Vụ xả súng tại Trường trung học Marjory Stoneman Douglas ở Parkland, bang Florida hồi tuần trước làm 17 người chết một lần nữa đặt ra yêu cầu cải cách luật sở hữu súng đạn. Tổng thống Mỹ Donald Trump không thể làm ngơ trước yêu cầu cần hành động để ngăn chặn thảm kịch tương tự.
 |
| Nikolas Cruz, nghi can xả súng tại Trường trung học Marjory Stoneman Douglas, cúi đầu khi ra tòa. Ảnh: Reuters |
Chỉ trong gần 2 tháng đầu năm 2018, nước Mỹ đối mặt với 18 vụ xả súng tại trường học. Và vụ xả súng tại Trường trung học Marjory Stoneman Douglas với 17 người chết, tất cả đều là học sinh, khiến cả nước Mỹ sốc. Một lần nữa câu chuyện sở hữu súng đạn tự do “nóng” lên.
Những sinh viên sống sót quyết tâm đưa vụ xả súng đẫm máu này thành một bước ngoặt để thay đổi việc sở hữu súng đạn. Họ lên kế hoạch tổ chức cuộc tuần hành mang tên “Tuần hành vì mạng sống của chúng ta” vào ngày 24-3 tới tại Washington và các thành phố khác với sự tham gia của các sinh viên khắp nước Mỹ.
Nikolas Cruz - nghi can xả súng - đã mua súng hợp pháp, đối mặt với cáo buộc giết người có chủ đích. Tại phiên tòa ở thành phố Fort Lauderdale, bang Florida ngày 19-2, Cruz cúi đầu và không bộc lộ cảm xúc. Hiện vẫn chưa rõ Cruz mua súng để làm gì. Song, Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) thừa nhận, cơ quan này trước đó đã được cảnh báo về vụ tấn công nhưng không thể tìm ra nghi phạm. Sức ép dồn lên FBI, nhất là Giám đốc Christopher Wray có thể phải từ chức. Thống đốc Florida, ông Rick Scott, kêu gọi người đứng đầu FBI rời nhiệm sở bởi “việc FBI không có phản ứng thích hợp đối với kẻ giết người là điều không thể chấp nhận”.
Dư luận Mỹ quan tâm đến phản ứng của Tổng thống Donald Trump bởi chính phủ chưa có biện pháp kiểm soát chặt chẽ việc sở hữu súng đạn và vấn đề này vẫn là đề tài gây tranh cãi. Tuy nhiên, trên Twitter, ông Trump “đá quả bóng” sang FBI, cho rằng cơ quan này đã bỏ qua nhiều tín hiệu mà kẻ xả súng đã đưa ra. Ông chủ Nhà Trắng thậm chí lý giải sự lơ là này là do cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016; đồng thời đổ lỗi cho đảng Dân chủ đã không bỏ phiếu thông qua đạo luật về kiểm soát vũ khí trong khi họ nắm Thượng viện và Hạ viện dưới thời Tổng thống Barack Obama.
Đương nhiên, những gì ông Trump viết làm dư luận phẫn nộ bởi vị Tổng thống Mỹ không đề cập việc siết chặt luật kiểm soát súng đạn - điều cấp thiết sau những thảm kịch, như vụ xả súng đẫm máu tại thành phố Las Vegas, khiến 59 người thiệt mạng và 527 người bị thương vào tối 1-10-2017. Hiện việc mua bán và sử dụng vũ khí tại nhiều bang ở Mỹ diễn ra mà không cần thông qua sự rà soát nào về lý lịch cũng như tiền sử tâm lý.
Theo thống kê, bạo lực súng đạn cướp đi sinh mạng của 90 người Mỹ mỗi ngày. Lúc ông Obama làm Tổng thống đã nhiều lần nỗ lực thúc đẩy thông qua dự luật kiểm soát súng đạn nhưng đều thất bại do vấp phải sự phản đối của đảng Cộng hòa - lực lượng chiếm đa số ghế trong Quốc hội.
Văn hóa sở hữu súng đạn ở Mỹ đã bám rễ vào đời sống người dân. Việc sở hữu một khẩu súng được cho là quyền lợi cơ bản của một công dân từ 18 tuổi trở lên và Hiệp hội súng quốc gia (National Rifle Association - NRA) có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ lợi ích của người sở hữu súng đạn. Điều đáng nói, 86% nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ và 43% tại Thượng viện bị cho là đã nhận tiền tài trợ từ NRA cho các chiến dịch tranh cử. Đây là lý do khiến việc siết chặt luật kiểm soát súng đạn hay không luôn là vòng luẩn quẩn.
Giờ đây, Tổng thống Trump đã thảo luận với Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John Cornyn về dự luật lưỡng đảng nhằm cải thiện vấn đề kiểm tra tại chỗ trước khi một người muốn mua súng. Người mua phải ghi thông tin cá nhân vào mẫu. Thông tin sẽ được gửi đến hệ thống kiểm tra lý lịch tư pháp tức thời của FBI. Động thái này của ông Trump là dấu hiệu cho thấy chính sách kiểm soát súng đạn đang dần chuyển hướng nhưng chưa thể khẳng định nhà lãnh đạo Mỹ hay đảng Cộng hòa sẽ ủng hộ cải cách luật sở hữu súng đạn để tạo ra sự thay đổi thật sự nào đó.
VĨNH AN
