Tổng thống Mỹ Donald Trump ra tối hậu thư trong 48 giờ sẽ quyết định có tấn công nhằm vào các căn cứ của Syria hay không, làm thế giới lo ngại nguy cơ đối đầu quân sự trực tiếp giữa Washington và Mátxcơva.
 |
| Syria đã trải qua cuộc nội chiến kéo dài nhiều năm và có nguy cơ bị Mỹ cùng các đồng minh của Washington tấn công. Ảnh: AFP |
Tuyên bố của Tổng thống Donald Trump được đưa ra nhằm đáp trả vụ tấn công bị nghi sử dụng vũ khí hóa học tại thị trấn Douma ở Syria hôm 7-4 và những gì mà ông cho là sự thách thức của Nga. Trên Twitter, ông Trump viết: “Nga lên tiếng sẽ bắn hạ bất kỳ và tất cả tên lửa Mỹ không kích Syria.
Nga hãy sẵn sàng vì những quả tên lửa đẹp, mới và thông minh sắp tiến đến”. Những dòng của ông chủ Nhà Trắng viết trên Twitter đang châm ngòi cho những căng thẳng giữa Mỹ và Nga, nói đúng hơn là khả năng một cuộc tấn công quân sự của liên minh do Mỹ dẫn đầu.
Phản ứng với tuyên bố nói trên, Bộ Ngoại giao Nga cho rằng, “tên lửa thông minh” nên bay về phía bọn khủng bố, chứ không phải chính phủ hợp pháp đã chiến đấu chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế trên chính lãnh thổ của mình suốt nhiều năm liền. Mỹ, Anh, Pháp đã nhất trí hợp tác và được cho là đang chuẩn bị cuộc không kích nhằm vào Syria.
Anh nhóm họp nội các khẩn cấp trong ngày 12-4 để tìm kiếm một tuyên bố kiểu “nước Anh sát cánh với Mỹ”. Thủ tướng Anh Theresa May đã ra lệnh các tàu ngầm của nước này di chuyển trong tầm bắn của tên lửa để sẵn sàng cho những cuộc tấn công nhằm vào quân đội Syria.
Còn Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho rằng, bất kỳ cuộc không kích nào cũng đều nhắm mục tiêu là các cơ sở hóa học của chính phủ Syria. Ông Macron sẽ đưa ra phản ứng trong một vài ngày đến.
Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova, cuộc không kích bằng tên lửa của Mỹ có thể là nỗ lực nhằm xóa bỏ các bằng chứng về cuộc tấn công hóa học ở thị trấn Douma. Như vậy, nhiều khả năng đã thật sự xảy ra tấn công bằng vũ khí hóa học ở Douma nhưng không rõ ai đứng sau vụ việc này và đây là cái cớ để Tổng thống Mỹ quyết định không kích Syria.
Các nhà quan sát cho rằng, căn cứ nguyên văn những dòng trên Twitter của ông Trump thì cuộc không kích sẽ diễn ra vào một thời điểm cụ thể. Tổng thống Trump đã hủy chuyến công du đến Mỹ Latinh, dự kiến bắt đầu từ ngày 13-4, để ở nhà “giám sát phản ứng của Mỹ đối với Syria”.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis cũng hủy các kế hoạch đi lại trong nước. Tuy nhiên, người đứng đầu Lầu Năm Góc xác nhận Washington chưa chắc chắn về các chi tiết chính xác những gì xảy ra tại Douma hôm 7-4. Còn theo người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders, ông Trump có một số lựa chọn và tất cả biện pháp vẫn đang được thảo luận.
Trong khi đó, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) Antonio Guterres cảnh báo rằng, sau tuyên bố của Tổng thống Trump, tình hình Syria có nguy cơ vượt khỏi tầm kiểm soát và kêu gọi các bên liên quan nỗ lực để tránh kịch bản này xảy ra. Đến nay, Hội đồng Bảo an LHQ vẫn bế tắc do chưa tìm được giải pháp ngoại giao cho vấn đề Syria.
Ngày 12-4, các lực lượng chính phủ Syria đã giành quyền kiểm soát hoàn toàn thị trấn Douma - thành trì cuối cùng của phiến quân ở đông Ghouta, ngoại ô thủ đô Damascus. Quốc kỳ Syria được treo trên một tòa nhà ở Douma. Các phiến quân còn sót lại của nhóm Jaish al-Islam đã chuyển giao vũ khí hạng nặng cho quân cảnh Nga. Lực lượng an ninh Nga cũng được triển khai tại Douma với nhiệm vụ bảo đảm luật pháp và duy trì trật tự trong thị trấn.
Tổng thống Syria Bashar al-Assad cho rằng, bất kỳ hành động nào của các nước phương Tây sẽ chỉ làm tình hình khu vực bất ổn hơn. Damascus mô tả những lời đe dọa của Tổng thống Trump chẳng qua nhằm gia tăng sức ép để có thêm lợi ích và chiến dịch này là một phần trong cuộc tâm lý chiến do phương Tây phát động để phô trương sức mạnh.
Các nhà quan sát cũng lo ngại hành động quân sự sẽ làm leo thang cuộc nội chiến Syria và căng thẳng giữa các cường quốc đang có lực lượng ủy nhiệm trên mặt đất. Song, nếu Mỹ phát động cuộc tấn công nhằm vào các căn cứ của quân đội Syria thì Washington và đồng minh sẽ gặp khó khăn hơn nhiều so với năm 2017, bởi thế và lực của chính phủ Damascus đã khác trước khi có sự hỗ trợ mạnh mẽ của Nga và Iran.
PHÚC NGUYÊN
