng thông tấn nhà nước Syria SANA đăng tải. Theo đó, Tổng thống Assad nhấn mạnh chính phủ của ông sẵn sàng đến Kazakhstan “khi thời điểm được xác định”. Nhà lãnh đạo này cũng sẵn sàng đàm phán về vị trí tổng thống của ông và vị trí này có liên quan đến hiến pháp của Syria. Theo ông, hiến pháp mới của Syria phải được thông qua tại cuộc trưng cầu dân ý và sẽ phụ thuộc vào việc người dân quốc gia Trung Đông này chọn tổng thống.

Tuy nhiên, ông Assad không đồng ý các nhóm do Saudi Arabia, Pháp và Anh hậu thuẫn tham gia đàm phán. Nhà lãnh đạo này nói rằng, việc thảo luận “các vấn đề Syria” phải do các nhóm Syria thực hiện. Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia Tối cao Iran, ông Ali Shamkhani, cũng cho rằng các cuộc đàm phán nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng Syria chỉ nên có sự tham gia của các phe phái nước này. Ông Shamkhani lý giải, việc có nhiều bên tham gia đàm phán sẽ làm phức tạp tình hình an ninh và chính trị tại Syria, thậm chí làm lệnh ngừng bắn đổ vỡ.

Tháng 12-2016, Nga đã thống nhất với Tổng thống Assad, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ về việc tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình mới tại thủ đô Astana của Kazakhstan sau khi lực lượng nổi dậy thất bại trong cuộc nội chiến và phải rút khỏi phía đông thành phố Aleppo. Đàm phán tại Astana được xem là nỗ lực cuối cùng để chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài sang năm thứ 6 ở Syria.

Nga - đồng minh của Tổng thống Assad, và Thổ Nhĩ Kỳ - nhà bảo trợ chính của phe chống ông Assad đã làm trung gian cho một thỏa thuận ngừng bắn. Tuy nhiên, các bên liên quan cứ cáo buộc lẫn nhau về tình trạng vi phạm lệnh ngừng bắn. Hồi đầu tháng 1 này, các nhóm phiến quân tuyên bố “đóng băng” mọi cuộc bàn thảo về sự tham gia của họ tại đàm phán ở Astana do lệnh ngừng bắn không được tuân thủ, nhất là ở Wadi Barada, phía tây bắc thủ đô Damascus. Chính phủ Syria và đồng minh đang nỗ lực giành lại Wadi Barada nhưng chưa thành công.

Khu vực Wadi Barada còn được gọi là thung lũng Barada, là nguồn cung cấp nước chủ yếu cho hơn 5 triệu người dân Damascus. Wadi Barada không nằm trong thỏa thuận ngừng bắn do Nga và Thổ Nhĩ Kỳ bảo trợ. Một phần lớn khu vực này hiện dưới sự kiểm soát của Mặt trận Nusra nên cũng bị liệt vào danh sách khủng bố và không được tham gia các cuộc hòa đàm.

Trước đó, Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo đàm phán có nguy cơ đổ vỡ và cáo buộc chính phủ Syria vi phạm lệnh ngừng bắn. Nguồn cung cấp nước chính cho thủ đô Damascus đã bị cắt từ ngày 22-12-2016. Thổ Nhĩ Kỳ đang thúc giục Nga và Iran gây áp lực để Damascus ngừng giao tranh.

PHÚC NGUYÊN