ASEAN - Mỹ: Tiếp tục thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin

Sáng 15-11, tại Singapore, tiếp theo chương trình của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 33 và các hội nghị liên quan, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà lãnh đạo ASEAN và Mỹ tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ lần thứ 6.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (giữa), Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence (thứ 2, từ phải sang) và các Trưởng đoàn ASEAN chụp ảnh chung. Ảnh: TTXVN

Theo đó, các nước ASEAN hoan nghênh Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence tham dự hội nghị; đánh giá cao vai trò và đóng góp quan trọng của Washington cho hòa bình, ổn định và hợp tác thịnh vượng ở khu vực.

ASEAN là đối tác quan trọng của Mỹ

Các nước ASEAN ghi nhận, hơn 41 năm qua, quan hệ giữa ASEAN và Mỹ đạt tiến triển rất tích cực, hợp tác được mở rộng toàn diện trên nhiều lĩnh vực và thực chất trên cơ sở tôn trọng, tin cậy lẫn nhau, cùng có lợi, nhất là về trao đổi thương mại, đầu tư, kết nối, phát triển hạ tầng, kinh tế số, an ninh mạng, hợp tác biển, chống khủng bố, bạo lực cực đoan. Mỹ hiện là đối tác thương mại thứ 3, nhà đầu tư lớn thứ 4 của ASEAN.

Phó Tổng thống Mike Pence khẳng định: Mỹ tiếp tục đẩy mạnh quan hệ với ASEAN, coi ASEAN là đối tác quan trọng của Mỹ ở khu vực và tất cả những việc Washington làm là đang tìm kiếm sự phối hợp, không phải là kiểm soát vì cả cường quốc này lẫn ASEAN đều có chung tầm nhìn. Ông nhấn mạnh Mỹ ủng hộ vai trò trung tâm và tiếp tục tham gia tích cực vào các cơ chế do ASEAN chủ trì, đóng góp cho hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

Trong bài phát biểu, Phó Tổng thống Mike Pence nhấn mạnh tất cả các nước nhỏ đều có quyền phát triển ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. “Giống như các bạn, chúng tôi tìm kiếm một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, ở đó tất cả các quốc gia, lớn hay nhỏ, đều có quyền thịnh vượng, phát triển, được bảo đảm an toàn trong khuôn khổ chủ quyền của chúng ta, tự tin vào các giá trị của chúng ta và cùng nhau lớn mạnh hơn nữa. Chúng ta đều nhất trí rằng đế chế và sự gây hấn không có chỗ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương”, ông Pence nói.

Phó Tổng thống Mike Pence cho biết, Washington có các bước đi khuyến khích đầu tư tư nhân trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng và theo đuổi thương mại “tự do, công bằng và có qua có lại” với ASEAN. Mỹ công bố hỗ trợ 60 tỷ USD phát triển hạ tầng khu vực, để ngỏ khả năng xây dựng thỏa thuận thương mại tự do (FTA) song phương với các nước ASEAN, tiếp tục triển khai các gói hỗ trợ 113 triệu USD về kinh tế và 300 triệu USD về hợp tác an ninh khu vực.

Không quân sự hóa ở Biển Đông

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao vai trò và đóng góp của Mỹ ở khu vực; đồng thời bày tỏ mong muốn ASEAN và Mỹ tiếp tục thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, đề cao luật pháp quốc tế, hình thành, chia sẻ các chuẩn mực ứng xử chung, thúc đẩy một trật tự khu vực rộng mở, minh bạch và dựa trên luật lệ. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định hai bên cần đẩy mạnh quan hệ kinh tế thương mại sâu rộng trên cơ sở công bằng, bình đẳng và cùng có lợi.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ghi nhận những chia sẻ của Mỹ về sáng kiến Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại rằng, ASEAN hoan nghênh mọi sáng kiến đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác ở khu vực, trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc cơ bản và vai trò trung tâm của ASEAN.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị Cấp cao ASEAN+3. Ảnh: TTXVN

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề cập lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, trông đợi Mỹ tiếp tục ủng hộ các nỗ lực của ASEAN thúc đẩy đối thoại, tăng cường lòng tin, kiềm chế, không quân sự hóa, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982), thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả và thực chất.

Liên quan vấn đề Biển Đông, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence cũng khẳng định tiếp tục duy trì hiện diện và đóng góp bảo đảm hòa bình, an ninh, ổn định tự do và an toàn hàng hải, không quân sự hóa trên Biển Đông, tránh đối đầu, khuyến khích các bên liên quan thực hiện đầy đủ DOC, hướng tới sớm hoàn tất đàm phán COC hiệu quả và ràng buộc.

EAS có tiềm năng hợp tác rộng lớn

Chiều 15-11, cùng các lãnh đạo ASEAN và các nước Úc, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Nga, Mỹ tham dự Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 13, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng: EAS có tiềm năng hợp tác rộng lớn và mang trong mình sứ mệnh bao trùm là thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở Đông Á. Theo đó, EAS cần tiếp tục duy trì đối thoại, xây dựng lòng tin, tích cực hỗ trợ các nỗ lực tập thể trong đề cao luật pháp quốc tế, hình thành và tuân thủ các chuẩn mực ứng xử, kiềm chế các hành động đơn phương và ủng hộ giải quyết hòa bình các khác biệt. Để ủng hộ hệ thống thương mại quốc tế công bằng và cùng có lợi, các nước thành viên EAS cần tăng cường kết nối, cả về hệ thống pháp chế, hạ tầng vật chất, lẫn kết nối số.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ môi trường ổn định, hòa bình bền vững có ý nghĩa tiên quyết với hợp tác phát triển. Phấn đấu vì mục tiêu này là trách nhiệm chung của các nước, trong đó có các nước tham gia EAS.

Đề cập vấn đề Biển Đông, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: ASEAN luôn đề cao kiềm chế, tăng cường đối thoại và xây dựng lòng tin, không quân sự hóa, tuân thủ luật pháp quốc tế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết mọi tranh chấp, khác biệt bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các nước, bằng các hành động cụ thể, ủng hộ các nguyên tắc này của ASEAN.

Cũng trong chiều 15-11, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 33 đã bế mạc tại Singapore và chuyển giao chức Chủ tịch ASEAN 2019 cho Thái Lan.

TTXVN - VOV