Nhật Bản xích lại gần Philippines

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ngày 12-1 đến thủ đô Manila của Philippines với thiện chí muốn “nâng quan hệ giữa hai nước lên một tầm cao mới”. “Món quà” mà ông Abe mang đến quốc gia Đông Nam Á này là gói hỗ trợ trị giá 1.000 tỷ yen (8,7 tỷ USD).

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (bìa phải) và Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte gặp gỡ tại thủ đô Manila. Ảnh: AFP

Hãng AP cho biết, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cam kết gói hỗ trợ trị giá 8,7 tỷ USD dành cho Philippines trong vòng 5 năm tới, bao gồm viện trợ của chính phủ và đầu tư tư nhân. Ngoài ra, ông Abe và Tổng thống nước chủ nhà Rodrigo Duterte đã chứng kiến việc ký kết hàng loạt thỏa thuận, trong đó Nhật Bản rót 600 triệu yen (5 triệu USD) hỗ trợ tàu thuyền và trang thiết bị chống khủng bố cho lực lượng tuần duyên của Manila.

Phát biểu với Tổng thống Duterte, Thủ tướng Abe đề cập đến những nỗ lực của nhà lãnh đạo Philippines trong việc cải thiện quan hệ với Trung Quốc sau phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế ngày 12-7-2016. Tuy nhiên, ông Abe nói: “Vấn đề Biển Đông liên quan trực tiếp đến hòa bình và ổn định của khu vực, đồng thời là mối quan hệ đối với toàn cộng đồng quốc tế". Năm ngoái, Nhật Bản cung cấp cho Philippines 2 tàu tuần tra lớn và nói rằng nước này sẽ cho thuê máy bay huấn luyện.

Bên cạnh đó, ông Abe khẳng định nước ông sẽ giúp Philippines trong cuộc chiến chống ma túy vốn gây nhiều tranh cãi. Cụ thể, Nhật Bản sẽ hỗ trợ xây dựng chương trình điều trị và cải thiện các cơ sở ở Philippines.

Thăm Manila 2 ngày là chặng dừng chân đầu tiên của Thủ tướng Abe trong chuyến công du 4 nước, bao gồm: Philippines, Úc, Indonesia và Việt Nam. Ông Abe cũng là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên đến Philippines kể từ khi ông Duterte giữ chức Tổng thống hồi tháng 6-2016.

Theo AP, Thủ tướng Abe muốn tiếp tục củng cố các mối quan hệ với Philippines, trong lúc ông Duterte có quan điểm cải thiện quan hệ với Trung Quốc và xích lại gần Nga, đồng thời có lập trường cứng rắn đối với Mỹ - đồng minh chính của Nhật Bản và cũng là đồng minh lâu năm của Manila. Khi lên nắm quyền, Tổng thống Duterte đã nhanh chóng thay đổi chính sách ngoại giao. Các nhà quan sát gọi chính sách đối ngoại của ông là “xoay trục” từ Mỹ sang Trung Quốc và Nga.

Tháng 10-2016, trong chuyến thăm Nhật Bản của ông Duterte, Tổng thống Philippines và Thủ tướng Abe đã thống nhất hợp tác thúc đẩy hòa bình và sự ổn định của khu vực. Lúc đó, ông Duterte đã kêu gọi Nhật Bản hỗ trợ đầu tư cho Philippines về cơ sở hạ tầng, nông nghiệp và những lĩnh vực khác; đồng thời nói rằng chuyến thăm của ông đơn thuần tìm kiếm hợp tác, đầu tư về vấn đề kinh tế.

Song, theo các nhà phân tích, chuyến công du hồi tháng 10-2016 là dịp để Manila thúc đẩy hợp tác an ninh với Tokyo, như Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida nhận định: “Việc tìm kiếm quan hệ song phương ổn định sẽ dẫn đến hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực cũng như cộng đồng quốc tế”. Vấn đề chính được quan tâm lúc đó là chính sách đối ngoại của ông Duterte đối với Mỹ và Nhật Bản có thể giúp hàn gắn mối quan hệ này như thế nào.

Nhật Bản hiện là một trong những nhà đầu tư lớn nhất vào Philippines, chủ yếu ở lĩnh vực điện tử, dịch vụ tài chính và sản xuất ô-tô, thông qua các tập đoàn danh tiếng như Toyota, Mitsubishi, Canon… Theo thống kê, giao dịch thương mại giữa Nhật Bản và Philippines năm 2015 đạt 18 tỷ USD.

BÌNH YÊN