Mỹ kiên quyết áp thuế nhôm, thép

Đối mặt với áp lực đang gia tăng từ các đồng minh ngoại giao và chính trị nhưng Tổng thống Mỹ Donald Trump kiên quyết không rút lại kế hoạch áp thuế đối với các sản phẩm nhôm và thép nhập khẩu.

Việc áp thuế nhập khẩu đối với sản phẩm nhôm và thép có thể làm tăng chi phí kinh doanh, gây tổn hại doanh thu cho các doanh nghiệp Mỹ. Trong ảnh: Một nhà máy thép thuộc một tập đoàn thép của Mỹ. Ảnh: Getty Images

Phát biểu trong cuộc gặp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 5-3 tại Washington (giờ địa phương), Tổng thống Donald Trump khẳng định ông sẽ không rút lại kế hoạch áp thuế đối với các sản phẩm nhôm và thép nhập khẩu; đồng thời bác bỏ khả năng xảy ra chiến tranh thương mại, như lo ngại của chính các nghị sĩ Mỹ. Phát biểu với báo giới, Tổng thống Trump nói rằng, thế giới cần hiểu Mỹ phải chịu nhiều thiệt hại từ các hành vi gian lận thương mại của hầu hết các đối tác thương mại. Ông nhắc lại việc không miễn thuế các sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu từ Mexico và Canada nếu không có “một thỏa thuận thương mại công bằng”.

Theo kế hoạch của Tổng thống Trump được công bố hồi tuần trước, sẽ áp thuế nhập khẩu mới 25% đối với sản phẩm thép và 10% đối với nhôm - hai nguyên liệu vốn quan trọng cho ô-tô, máy bay và các thiết bị gia dụng được sản xuất tại Mỹ. Theo Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross, việc tăng thuế không miễn trừ đặc biệt đối với bất kỳ quốc gia nào. Tổng thống Trump lý giải, việc áp thuế nhằm vực dậy ngành chế tạo và lắp ráp trong nước. Không những thế, ông Trump còn dọa tăng thuế với ô-tô nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU) nếu Washington bị trả đũa. Nhà lãnh đạo Mỹ dự kiến chốt lại kế hoạch và ký sắc lệnh trong tuần này.

Thật ra, theo các nhà phân tích, việc áp thuế nhôm và thép nhập khẩu không quá bất ngờ bởi hồi đầu năm nay, ông Trump cũng đã quyết định tăng thuế đối với các tấm pin năng lượng mặt trời và máy giặt nhập khẩu vào Mỹ. Những bước đi này là một phần trong chính sách “Nước Mỹ là trên hết” của ông Trump nhằm bảo vệ các nhà sản xuất trong nước khỏi sự cạnh tranh gay gắt từ bên ngoài. Ngay ngày đầu tiên tiếp quản Nhà Trắng hồi tháng 1-2017, ông Trump cũng tuyên bố rút khỏi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), sau đó thường xuyên dọa rút khỏi Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) - một thỏa thuận mà ông gọi là “giết chết việc làm”.

Động thái lần này của Tổng thống Mỹ khiến nhiều nước, kể cả những đồng minh thân cận của Mỹ, chỉ trích. Các chuyên gia lo ngại nguy cơ xảy ra chiến tranh thương mại mới. Báo New York Times cho biết, trao đổi với Tổng thống Trump, Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho rằng, việc Mỹ áp thuế nói trên sẽ ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán về nâng cấp NAFTA (gồm sự tham gia của Mỹ, Canada và Mexico). Mexico và Canada đều xuất khẩu thép đến Mỹ, trong đó Canada là nhà cung cấp nhôm và thép lớn nhất cho Mỹ. 6 tháng đàm phán NAFTA căng thẳng, nay quyết định áp thuế của Tổng thống Trump chắc chắn tạo rào cản trong việc nối lại đối thoại.

Canada, Trung Quốc và EU đều khẳng định sẽ trả đũa bằng việc áp đặt thuế quan có thể khiến các nhà xuất khẩu Mỹ thiệt hại hàng tỷ USD. Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean Claude Juncker cho rằng, Mỹ đang “can thiệp thô bạo” nhằm bảo vệ ngành công nghiệp trong nước mà không dựa trên an ninh quốc gia. Hãng AP dẫn lời Chủ tịch Ủy ban Thương mại quốc tế thuộc Nghị viện châu Âu Bernd Lange cảnh báo, EU sẽ nhằm vào mục tiêu hàng hóa xuất khẩu của Mỹ và sẽ “thật sự gây tổn hại” cho chính cường quốc này nếu ông Trump vẫn tiếp tục tăng thuế nhôm, thép hay ô-tô.  

Điều đáng nói, chính các doanh nghiệp Mỹ đang lo lắng hơn hết, bởi tăng thuế thép và nhôm sẽ khiến giá thành các sản phẩm này gia tăng, kéo theo tăng chi phí kinh doanh, gây tổn hại doanh thu và có thể phải cắt giảm lao động. Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan và các đồng minh thuộc đảng Cộng hòa của ông Trump cũng kêu gọi hủy bỏ việc tăng thuế do lo ngại chiến tranh thương mại. Năm 2002, khi áp hàng rào nhập khẩu lên sản phẩm thép, chính phủ Mỹ lúc đó bị chỉ trích là làm mất đến 200.000 việc làm.

PHÚC NGUYÊN