Trước thềm chuyển giao quyền lực: Mỹ lo ngại bất ổn

Người dân Mỹ có thể đã bỏ phiếu lựa chọn cho sự thay đổi trong Nhà Trắng, nhưng tại từng bang của đất nước này, các chính trị gia cũng như giới chính quyền đang tỏ ra lo ngại trước thềm chuyển giao quyền lực vào ngày 20-1 tới.

Tổng thống đắc cử Donald Trump cam kết sẽ tiến hành nhiều cải cách lớn để đưa nước Mỹ hùng mạnh trở lại. Ảnh: REUTERS

“Bất ổn là một phần tất yếu của mọi quá trình chuyển giao quyền lực”, ông John Hicks, Giám đốc điều hành Hiệp hội quốc gia gồm các quan chức phụ trách ngân sách bang nói. “Tuy nhiên, tôi cho rằng, lần này hơi khác, vì mức độ và phạm vi của một số vấn đề được thảo luận rõ ràng lớn hơn nhiều so với những gì chúng tôi quan sát thấy trong những năm qua”, ông nói thêm.

Cũng theo ông Hicks, 47 bang của nước Mỹ đang chuẩn bị kế hoạch ngân sách của họ trong năm tài chính mới sẽ bắt đầu từ giữa năm 2017. Tất cả những gì họ có thể thực hiện bây giờ chỉ là căn cứ dự trù ngân sách dựa theo các quy định chính sách hiện hành. Tuy nhiên, ai cũng hiểu rằng họ sẽ sớm phải chỉnh sửa các kế hoạch đó khi Tổng thống đắc cử Donald Trump chính thức lên nắm quyền.

Tại bang có mức chi ngân sách lớn nhất là California, Thống đốc của đảng Dân chủ Jerry Brown đầu tuần này công bố đề xuất ngân sách 122,5 tỷ USD cho năm tài chính mới mà ông gọi đó là mức ngân sách khó khăn nhất trong các năm. Ông Brown cũng cảnh báo rằng, khả năng thâm hụt ngân sách 2 tỷ USD có thể sẽ còn tệ hơn nữa tùy vào những quyết sách sắp tới của Washington. Trao đổi với báo giới, ông Brown nói: “Có quá nhiều điều bất ổn có thể khiến những dự tính ngân sách của chúng ta có thể bị thâm hụt một khoản lớn”.

Nguy cơ bất ổn lớn nhất chính là tương lai của chính sách chăm sóc sức khỏe. Bởi lẽ, Tổng thống đắc cử Donald Trump và các lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Quốc hội cam kết sẽ lập tức hủy bỏ Luật Chăm sóc sức khỏe (Obamacare) do ông Obama ký phê chuẩn, nhưng họ lại không cung cấp được một giải pháp rõ ràng để thay thế chính sách đó. Ngay cả một số thống đốc bang thuộc đảng Cộng hòa, trong đó có ông John Kasich của bang Ohio và ông Rick Snyder của bang Michigan, đều kêu gọi các bang nên thận trọng trước quyết định hủy bỏ luật này.

Tuy nhiên, Obamacare chưa phải là nguy cơ gây bất ổn duy nhất. Hiện tại, nhiều bang của Mỹ cũng đang phải đối mặt với tình trạng nguồn thu từ thuế bị giảm hoặc chậm lại khi xu hướng phục hồi kinh tế Mỹ mất đà. Tại California, tốc độ giảm này khiêm tốn hơn cả nhưng Thống đốc Brown vẫn nói rằng, đó là dấu hiệu cảnh báo đáng lo ngại.

Cũng theo ông Hicks, gần một nửa số bang của Mỹ đang phải dự trù việc giảm thu nhập từ thuế. Nhiều bang cũng đã bắt đầu đưa ra những chỉnh sửa về ngân sách giai đoạn giữa năm. Trong khi đó, với những kế hoạch cải cách về thuế mà ông Trump và Quốc hội do đảng Cộng hòa nắm giữ cam kết thực hiện, mọi điều được cho là sẽ còn khó khăn hơn nữa.

Trong lúc đó, theo thăm dò dư luận mới nhất của hãng Gallup, 48% người Mỹ ủng hộ cách ông Donald Trump giải quyết việc chuyển giao quyền lực. Đây là mức thấp nhất trong các cuộc thăm dò về những tổng thống đắc cử Mỹ của hãng Gallup. Còn nếu theo tỷ lệ trung bình các cuộc thăm dò về vấn đề này của Real Clear Politics, ông Trump nhận được 42,7% ủng hộ của người dân khi chỉ còn 8 ngày nữa chính thức tuyên thệ nhậm chức.

Năm 1992, tổng thống đắc cử khi đó là ông Bill Clinton đã giành được 67% ủng hộ. Tỷ lệ ủng hộ ông Obama hiện nay là 55%. Trong suốt 8 năm tại nhiệm, tỷ lệ ủng hộ trung bình dành cho Tổng thống Obama là 48%.

TRẦN ĐẮC LUÂN