Ngày 8-10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển xướng tên chủ nhân của giải Nobel Kinh tế 2018 thuộc về hai nhà kinh tế học người Mỹ. GS. William Nordhaus (SN 1941, giảng dạy tại Đại học Yale, Mỹ) được vinh danh với công trình về thiệt hại do biến đổi khí hậu; GS. Paul Romer (SN 1955, giảng dạy tại Trường Kinh tế Stern, Đại học New York, Mỹ) nghiên cứu cách các nhà kinh tế đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế lành mạnh.
 |
| GS. William Nordhaus (trái) và GS. Paul Romer. Ảnh: Nobel Prize |
Theo trang nobelprize.org, GS. Nordhaus và GS. Romer đã xây dựng các mô hình giải thích cách nền kinh tế thị trường tương tác với thiên nhiên (được xem là những trở ngại chính trong phát triển kinh tế) và kiến thức con người (cách con người xử lý những trở ngại). Từ đó, hai ông mở rộng quy mô phân tích kinh tế đáng kể, đưa kinh tế vĩ mô lên quy mô toàn cầu để giải quyết một số vấn đề lớn nhất thế giới.
Theo The Guardian, GS. Nordhaus là người tiên phong trong vấn đề biến đổi khí hậu. Giữa những năm 1990, ông là người đầu tiên xây dựng mô hình kết hợp các lý thuyết và kết quả thực nghiệm vật lý, hóa học, kinh tế nhằm đánh giá tác động qua lại giữa kinh tế và khí hậu toàn cầu. Mô hình từng được dùng để nghiên cứu kết quả của chính sách khí hậu.
Trong khi đó, GS. Romer được xem là người sáng lập phương thức tiếp cận hiện đại, lấy đổi mới làm động lực để hiểu về tăng trưởng kinh tế. Nếu như các nghiên cứu kinh tế học vĩ mô trước đây chưa thể mô hình hóa cách thức các quyết định kinh tế và điều kiện thị trường dẫn đến việc tạo ra các công nghệ mới như thế nào, thì GS Romer đã giải quyết được vấn đề này bằng cách chỉ ra rằng, chính các lực lượng kinh tế kiểm soát việc doanh nghiệp có sẵn sàng đưa ra những ý tưởng mới, những cải tiến mới hay không. Với thuyết Tăng trưởng nội sinh, ông chứng minh tăng trưởng được tạo ra từ những yếu tố bên trong thay vì bên ngoài. Điều này chứng tỏ chính phủ các nước có thể làm biến đổi cuộc sống người dân thông qua các chính sách kinh tế (đầu tư, giáo dục, chống độc quyền, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ…).
Theo Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, GS. Romer và GS. Nordhaus đã đóng góp những nghiên cứu nền tảng về nguyên nhân và hậu quả của đổi mới công nghệ và biến đổi khí hậu. Nhà nghiên cứu Max Roser (Đại học Oxford, Anh) nhận xét: “Bằng cách quan sát lịch sử và tương lai, hai nhà kinh tế học đã cống hiến đời mình để nghiên cứu về những sự biến đổi lớn nhất trong lịch sử loài người”.
Năm ngoái, nhà kinh tế học người Mỹ Richar H. Thaler thuộc Đại học Chicago (Mỹ) là chủ nhân giải Nobel Kinh tế nhờ những nghiên cứu của ông về lĩnh vực kinh tế học hành vi.
KHANG NINH
