Dự thảo về thỏa thuận Brexit được Liên minh châu Âu (EU) công bố vấp phải những phản ứng gay gắt của Anh. Điều này đe dọa đến tiến trình đàm phán để Anh chính thức rời liên minh.
 |
| Thủ tướng Anh Theresa May muốn thúc đẩy tiến trình Brexit nhưng gặp khó với dự thảo thỏa thuận mới của EU. Trong ảnh: Bà Theresa May trong một cuộc gặp gỡ Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker. Ảnh: BI |
Hãng AFP cho biết, dự thảo Brexit do EU công bố ngày 28-2 gồm 120 trang, dường như bỏ qua những yêu cầu chính của Thủ tướng Anh Theresa May về biên giới giữa Cộng hòa Ireland và Bắc Ireland, các quyền lợi công dân và giai đoạn chuyển tiếp thời hậu Brexit. Dự thảo này cố tình loại bỏ cơ bản thỏa thuận rút khỏi EU mà Thủ tướng May và Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker đã nhất trí trên nguyên tắc sau các cuộc đàm phán marathon hồi tháng 12 năm ngoái. Văn bản này sẽ được các ủy viên EU thông qua trước khi chuyển tới 27 thành viên EU, sau đó mới đến Anh nhưng hiện vấp phải phản ứng của London.
Trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU, ông Michel Barnier, khẳng định không có gì ngạc nhiên về dự thảo thỏa thuận nhưng rắc rối nằm ở nội dung về vấn đề biên giới.
Không hài lòng với dự thảo của EU, Ngoại trưởng Anh Boris Johnson cho rằng, vấn đề biên giới của Bắc Ireland với Cộng hòa Ireland đang được sử dụng để giữ Vương quốc Anh ở lại liên minh thuế quan EU và chính điều này cản trở tiến trình Brexit. Phát biểu với hãng Sky News, ông Johnson nhận định, vấn đề chính trị được tận dụng để tìm cách giữ Anh ở lại liên minh thuế quan EU, khiến Anh không thể rời khỏi khối. Các quan chức Bắc Ireland cũng cho rằng, dự thảo mới của EU liên quan đến vấn đề biên giới của nước này với Ireland là một đề xuất “lố bịch” và sẽ chẳng mang lại hiệu quả.
Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Anh Liam Fox cho rằng, việc rời khỏi thị trường chung và liên minh thuế quan EU là cần thiết để nước Anh tận dụng sự độc lập của mình. Theo ông Fox, bất kỳ hình thức liên minh thuế quan nào với EU sau Brexit sẽ là “sự bán rẻ hoàn toàn” đối với nước Anh. Vị thế của Anh sẽ giảm sút nếu nước này từ bỏ thỏa thuận hiện tại mà lại đi đàm phán một thỏa thuận mới tương tự như thế.
Theo thỏa thuận tạm thời hồi tháng 12-2017, Anh và EU đã đưa ra 3 giải pháp cho vấn đề Ireland: tạo ra mối quan hệ chung mới; các giải pháp thay thế được Anh đề xuất để tránh thành lập biên giới cứng; bảo lưu tất cả các quy định và các thủ tục hiện hành để Bắc Ireland nằm trong liên minh thuế quan của EU. Tuy nhiên, đến lúc này, giữa Anh và EU vẫn khó nhượng bộ để có tiếng nói chung.
Ngày 2-3, Thủ tướng May sẽ có bài phát biểu về tầm nhìn đối với đối tác thương mại trong tương lai giữa Anh và EU. Trong lúc này, bà May đang chịu áp lực khi lãnh đạo Công đảng đối lập Jeremy Corbyn đưa ra phiên bản riêng về tiến trình Brexit và nhận được sự ủng hộ từ EU nhiều hơn so với kế hoạch của bà. Ông Corbyn kêu gọi thành lập “liên minh thuế quan toàn diện mới giữa Anh và EU” thời hậu Brexit, với mục đích ủng hộ Anh ở lại làm thành viên của liên minh thuế quan EU. Theo đó, Công đảng muốn đứng cùng phe “nổi loạn” trong chính đảng Bảo thủ cầm quyền để gây sức ép với Thủ tướng May.
EU và Anh khó đạt được sự đồng thuận để tiến tới một thỏa thuận “ly hôn” và một thỏa thuận chuyển tiếp hậu Brexit đúng thời hạn. Thủ tướng May muốn Anh rời cả thị trường đơn lẻ lẫn liên minh thuế quan EU, từ đó Vương quốc này có thể đàm phán những thỏa thuận thương mại cho thời hậu Brexit với cả những nước trong và ngoài EU. Song, EU đang phớt lờ những mong muốn của bà.
Anh sẽ chính thức rời EU vào ngày 29-3-2019 nhưng các cuộc đàm phán Brexit sẽ phải kết thúc vào mùa thu này để Quốc hội có thời gian phê chuẩn thỏa thuận cuối cùng. Ông Barnier khẳng định, nếu các bên muốn đàm phán thành công thì phải thúc đẩy tiến độ. “Trong 13 tháng nữa, Vương quốc Anh sẽ không còn là thành viên của EU. Đó là những gì mà nước này muốn”, ông Barnier nói.
PHÚC NGUYÊN
