Rạn nứt quan hệ Nhật - Hàn

Nhật Bản tạm triệu hồi đại sứ nước này tại Hàn Quốc để phản đối việc đặt một bức tượng liên quan vấn đề “phụ nữ mua vui” tại thành phố Busan. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc gọi quyết định của Nhật Bản là “rất đáng tiếc”.

Bức tượng “Phụ nữ mua vui” được đặt ở thành phố Busan. Ảnh: AFP

Ngày 6-1, Nhật Bản tuyên bố tạm thời triệu hồi đại sứ Yasumasa Nagamine của nước này ở Hàn Quốc và ngừng đàm phán kinh tế nhằm đáp trả việc một bức tượng “phụ nữ mua vui” (tượng trưng cho vấn đề nô lệ tình dục thời chiến) trước lãnh sự quán của Nhật tại thành phố Busan.

Hãng AP dẫn lời Chánh Văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga phát biểu với báo giới sau cuộc họp chính phủ rằng, cả đại sứ Yasumasa Nagamine ở Seoul lẫn Tổng lãnh sự ở Busan đều bị triệu hồi. Ông Suga gọi việc đặt bức tượng nói trên là “cực kỳ đáng tiếc” khi Nhật Bản và Hàn Quốc đã thúc đẩy thỏa thuận cuối cùng nhằm giải quyết sự khác biệt xung quanh vấn đề này hồi cuối năm 2015. Ông Suga cho biết, Nhật Bản sẽ ngừng một số đàm phán đang thực hiện với Hàn Quốc, trong đó có thỏa thuận hoán đổi tiền tệ để thúc đẩy khả năng ứng phó của hai nước trước những bất ổn từ thị trường tài chính toàn cầu.

Theo AP, các nhà hoạt động Hàn Quốc vốn phản đối thỏa thuận năm 2015 đã đặt bức tượng nói trên ở thành phố Busan hồi tuần trước. Ban đầu, các nhà chức trách dời bức tượng đi nhưng các nhà hoạt động Hàn Quốc đã đặt bức tượng trở lại sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Tomomi Inada thăm đền Yasukuni.

Trong lúc đó, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc gọi quyết định của Nhật Bản trong việc triệu hồi đại sứ là “rất đáng tiếc”; đồng thời cho rằng hai nước nên thúc đẩy quan hệ song phương dựa trên niềm tin, “ngay cả khi có những vấn đề khó khăn”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Cho June-Hyuck nói: “Ngay cả khi có những vấn đề khó khăn, chính phủ nhấn mạnh lại rằng sẽ tiếp tục phát triển mối quan hệ Hàn - Nhật dựa trên niềm tin”.

Ngoại trưởng Hàn Quốc Yun Byung-se sau đó triệu đại sứ Yasumasa Nagamine để phản đối quyết định của Nhật trong việc triệu ông này về nước. Bộ Tài chính Hàn Quốc cũng lấy làm tiếc khi cuộc đàm phán về thỏa thuận trao đổi tiền tệ mới với Nhật Bản đã bị phía Tokyo đình chỉ vì những lý do chính trị.
Trong Thế chiến thứ hai, 200.000 phụ nữ Hàn Quốc và những nước châu Á khác bị buộc mua vui cho binh sĩ Nhật. Vấn đề “phụ nữ mua vui” vốn làm rạn nứt quan hệ giữa hai nước láng giềng châu Á trong nhiều thập niên qua. Hơn nữa, việc giải quyết vấn đề này trở nên cấp bách do nhiều nạn nhân đã qua đời. Seoul cho biết, hiện còn 46 nạn nhân người Hàn Quốc còn sống. Theo Bộ Bình đẳng giới và gia đình Hàn Quốc, tính đến nay, 28 nạn nhân còn sống và gia đình của 3 nạn nhân qua đời đã nhận bồi thường.

Cũng theo thỏa thuận năm 2015, Nhật Bản đã đề nghị xin lỗi và bồi thường 1 tỷ yen (8,6 triệu USD) cho những nạn nhân Hàn Quốc còn sống. Tuy nhiên, những người chỉ trích cho rằng, thỏa thuận không đủ để ràng buộc trách nhiệm của Tokyo.

Trong một tuyên bố ngày 6-1, chính phủ Nhật Bản cho hay, trao đổi qua điện thoại, Thủ tướng Shinzo Abe đã nói với Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng, điều quan trọng đối với Tokyo và Seoul là thực thi thỏa thuận song phương về vấn đề “phụ nữ mua vui” năm 2015. Ông Biden cam kết ủng hộ và bày tỏ hy vọng cả hai nước láng giềng châu Á sẽ thực thi thỏa thuận này. Thực tế, Phó Tổng thống Mỹ muốn Nhật và Hàn “bắt tay” nhau trong lúc đối phó với sự trỗi dậy của Trung Quốc và các mối đe dọa hạt nhân, tên lửa từ CHDCND Triều Tiên.

BÌNH YÊN