Thủ tướng Anh Theresa May đang loay hoay khi đứng trước những lời kêu gọi bà cần có quan điểm “mềm hóa” hơn trong vấn đề Brexit. Tuy nhiên, nếu bà chuyển hướng chiến lược thì có thể ngay lập tức bị các thành viên đảng Bảo thủ lật đổ.
 |
| Thủ tướng Anh Theresa May đang gặp nhiều khó khăn trong vấn đề Brexit. Ảnh: Getty Images |
Hãng AFP cho biết, hôm nay (19-6), Anh bắt đầu đàm phán với Liên minh châu Âu (EU) về vấn đề Brexit, khởi đầu tiến trình dự kiến kéo dài hơn 2 năm. Theo đó, Bộ trưởng Brexit của Anh David Davis đến Brussels (Bỉ) để gặp gỡ ông Michel Barnier, Trưởng đoàn đàm phán của EU, với thông điệp: “Không nghi ngờ gì nữa, chúng ta sẽ rời EU”. Các nội dung được đề cập trong đàm phán bao gồm: tình trạng của công dân EU sống ở Anh và công dân Anh sống ở EU; dự luật “ly dị” đối với Anh; tương lai của biên giới Bắc Ireland với một Ireland là thành viên EU. EU mong muốn đạt được thỏa thuận bảo vệ quyền lợi cho 3 triệu công dân của khối đang sống ở Anh, thu hồi khoảng 65 tỷ USD mà nước Anh phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo cam kết…
Ông Davis khẳng định sẽ không có quan điểm ngược lại từ Thủ tướng Theresa May trong kế hoạch Brexit, dù vị thế của chính phủ yếu hơn sau cuộc tổng tuyển cử và dù Tổng thống Pháp Emmanuel Macron trước đó đề nghị Anh có thể lựa chọn ở lại EU. Ông Davis, người chủ trương rời EU, nói rằng ông sẽ tiếp cận đàm phán theo “cách xây dựng”. Theo các nhà quan sát, đàm phán sẽ không mấy thuận lợi đối với Thủ tướng May, bởi bà đang đối mặt với những khó khăn khi đảng Bảo thủ không giành đa số ghế trong cuộc bầu cử Quốc hội vừa qua (mất 12 ghế so với kỳ bầu cử trước); hơn nữa, người dân London đang phản ứng tức giận sau vụ hỏa hoạn ở tòa nhà chung cư 24 tầng Grenfell Tower.
Theo AFP, Bộ trưởng Tài chính Anh Philip Hammond dẫn đầu những người kêu gọi bà May nên có lập trường mềm mỏng hơn trong đàm phán Brexit, nghĩa là chấp nhận nhượng bộ nhiều hơn, trong đó ưu tiên vấn đề kinh tế. Tuần trước, tại Luxembourg, ông Hammond bày tỏ quan điểm rằng, cần “bảo vệ việc làm, bảo vệ tăng trưởng kinh tế và bảo vệ sự thịnh vượng”. Các thành viên đảng Bảo thủ của bà May kêu gọi bước tiếp cận toàn diện hơn trong chiến lược Brexit. Trong khi đó, các đảng đối lập và cả Scotland lẫn Bắc Ireland đều muốn ở lại EU.
Chính phủ của Thủ tướng May đã lên các kế hoạch “Brexit cứng”, bao gồm rời khỏi thị trường chung EU, đạt thỏa thuận hải quan mới, nắm quyền kiểm soát đường biên giới và hạn chế người nhập cư từ EU. Bà từng tuyên bố “thà không có thỏa thuận còn hơn đạt được một thỏa thuận tồi cho nước Anh”. Tuy nhiên, cuộc tổng tuyển cử vừa qua - vốn được cho là “nước cờ sai lầm” của bà May - có thể định hình lại vấn đề Brexit.
Báo Sunday Telegraph dẫn các nguồn tin từ đảng Bảo thủ ngày 18-6 nhận định: Thủ tướng May sẽ đối mặt với sự thay đổi lãnh đạo ngay lập tức trong đảng này nếu bà đưa ra lập trường mềm mỏng hơn trong vấn đề Brexit. Thậm chí, các thành viên của đảng cầm quyền dường như đã chuẩn bị sẵn ứng viên thay thế nhà lãnh đạo của mình nếu bà không đưa ra được chương trình khai mạc kỳ họp Quốc hội và có quan điểm “mềm hóa” vấn đề Brexit. Tỷ lệ ủng hộ đảng Bảo thủ đang sụt giảm, nhất là trong những người trẻ chủ trương thân EU bởi họ lo sợ mất việc làm. Hiện tại, với 317 ghế trong Quốc hội 650 ghế, để có thể thành lập chính phủ thiểu số, bà May phải nhờ sự hậu thuẫn của đảng Hợp nhất Dân chủ (DUP) - đảng chính trị lớn nhất tại Bắc Ireland nhưng chỉ là đảng nhỏ trong Hạ viện với 10 ghế.
Liên minh chính phủ vẫn chưa được thành lập. Tuy nhiên, dù liên minh được hình thành chăng nữa, chưa chắc bà May giữ được ghế Thủ tướng bởi còn chờ một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm trong nội bộ đảng.
Chưa rõ kịch bản nào sẽ xảy ra xung quanh vấn đề Brexit nhưng với nhiều người dân Anh trong lúc này, việc rời ngôi nhà chung EU có lẽ không còn là giấc mơ màu hồng nữa. 54% số người Anh được hỏi đã bày tỏ quan điểm tích cực hơn về EU. Mọi việc còn lại vẫn phải chờ đợi cuộc đàm phán được khởi động vào ngày 19-6 và những động thái mới từ Thủ tướng May.
VĨNH AN
